Conas a éireoidh leis an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh: Pleanáil straitéiseach, comhar trasteorann agus feachtais spriocdhírithe

Tugann an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh deis uathúil do shaoránaigh an Aontais tionchar a imirt ar cheapadh beartas trí reachtaíocht nua a mholadh go díreach don Choimisiún Eorpach; mar sin féin, chun dul i ngleic go rathúil le próiseas an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh, tá gá le hullmhú críochnúil, feachtasaíocht straitéiseach agus comhar thar theorainneacha. Thug seimineár gréasáin a d’óstáil Fóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh le déanaí saineolaithe agus feachtasóirí le chéile chun comhairle phraiticiúil agus straitéisí praiticiúla a roinnt dóibh siúd atá ag smaoineamh ar an uirlis chumhachtach dhaonlathach seo.

Bhí léargais sa phlé ó Elisa Lironi, Stiúrthóir Cláir um Dhaonlathas Eorpach ag Seirbhís Gníomhaíochta na Saoránach Eorpach (ECAS); Vasiliki Mustakis ó Fhóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh; agus Piotr Sadowski, ionadaí an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh ‘UisceCliste agus Athléimneach’.

Cén fáth anTionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh aroghnú as uirlisí uile an Aontais maidir leis an daonlathas rannpháirtíochta?

Cuireann an tAontas Eorpach an iliomad bealaí ar fáil do shaoránaigh chun páirt a ghlacadh sa daonlathas tar éis na dtoghchán. Mar a chuir Elisa Lironi in iúl, cé go bhfuil vótáil i dtoghcháin Eorpacha ríthábhachtach chun tionchar a imirt ar bheartas, tá uirlisí eile ann is féidir a úsáid idir toghcháin. Tá achainíocha á gcur faoi bhráid Pharlaimint na hEorpa ag ceann acu, rud a ligeann do shaoránaigh ábhair imní a chur in iúl faoi dhlíthe AE a dhéanann difear dóibh go díreach. Déanann Coiste um Achainíocha na Parlaiminte athbhreithniú ar na hachainíocha sin agus d’fhéadfadh gníomhaíochtaí parlaiminteacha nó fiosrúcháin pharlaiminteacha a bheith mar thoradh orthu.

 Murab ionann agus achainíocha, a thugann aghaidh ar ghníomhaíochtaí AE atá ann cheana, tugann an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh (TES) cumhacht do shaoránaigh dlíthe nua AE a mholadh. Is féidir le duine aonair achainíocha a chur isteach gan líon íosta sínithe, ach éilíonn TES grúpa foirmiúil eagraithe agus bailiú 1 mhilliún síniú ar a laghad ó gach cearn den Aontas.

Rogha eile is ea páirt a ghlacadh sna Painéil Saoránach, amhail na Painéil ón gComhdháil ar Thodhchaí na hEorpa, ina ndéanann saoránaigh a roghnaítear go randamach beartais maidir le hábhair éagsúla a phlé agus a mholadh. Thug Elisa Lironi dá haire go gcuireann na painéil sin bealach inbhuanaithe ar fáil do dhaoine chun páirt a ghlacadh i gceapadh beartas an Aontais agus chun daonlathas níos cuimsithí a chur chun cinn. Tar éis na Comhdhála ar Thodhchaí na hEorpa, bunaíodh Ardán Rannpháirtíochta na Saoránach chun deis a thabhairt do shaoránaigh páirt a ghlacadh i gcomhráite agus i ndíospóireachtaí ar na hábhair a pléadh sna Painéil Saoránach agus tionchar díreach a imirt ar cheapadh an bheartais phoiblí.

Rogha eile is ea páirt a ghlacadh i gComhairliúcháin Phoiblí an Aontais, trínar féidir le gnólachtaí, eagraíochtaí agus saoránaigh a dtuairimí a roinnt maidir le beartais a fhorbairt agus cuidiú leis an gCoimisiún Eorpach beartas níos fearr a cheapadh leis an aiseolas a fuarthas. 

Chomh maith leis na modhanna foirmiúla sin, thug Elisa Lironi faoi deara roinnt de na huirlisí rannpháirtíochta eile atá ar fáil. Tugann an tAontas maoiniú do thionscadail éagsúla a dhéanann taighde agus tástáil ar shásraí daonlathais rannpháirtíochta. Mar shampla, tá scéimeanna píolótacha sluafhoinsithe curtha chun feidhme ag ECAS chun saoránaigh a spreagadh le páirt a ghlacadh i bpléití beartais. D’úsáid roinnt Feisirí de Pharlaimint na hEorpa (FPEnna) ardáin ríomh-rannpháirtíochta freisin chun téacsanna reachtacha a chomhchruthú lena dtoghthóirí, rud a chuir le rannpháirtíocht sa phróiseas reachtach.

Le tairseach ilfhreastail, ar a dtugtar Cloisimis uait!tugtar rochtain ar chomhairliúcháin phoiblí, ar Ardán Rannpháirtíochta na Saoránach agus ar an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh.

Cad a Dhéanann an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh Uathúil

Seasann an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh (TES) amach ó uirlisí rannpháirtíochta eile toisc gur tionscnamh saoránach é, go bhfuil sé fornáisiúnta, agus gur féidir cláir oibre a shocrú ar leibhéal an Aontais dá bharr. Mar a chuir Bn. Lironi i dtábhacht, cuireann TES ar chumas na saoránach reachtaíocht nua a mholadh go réamhghníomhach, i gcodarsnacht le huirlisí frithghníomhacha nach dtugann aghaidh ach ar bheartais atá ann cheana (nó orthu siúd atá á ndéanamh).

Is é an sprioc atá ag TES milliún síniú fíoraithe a bhailiú ó shaoránaigh an Aontais agus an tairseach a bhaint amach i seacht mBallstát ar a laghad laistigh de bhliain. Cuireann an ceanglas seo béim ar a ghné fhornáisiúnta agus cuireann sé comhar idirnáisiúnta chun cinn maidir le fadhbanna comhroinnte.

Chuir an tUasal Lironi i dtábhacht go bhfuil an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh deonach agus go gcuireann sé ar chumas na saoránach oibriú le chéile thar theorainneacha agus a dtionscnamh a chur faoi bhráid an Choimisiúin Eorpaigh go díreach. Cé nach mór don Choimisiún freagra foirmiúil a thabhairt ar TES rathúil, tionscnamh a bhailigh 1 mhilliún síniú fíoraithe agus a sháraigh an tairseach i níos mó ná seacht mBallstát, níl ceangal dlíthiúil air gníomhú ina leith. Mar sin féin, is féidir leis an tionscnamh tionchar suntasach a imirt ar phlé beartais, rud a fhágann gur uirlis chumhachtach é an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh chun an clár oibre reachtach a leagan síos agus chun feasacht a mhúscailt maidir le saincheisteanna tábhachtacha.

Céimeanna i dtreo Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh ar éirigh leis

Rinne Mustakis Uasal ó Fhóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh cur síos ar na céimeanna atá le tabhairt chun Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh a sheoladh:

1. Cuir grúpa d’eagraithe ar bun: Seachtar saoránach den Aontas ar a laghad as seacht mBallstát éagsúla a thabhairt le chéile chun an tionscnamh a fhorbairt.
2. An togra a fhorbairt: Togra a chruthú atá i gcomhréir le hinniúlacht reachtach an Aontais. Is féidir le Fóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh agus a chomhairle dlí cabhrú leat leis an gcúram sin. 
3. Cláraigh do TES leis an gCoimisiún Eorpach: Cuir an tionscnamh isteach trí chuntas na n-eagraithe. Mura gcomhlíonann sé na ceanglais (mar shampla, trí bheith lasmuigh d’inniúlachtaí an Choimisiúin), faigheann eagraithe dhá mhí chun athbhreithniú a dhéanamh agus chun iarratas a chur isteach arís.
4. Tús a chur le bailiú na sínithe: Nuair a bheidh siad cláraithe, beidh sé mhí ag na heagraithe tús a chur le feachtas 12 mhí chun milliún síniú ar a laghad a bhailiú ó sheacht mBallstát.
5. Cuir isteach an fíorú: Tar éis níos mó ná 1 mhilliún síniú a bhailiú, cuir isteach iad le haghaidh fíorú náisiúnta laistigh de thrí mhí. Nuair a chuirtear isteach é, féadfaidh an fíorú suas le trí mhí a thógáil.
6. Athbhreithniú ón gCoimisiún: Má fhíoraítear é, is féidir leat an tionscnamh a sheoladh chuig an gCoimisiún Eorpach, a mbeidh sé mhí aige ansin chun é a scrúdú agus cinneadh a dhéanamh maidir leis na chéad chéimeanna eile. Eagróidh Parlaimint na hEorpa éisteacht phoiblí le linn na tréimhse sin

Chuir Mustakis in iúl go láidir go mbraitheann rath TES ar phleanáil mhionchúiseach, ar thuiscint a fháil ar an gcreat dlíthiúil, ar fheachtasaíocht straitéiseach, agus ar chomhlíonadh na gceanglas nós imeachta uile. Is féidir le giaráil acmhainní Fhóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh le linn an phróisis a bheith an-chabhrach agus TES á phleanáil agus á sheoladh. 

Dúshláin agus Straitéisí le haghaidh Rathúlachta

Thug an tUasal Mustakis aghaidh ar na dúshláin atá roimh eagraithe an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh, agus chuir sí i dtábhacht gur dúshlán mór é an líon riachtanach sínithe a bhailiú. Chun é a shárú, mhol sí feachtais spriocdhírithe a fhorbairt do 7-9 mBallstát ar a laghad chun na híostairseacha a bhaint amach. Is féidir le teachtaireachtaí a chur in oiriúint do chomhthéacsanna agus do shaincheisteanna áitiúla cabhrú le héifeachtacht feachtais a fheabhsú.

Mhol sí comhoibriú le heagraíochtaí agus le páirtithe leasmhara ar fud an Aontais chun an fhor-rochtain a mhéadú. Tá sé ríthábhachtach líonraí a thógáil le heagraíochtaí neamhrialtasacha, grúpaí pobail agus comhpháirtithe eile chun an scéal a scaipeadh agus chun tacaíocht agus creidiúnacht a fháil.

Cuid riachtanach de straitéis láidir feachtais is ea measúnú agus coigeartú rialta a dhéanamh ar bheartaíocht feachtais bunaithe ar fheidhmíocht agus ar aiseolas. Is minic a chuir tionscnaimh ar éirigh leo a straitéisí in oiriúint le linn an fheachtais chun móiminteam a choinneáil agus chun deacrachtaí a shárú, rud a mhéadaigh an seans go sroichfí na sínithe riachtanacha.

Fóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh a ghiaráil

Cuireann Fóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh, atá ar fáil i ngach ceann de 24 theanga oifigiúla an Aontais, tacaíocht agus comhairle riachtanach ar fáil d’eagraithe an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh roimh a bhfeachtais, lena linn agus ina ndiaidh. Cuireann sé acmhainní ar fáil amhail “Conas Cistí a Ardú” agus “Conas Comhpháirtithe a Lorg,” a chuireann comhairle dhíreach ar fáil maidir le TES a eagrú. Ligeann gnéithe cosúil le “Pléigh” agus “Ceangail” d’eagraithe dul i dteagmháil le comhbhaill, smaointe a mhalartú, agus líonraí a thógáil. Cuireann “ Askan Expert” de chuid Fhóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó naSaoránaigh treoir shaincheaptha neamhspleách ar fáil d’eagraithe (féideartha) maidir le cúrsaí dlí, feachtasaíochta agus tiomsaithe airgid. 

Cás-Staidéar: TES le haghaidh Eoraip atá Cliste agus Athléimneach ó thaobh Uiscede

Roinn Piotr Sadowski a thaithí maidir leis anTionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh a eagrú ar mhaithe le hEoraip atá Cliste agus Athléimneach ó thaobh Uisce de, agus é spreagtha ag an ngéarghá atá le héiceachórais uisce na hEorpa a chosaint. Spreagtha ag an tionscadal “FLOW”,tacaíonn an tionscnamh le plean gníomhaíochta iomlánaíoch d’uisce san Eoraip. Iarrann sé ar an gCoimisiún Eorpach tús áite a thabhairt don uisce laistigh de chreat an Aontais agus athléimneacht a ardú chuig an leibhéal tosaíochta céanna leis an dícharbónú. Tacaíonn an coincheap sin le físCESE maidir le bainistiú inbhuanaithe uisce agus athléimneacht uisce a chomhtháthú i mbeartais uile an Aontais. 

Chuir an tUasal Sadowski i bhfios go láidir go gcruthaíonn an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh an deis chun gníomhaíochtaí beartais a dhéanamh de ghuth na saoránach. Thagair sé do dhúshláin maidir le saoránaigh ó ghrúpaí éagsúla a shlógadh mar gheall ar dhifríochtaí réigiúnacha i saincheisteanna a bhaineann le huisce — díríonn ceantair chósta ar thruailliú, agus d’fhéadfadh réigiúin intíre déileáil le ganntanas uisce. Chun é sin a shárú, úsáideann a fhoireann teachtaireachtaí saincheaptha agus for-rochtain spriocdhírithe ionas go bhféadfadh daoine ó chúlraí agus réigiúin shocheacnamaíocha éagsúla nascadh lena dtionscnamh.

Tá sé tábhachtach insint an tionscnaimh a chur ar fáil don phobal. Cé gur téacs teicniúil é téacs oifigiúil an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh, ní mór don fheachtas é a chur i láthair i dtéarmaí inathraithe chun tacaíocht a bhailiú. Ar deireadh, rinne an tUasal Sadowski comparáid idir rannpháirtíocht sa Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh agus vótáil i dtoghcháin, cleachtadh daonlathach a ligeann do shaoránaigh tionchar díreach a imirt ar bheartas.

Conclúid

Sa seimineár gréasáin, cuireadh an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh i láthair mar phríomhuirlis do shaoránaigh an Aontais chun tionchar díreach a imirt ar bheartais agus ar reachtaíocht. Mar gheall ar thréithe uathúla an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh — a bheith tionscanta ag na saoránaigh, fornáisiúnta agus cláir oibre a leagan síos — is féidir spriocanna daonlathacha a shaothrú.  

Ní mór ullmhú críochnúil a dhéanamh ar na Tionscnaimh Eorpacha ó na Saoránaigh ar éirigh leo, lena n-áirítear grúpa eagraithe éagsúil a bhunú, tograí a ailíniú le réimsí gníomhaíochta an Aontais, agus feachtas láidir a reáchtáil thar thréimhse fhada ama. Is féidir le tacaíocht Fhóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh a bheith an-chabhrach, ós rud é go dtugann sé comhairle dlí agus comhairle feachtais, agus ardán d’eagraithe chun taithí a nascadh agus a roinnt. Trí bheith ar an eolas agus réamhghníomhach, is féidir leat próiseas an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh a nascleanúint go muiníneach agus an tionchar is mó is féidir a imirt ar cheapadh beartas na hEorpa.

Féach ar an taifeadadh iomlán den seimineár gréasáin thíos: