Iarnród ardluais idir príomhchathracha uile an Aontais chun rannchuidiú le sochaí níos caoinfhulangaí, chun forbairt gnó a chothú

Tá Afryea Uiterloo ina ionadaí ar an tionscnamh Eorpach ó na saoránaigh Ag nascadh príomhchathracha agus daoine uile na hEorpa trí líonra traenach ardluais. 

C: Cén fáth a gceapann tú go bhfuil an tionscnamh seo tábhachtach do shaoránaigh na hEorpa?

Afryea Uiterloo: Is é an sprioc dheiridh atá againn gach saoránach ó thíortha uile na hEorpa a nascadh le chéile toisc go gcreidimid go bhfuil sé tábhachtach do dhaoine teagmháil a dhéanamh le chéile agus bualadh le chéile. Más féidir le daoine bualadh lena chéile, táimid ag dul isteach i sochaí níos caoinfhulangaí ionas gur féidir le daoine a chéile a thuiscint, agus tá sé tábhachtach gur féidir le daoine gluaiseacht faoi shaoirse.  Is féidir le naisc iarnróid ardluais cuidiú le réiteach a fháil ar go leor de na fadhbanna atá romhainn sa lá atá inniu ann inár sochaí. Feicimid brú tráchta méadaithe ar an mbóthar agus sa spéir, agus creidimid go bhfuil an traein ar an modh iompair is sábháilte, is neamhdhíobhálaí don chomhshaol agus is inrochtana.

C: Conas a tháinig tú ar an smaoineamh an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh a úsáid mar uirlis chun an sprioc sin a bhaint amach?

Afryea Uiterloo: Bhíodh mé ag obair d’eagraíocht rialtais na hÍsiltíre ProRail, agus ó 2020 i leith tá mé ag obair mar chomhairleoir polaitiúil i bParlaimint na hEorpa. Ag foghlaim conas a oibríonn na hinstitiúidí Eorpacha agus na hionstraimí uile atá ar fáil, tháinig mé trasna ar an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh. Más mian linn athrú a dhéanamh, is iad na polaiteoirí a dhéanann cinntí, agus is iad na polaiteoirí a thugann tús áite dóibh, agus is iad na polaiteoirí a chinneann cén áit a rachaidh an maoiniú, mar sin más mian linn athrú a dhéanamh, tá sé tábhachtach go mbeidh polaiteoirí ar ár dtaobh féin. Conas a chuireann tú ar pholaiteoirí bogadh, a bheith uaillmhianach, nó do thuairimí a roinnt? Sílim go n-aistríonn siad má iarrann a vótálaithe orthu agus an bhfuil saoránaigh ag labhairt amach. Sílim gurb é an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh an ionstraim chun é sin a dhéanamh toisc go dtugann sé guth nithiúil praiticiúil don rud is mian le vótálaithe. Is uirlis iontach é mar má shíníonn tú tionscnamh, ní chuirtear do vóta amú, mar má shroicheann an tionscnamh 1 mhilliún síniú, ní mór don Choimisiún Eorpach freagra a thabhairt air. Tá sé sin difriúil nuair a chuireann tú i gcomparáid é le hachainíocha na hÍsiltíre. Is féidir leat méid áirithe sínithe a bhaint amach ansin, ach ní chiallaíonn sé sin gur gá don rialtas aon rud a dhéanamh. 

“Ceapaim gur uirlis iontach é an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh, ionstraim thairbheach agus bealach iontach chun guth shaoránaigh na hEorpa a léiriú.” —

Is é an chéad chéim chun tionscnamh a sheoladh ná do thogra a chlárú, agus de réir mo thaithí féin, tá sé thar a bheith tábhachtach a bheith cruinn agus léamh isteach in inniúlachtaí an Aontais Eorpaigh ionas go n-iarrfaidh tú rud éigin is féidir a fhorghníomhú.  

Faigh tuilleadh eolais faoin gcaidreamh idir an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh agus inniúlachtaí an Aontais Eorpaigh ónár gCúrsa Ar Líne ‘Scileanna Riachtanacha d’Eagraithe TES’

C: Cén chomhairle atá agat d’eagraithe tionscnaimh amach anseo?

Afryea Uiterloo:  Ag tús an phróisis, tá sé ar fad sna sonraí. Tóg do chuid ama, léigh gach rud atá ar an bhFóram, agus ina dhiaidh sin, tá sé éasca go leor agus, tá an córas tacaíochta i ndáiríre eagraithe go maith. 

Rud eile atá le cur san áireamh ná go bhféadfadh tréimhse ama éagsúil a bheith ann idir faomhadh an togra agus an uair a thosaíonn tú i ndáiríre le d’fheachtas. Thógamar dhá mhí chun gach rud a chur in ord — chuireamar an lógó ar bun, cruthaíomar póstaeir agus ábhair chumarsáide, agus chuireamar tús lenár dtréimhse bhailiúcháin sínithe an 30 Bealtaine 2023. 

Toisc gur gá duit tairseach a bhaint amach i dtíortha éagsúla den Aontas, rinneamar teagmháil leis na daoine a bhfuil aithne againn orthu agus le daoine a bhfuil taithí agus cúlra acu i gcúrsaí gnó agus d’iarr muid orthu cabhrú linn mar go bhfuil a fhios acu cad is fearr a oibríonn ina dtíortha féin. Tá roinnt bainisteoirí tíre againn, agus déanann siad teagmháil le heagraíochtaí áitiúla, leis na meáin áitiúla, agus le cabhair nó comhoibriú. Sin an chaoi a bhfuil an obair roinnte againn. Bíonn cruinnithe rialta againn le bainisteoirí na dtíortha agus malartaímid an méid atá déanta againn, cad a oibríonn agus cad nach n-oibríonn, agus bainimid úsáid as na hábhair chumarsáide agus fógraíochta chéanna. Is é an chéad chéim eile a bheidh againn teagmháil a dhéanamh le heagraíochtaí a bhfuil ár bpríomhchuspóir acu, ar nós comhlachais ghlasa, agus a fhiafraí díobh an féidir leo cabhrú linn agus an féidir linn a gcuid líonraí a úsáid. Sin treoir ina bhfuil roinnt oibre fós le déanamh againn. 

— “is é an chomhairle a thug mé d’eagraithe eile de chuid an tionscnaimh Eorpaigh ó na saoránaigh ná mionscrúdú a dhéanamh ar an ábhar atá ar fáil ar an bhFóram.” —

Chabhraigh sé go mór liom breathnú ar thionscnaimh ar diúltaíodh dóibh, agus ar an gcúis ar diúltaíodh iad, agus d’fhoghlaim mé uaidh sin. Déan teagmháil le heagraithe eile ó na saoránaigh, b’fhéidir gur féidir leat foghlaim ó thaithí a chéile, ach is féidir leat úsáid a bhaint freisin as na bealaí cumarsáide atá ar fáil dóibh. 

Féach ar dheiseanna foghlama ar an bhFóram

TáRogier Vergouwen ina fhiontraí agus ina Chathaoirleach ar HSR, High-Speed Rail Nederland. Is é ionadaí ionaid an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh é, agus nascann sé príomhchathracha agus daoine uile na hEorpa trí líonra traenach ardluais.

C: Cad é an réasúnaíocht ghnó atá taobh thiar de do thionscnamh?

Rogier Vergouwen: Tamall ó shin rinneamar imscrúdú ar conas is féidir linn fás eacnamaíoch a mhéadú don tír. Ceann de na rudaí a d’aimsíomar ná má chuireann tú feabhas ar an mbonneagar, cothóidh sé fás eacnamaíoch don tír. 

“Má chuireann tú feabhas ar an mbonneagar, is féidir leat taisteal i bhfad níos tapúla, meallfaidh sé níos mó gnólachtaí chuig do thír féin agus tá do thír ag éirí níos iomaíche toisc go dtiocfaidh laghdú ar chostais taistil na bhfostaithe agus na lóistíochta etc.” —

Má thuigeann tú gurb é iarnród ardluais an bealach is tapúla chun taisteal, tuigeann tú gur féidir leat fás eacnamaíoch a mhéadú má thosaíonn tú ag tógáil seo. 

Má fhéachann tú mar shampla ar thaisteal ó Amstardam go Beirlín, tá sé 650 ciliméadar agus tá an traein á déanamh faoi láthair laistigh de shé uair an chloig, ach tógann an t-eitleán thart ar uair an chloig. Ní bheidh gach duine atá ar thuras gnó smaoineamh fiú ar chur ar an traein — sé uair an chloig ag dul ann, sé uair an chloig ag dul ar ais, ansin ní mór duit a bheith cruinniú le custaiméir — tá sé dodhéanta in aon lá amháin, ní mór duit a chur in áirithe óstán thar oíche etc, agus tá sé ag dul ar bhealach ró-éifeachtach.  Má tá iarnród ardluais agat, is féidir leat an t-achar céanna a dhéanamh in dhá uair go leith. Cruthaíonn sé sin cheana féin an cás gur féidir linn difríocht a dhéanamh. 

Tá rud amháin eile ann má fhéachann tú ar na buntáistí eacnamaíocha, agus is comórtas é. Má fhéachann tú ar na trí thír san Eoraip a bhfuil líonra iarnróid ardluais náisiúnta maith acu, sin an Fhrainc, an Spáinn agus an Iodáil. Toisc go bhfuil naisc iarnróid ardluais acu ó cheann go ceann, is féidir leat an t-iarnród sin a úsáid chun sliotáin ama áirithe a thabhairt do chuideachtaí éagsúla. Sa Fhrainc, tá trí iomaitheoir agat in iarnróid ardluais, sa Spáinn tá ceithre iomaitheoirí agat, agus, san Iodáil, tá trí cinn agat. Tuigimid go léir cad atá le tarlú leis an bpraghsáil má tá comórtas ann. Níl aon mhonaplacht ann a thuilleadh, agus ba mhaith leis na cuideachtaí go léir a dtraenacha a bheith iomlán, mar sin d’fhéadfá taisteal mar shampla ó Mhaidrid go Alicante ar feadh chomh beag le EUR 7. Ní féidir sin ach amháin má tá comórtas ann. 

Ábhar eile is ea an inbhuanaitheacht. Níl sna hastaíochtaí ó iarnród ardluais ach 6 ghram in aghaidh an phaisinéara in aghaidh an chiliméadair. Táimid go léir ag féachaint ar conas is féidir linn pláinéad glan a dhéanamh, agus conas is féidir linn maireachtáil i dtimpeallacht ghlan, agus is rud éasca é seo i ndáiríre. 

Tuilleadh eolais faoi ghníomhaíocht an Aontais chun astaíochtaí gás ceaptha teasa ón iompar a laghdú

Sílim gurb iad sin roinnt de na buntáistí a bhainfidh le hiarnróid ardluais a sholáthar. Is féidir le tíortha é sin a dhéanamh astu féin, ach ní féidir leat an nasc thar theorainneacha a dhéanamh gan iad féin a ailíniú i gceart le tíortha eile agus ceapaim gurb é sin an áit ina bhfuil an Coimisiún Eorpach. 

C: Cad é atá beartaithe agat don Choimisiún a dhéanamh?

Rogier Vergouwen: Is é an rud ba mhaith linn a bhaint amach ná dhá rud: tá an Coimisiún Eorpach nasctha leis na tíortha uile, agus is féidir leis straitéis leathan a dhéanamh maidir leis an gcaoi a nascfaimid príomhchathracha uile na hEorpa le hiarnróid ardluais, agus ar an dara dul síos, is féidir leo lucht ceaptha beartas náisiúnta a nascadh ó thír amháin go tír eile chun oibriú ar an tionscadal céanna le chéile. Is féidir leis an gCoimisiún Eorpach reachtaíocht a dhéanamh chun iarnród ardluais a thógáil idir príomhchathracha na hEorpa. Sílim gur rud an-mhór é sin inar féidir leis an gCoimisiún Eorpach difear a dhéanamh, agus is é sin an rud atá á iarraidh againn inár dtionscnamh Eorpach ó na saoránaigh. Mar sin, má tá tú ar ais sin, sínigh an tionscnamh agus glac páirt san iarracht!

Tabhair cuairt ar shuíomh gréasáin an fheachtais chun tuilleadh a fhoghlaim: https://www.connect-capitals-hsr.eu/ 

Tabhair cuairt ar leathanach oifigiúil an tionscnaimh anseo: https://citizens-initiative.europa.eu/initiatives/details/2023/000004_en