An Eoraip a thabhairt níos faide ná ‘bolgán na Bruiséile’ tríd an Tionscnamh ó na Saoránaigh

Ó dheireadh na 1990idí i leith, tá rannpháirtíocht na sochaí sibhialta sa chinnteoireacht ar cheann de bhunchlocha straitéisí lorgaireachta institiúidí an Aontais. Cé go raibh tús áite ag próiseas ceaptha beartais AE do chumainn bhuaicghrúpaí agus do bhratghrúpaí institiúidithe atá bunaithe sa Bhruiséil agus a dhéanann ionadaíocht ar leasanna éagsúla ar leibhéal AE, rinne an Coimisiún Eorpach iarracht an próiseas beartais a oscailt go foirmiúil do ghrúpaí éagsúla na sochaí sibhialta. Is gnách go ndíríonn eagraíochtaí atá lonnaithe sa Bhruiséil a gcuid teachtaireachtaí agus a gcuid oibre ar institiúidí an AE, agus, dá bhrí sin, is dócha go ngníomhóidh siad laistigh den chreat a sholáthraíonn an Coimisiún Eorpach. Tugann sé sin le tuiscint go bhfreagraíonn na heagraíochtaí sin do na smaointe agus do na creataí a dhéanann athshondú laistigh d’institiúidí an AE agus gur lú na bealaí atá ar fáil d’ábhair eile. I gcodarsnacht leis sin, spreagann an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh (TES) rannpháirtíocht na sochaí sibhialta i bpróiseas ceaptha beartas AE atá éagsúil go bunúsach. Is í príomhghné nuálach an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh gur féidir leis na gníomhaithe an clár oibre a shocrú iad féin. Ní fhacthas sin riamh roimhe seo, toisc gurbh é an Coimisiún Eorpach a cheap gach saincheist, agus bhí ar ghníomhaithe na sochaí sibhialta páirt a ghlacadh iontu.

Cháin TES idir pholaitiúil agus acadúil mar shásra gan staonadh nach bhfuil in ann difear a dhéanamh do dhéanamh beartais. Go deimhin, tá roinnt eagraithe tionscnamh ó na saoránaigh míshásta leis an méid a mheasann siad a bheith thar a bheith tábhachtach ag an gCoimisiún. Mar sin féin, inár n— anailís eimpíreach féin ar chúig Thionscnamh ó na Saoránaigh (STOP TTIP, Duine dínne, Wake Up Europe, Media Pluralism and Right2Water), chinneamar gur éirigh le roinnt fiontraithe ar leibhéal an Aontais agus ar an leibhéal náisiúnta polaitíocht a dhéanamh ar shaincheisteanna a bhaineann leis an Aontas Eorpach agus réimse leathan gníomhaithe nua a thabhairt isteach i bpróiseas ceaptha beartais an Aontais.

Chuir sé sin dreasachtaí láidre ar fáil freisin do roinnt gníomhaithe institiúidithe atá lonnaithe sa Bhruiséil chun páirt a ghlacadh ann (e.g. chuaigh Greenpeace isteach i bhfeachtas STOP TTIP a luaithe a d’éirigh leis). Trí ghníomhaithe nua a thabhairt isteach i gceapadh beartas trí shaincheisteanna AE a pholaitiú, is féidir leis an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh cur go mór le dlisteanacht dhaonlathach an Aontais mar pholasaíocht. Cuireann sé le rannpháirtíocht sa tsochaí shibhialta a dhéanamh níos iomaíche, rud a laghdaíonn ‘táillí iontrála’ i bpróiseas ceaptha beartas an Aontais. Fuarthas amach san anailís go raibh feachtasóirí na dtionscnamh ó na saoránaigh in ann saincheisteanna a mheastar a bheith náisiúnta (amhail ginmhilleadh agus úinéireacht na meán) a aistriú go gasta go dtí leibhéal an AE trí acmhainní a infheistiú i bhfeachtais uile-Eorpacha ar leibhéal an phobail.

De réir an normataigh, bheadh polaitiú bheartais an AE lasmuigh de bholgán na Bruiséile ina chomhartha ar normalú an AE mar chothrom iomaíochta, áit a bhfuil na príomhargóintí ar leibhéal an Aontais atá criticiúil don AE (an ‘Stop TTIP’), seachas frith-AE. Chuideodh an próiseas trína ndéantar polaitiú ar shaincheisteanna AE ar an leibhéal náisiúnta le réimse poiblí Eorpach a bhunú freisin. D’fhéadfaí a thuiscint gur 'díograis chumhachtach' atá i bpróiseas den sórt sin, coincheap a thagraíonn don chás ina n-éiríonn saincheisteanna AE ina ábhar conspóide i réimsí poiblí náisiúnta. Cé nár cheistigh sé an tionscadal Eorpach ina iomláine, tugtar le tuiscint le ‘dissensus cumhachtach’ go gcuirtear insintí polaitiúla iomaíocha (amhail daonlathais shóisialta vs. liobrálacha) chun cinn i bpolasaíocht a bhfuil claonadh ann teacht ar chomhthoil.