Nieħdu l-Ewropa lil hinn mill- “bużżieqa ta’ Brussell” permezz tal-ECI

L-involviment tas-soċjetà ċivili fit-teħid tad-deċiżjonijiet ilu wieħed mill-pedamenti tal-istrateġiji li jfittxu l-leġittimità tal-istituzzjonijiet tal-UE sa minn tmiem is-snin 1990. Filwaqt li l-proċess tat-tfassil tal-politika tal-UE tradizzjonalment iffavorixxa assoċjazzjonijiet tal-ogħla livell u gruppi umbrella istituzzjonalizzati bbażati fi Brussell li jaggregaw u jirrappreżentaw interessi diversi fil-livell tal-UE, il-Kummissjoni Ewropea ppruvat tiftaħ formalment il-proċess ta’ politika għal diversi gruppi tas-soċjetà ċivili. L-organizzazzjonijiet ibbażati fi Brussell għandhom it-tendenza li jiffokaw il-messaġġi tagħhom u jaħdmu lejn l-istituzzjonijiet tal-UE, u, konsegwentement, x’aktarx li jaġixxu fi ħdan il-qafas ipprovdut mill-Kummissjoni Ewropea. Dan jimplika li dawn l-organizzazzjonijiet jirreaġixxu għall-ideat u l-oqfsa li huma rilevanti fi ħdan l-istituzzjonijiet tal-UE u li għandhom inqas mezzi disponibbli għal suġġetti oħra. B’kuntrast ma’ dan, l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej (ECI) tinkoraġġixxi tip fundamentalment differenti ta’ involviment tas-soċjetà ċivili fit-tfassil tal-politika tal-UE. L-aspett innovattiv ewlieni tal-ECI huwa li l-atturi jistgħu jistabbilixxu l-aġenda huma stess. Dan huwa mingħajr preċedent, peress li qabel kienet il-Kummissjoni Ewropea li fasslet il-kwistjonijiet kollha, u l-atturi tas-soċjetà ċivili kellhom jinvolvu ruħhom fihom.

L-ECI rċeviet kritika kemm politika kif ukoll akkademika bħala mekkaniżmu bla snien li ma jistax jaffettwa t-tfassil tal-politika. Tabilħaqq, xi organizzaturi tal-IĊE ma kinux sodisfatti b’dak li huma jqisu bħala kunsiderazzjoni superfiċjali mill-Kummissjoni. Madankollu, fl-analiżi empirika tagħna stess ta’ ħames Inizjattivi taċ-Ċittadini (STOP TTIP, One of Us, Wake Up Europe, Media Pluralism u Right2Water), aħna sibna li diversi intraprendituri fil-livell tal-UE u nazzjonali rnexxielhom jippolitiċizzaw b’suċċess il-kwistjonijiet tal-UE u jġibu firxa wiesgħa ta’ atturi ġodda fil-proċess tat-tfassil tal-politika tal-UE.

Dan ipprovda wkoll inċentivi b’saħħithom lil xi atturi istituzzjonalizzati bbażati fi Brussell biex jingħaqdu magħhom (eż. Greenpeace ingħaqdet mal-kampanja STOP TTIP ladarba kienet ta’ suċċess). Billi ġġib atturi ġodda fit-tfassil tal-politika billi tippolitiċizza kwistjoni tal-UE, l-ECI tista’ tikkontribwixxi bil-kbir għal-leġittimità demokratika tal-UE bħala politika. Dan jikkontribwixxi biex il-parteċipazzjoni fis-soċjetà ċivili ssir aktar kompetittiva, billi jnaqqas it- “tariffi tad-dħul” għat-tfassil tal-politika tal-UE. L-analiżi sabet li l-attivisti tal-ECI setgħu jittrasferixxu malajr kwistjonijiet li tradizzjonalment jitqiesu bħala nazzjonali (bħall-abort u s-sjieda tal-midja) għal-livell tal-UE billi jinvestu riżorsi f’kampanji fil-livell lokali pan-Ewropej.

B’mod normattiv, il-politiċizzazzjoni tal-politiki tal-UE lil hinn mill- “bużżieqa ta’ Brussell” imbagħad tkun sintomu tan-normalizzazzjoni tal-UE bħala kundizzjonijiet ekwi, fejn l-argumenti dominanti huma kritiċi għall-UE (“Stop TTIP”), aktar milli kontra l-UE. Il-proċess li bih il-kwistjonijiet tal-UE jsiru politiċizzati fil-livell nazzjonali jikkontribwixxi wkoll għall-formazzjoni ta’ sfera pubblika Ewropea. Tali proċess jista’ jinftiehem bħala “nuqqas ta’ qbil li jagħti s-setgħa”, kunċett li jirreferi għas-sitwazzjoni li fiha l-kwistjonijiet tal-UE jsiru kwistjoni ta’ kontroversja fl-isferi pubbliċi nazzjonali. Filwaqt li ma jiddubitax mill-proġett Ewropew kollu kemm hu, “dissensus li jagħti s-setgħa” jimplika li jitressqu narrattivi politiċi kompetittivi (bħal demokraziji soċjali vs narrattivi liberali) f’politika li għandha tendenza lejn kunsens.