An Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh – constaicí cumarsáide?

Thángthas ar chomhaontú polaitiúil le déanaí maidir le rialacha nua don Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh. I measc na n-athruithe, atá bunaithe ar thaithí na dtionscnamh a tionscnaíodh ó tugadh isteach iad agus ar aiseolas óna dtionscnóirí agus óna dtionscnóirí, tá roinnt feabhsuithe fáiltithe agus roinnt srianta. Sa phost seo, déileálfaidh mé leis na féidearthachtaí agus na srianta a bhaineann le tionscnamh chun sínithe a bhailiú a chur in iúl.

Chun go n-éireoidh le tionscnamh, tá gá le poiblíocht leathan go tapa: Ciallaíonn gach mí a chailltear go bhfuil 8 % níos mó sínithe ag teastáil le haghaidh gach lá ar chlé.

Go dtí seo, b’éigean d’údarás slándála faisnéise na tíre ina bhfuil an córas á óstáil an córas bailithe sínithe a dheimhniú. I mórán cásanna, ní rabhthas in ann an córas a bhunú agus a iniúchadh go dtí go mbeidh an tionscnamh cláraithe ag an gCoimisiún Eorpach.

Leis an iniúchadh ar an deimhniú ag tógáil suas le mí, d’fhág sin go raibh an t-am caillte chun sínithe a bhailiú agus chun eagraíochtaí agus na meáin a aimsiú chun poiblíocht a dhéanamh air, ós rud é nach bhféadfaí an próiseas sin a thosú go dtí go raibh an córas bailithe sínithe ar fáil.  

Faoi na rialacha nua, ní chuirtear tús leis an tréimhse bhailiúcháin go huathoibríoch tráth an chlárúcháin ach is féidir moill sé mhí a chur léi, rud a fhágann go mbíonn am ann le hullmhúcháin a dhéanamh.

De réir na rialacha a bhí ann roimhe seo, bhí seachtar aonair ag teastáil chun tionscnamh a sheoladh go hoifigiúil. Is léir anois gur eagraíochtaí a thacaigh na tionscnaimh ar fad ar éirigh leo – agus go raibh tacaíocht ó roinnt rialtas ann fiú.

Bhí ráflaí ann go bhféadfaí féachaint air seo mar eagraíochtaí a chuireann ar chumas na dtionscnóirí a bheith i measc na dtionscnóirí. Ardaíonn sé sin an cheist an bhfuil sé i gceist leis an tionscnamh cur ar chumas na saoránach a bheith rannpháirteach go réamhghníomhach sa phróiseas daonlathach nó cibé an dtugann sé cainéal eile d’eagraíochtaí atá ann cheana chun brústocaireacht a dhéanamh ar reachtóirí Eorpacha. Go deimhin, tá roinnt eagraíochtaí neamhrialtasacha tar éis tacú le tionscnaimh rathúla.

Ar deireadh, leis na rialacha nua maidir le tionscnaimh Eorpacha ó na saoránaigh, ní cheadaítear d’eagraithe ach eintiteas dlíthiúil a bhunú chun an tionscnamh a bhainistiú agus chun na críche sin amháin. Ní chuirtear san áireamh leis sin ról na n-eagraíochtaí neamhrialtasacha ach coinníonn sé ról na saoránach aonair.

Cén tacaíocht is féidir le heagraithe a bheith ag brath orthu agus a dtionscnamh á phoibliú acu? Braitheann na hinstitiúidí Eorpacha go bhfuil sé d’oibleagáid orthu a bheith neodrach, fiú má tá cuspóirí tionscnaimh ar son na hEorpa.

Mar sin féin, maoiníonn an Coimisiún Fóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh. Tá an Fóram á reáchtáil ag roinnt eagraíochtaí agus cabhraíonn sé le leideanna agus modhanna, lena n-áirítear feachtais.

Tá foireann tacaíochta ag Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa freisin agus eagraíonn sé ‘lá an TES’ gach bliain. Fanann na heagraíochtaí sin, áfach, laistigh de ‘bholgán na Cúirte Iniúchóirí’ agus, dá réir sin, níl aon tábhacht leis an gcúnamh a thugann siad chun pobal níos leithne a bhaint amach.

Mar sin féin, d’fhéadfadh a gcabhair chun eispéiris a roinnt a bheith úsáideach. Gné shuimiúil de na rialacha nua is ea go gcuireann sé de cheangal ar na Ballstáit pointí teagmhála a bhunú chun faisnéis agus cúnamh saor in aisce a chur ar fáil do ghrúpaí d’eagraithe.

Measaim gur chun leasa na hEorpa ar fad atá sé ardáin a chruthú chun dul i bhfeidhm ar phobal leathan de shaoránaigh na hEorpa chun tionscnaimh atá ar siúl a chur chun cinn fad is atá siad neodrach maidir lena n-inneachar.