Σταματήστε την πρακτική αφαίρεσης πτερυγίων — Σταματήστε το εμπόριο

Η πρωτοβουλία «Σταματήστε την πρακτική αφαίρεσης πτερυγίων — Σταματήστε το εμπόριο» είναι η όγδοη επιτυχημένη Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών (ΕΠΠ). Καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενισχύσει την ενωσιακή απαγόρευση της πρακτικής αφαίρεσης πτερυγίων καρχαρία. Σκοπός της πρωτοβουλίας είναι η επέκταση του υφιστάμενου κανονισμού (ΕΕ) 605/2013, ο οποίος απαγορεύει την αφαίρεση πτερυγίων καρχαρία, με περαιτέρω απαγόρευση της εισαγωγής, της εξαγωγής και του εμπορίου αποκομμένων πτερυγίων καρχαρία εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η πρωτοβουλία καταχωρίστηκε στις 2 Ιανουαρίου 2020 και η εκκίνησή της ήταν πιο χαλαρή σε σχέση με άλλες επιτυχημένες ΕΠΠ. Η εκστρατεία αντιμετώπισε σημαντικά προβλήματα λόγω της πανδημίας COVID-19, η οποία οδήγησε σε έκτακτη παράταση της περιόδου συγκέντρωσης κατά ένα έτος και, συγκεκριμένα, έως τις 31 Ιανουαρίου 2022 [σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/1042, την απόφαση C(2020) 9226 και την απόφαση C(2021) 1121]. Παρά τα εμπόδια όμως, η πρωτοβουλία πέτυχε ένα ιδιαίτερα σημαντικό ορόσημο, καθώς συγκέντρωσε 1.119.996 επαληθευμένες δηλώσεις υποστήριξης. Συγκεκριμένα, οι περισσότερες υπογραφές συγκεντρώθηκαν κατά τις τελευταίες 20 ημέρες της εκστρατείας. Η πρωτοβουλία συμπλήρωσε τα ελάχιστα όρια σε 15 κράτη μέλη, γεγονός που φανερώνει ισχυρή υποστήριξη σε ολόκληρη την Ευρώπη. Οι υπογραφές που συγκεντρώθηκαν υποβλήθηκαν εγκαίρως στις αρμόδιες εθνικές αρχές προς επαλήθευση. 

Μετά τη διαδικασία επαλήθευσης, η οποία επίσης παρατάθηκε λόγω της πανδημίας COVID-19, η πρωτοβουλία υποβλήθηκε επίσημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 11 Ιανουαρίου 2023 (δελτίο Τύπου). Στις 5 Ιουλίου 2023, η Επιτροπή απάντησε δημοσιεύοντας ανακοίνωση στην οποία ανέπτυσσε τη θέση της για ανάληψη δράσης σε τρεις τομείς: εκτίμηση της δυνατότητας νομοθετικής πρωτοβουλίας για τον τερματισμό του εμπορίου αποκομμένων πτερυγίων, διενέργεια εκτίμησης επιπτώσεων, εμπλουτισμός των σχετικών στατιστικών στοιχείων και, παράλληλα, ενίσχυση της επιβολής των ενωσιακών μέτρων ιχνηλασιμότητας και συνεργασία με τους διεθνείς εταίρους (δελτίο Τύπου).

Δημιουργία στρατηγικών εταιρικών σχέσεων και δικτύων

Έχει θεμελιώδη σημασία η εδραίωση ισχυρού δικτύου υποστηρικτών και στρατηγικών εταιρικών σχέσεων με διάφορες οργανώσεις πριν από την έναρξη της πρωτοβουλίας. Ταυτόχρονα, η διαρκής δικτύωση μέσω της εκστρατείας εξασφαλίζει σταθερή ανάπτυξη και συμμετοχή.

Μεγιστοποίηση της απήχησης

Η αξιοποίηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι καίριας σημασίας για την απήχηση σε μεγαλύτερο κοινό, την εμπλοκή νέων ομάδων-στόχων και την επέκταση της ορατότητας και του αντίκτυπου της πρωτοβουλίας. 

Συμμετοχή σε τοπικό επίπεδο

Η δημιουργία ομάδων εθελοντών σε διαφορετικές χώρες της ΕΕ βοηθά στο να αναπτυχθούν και να συντηρούνται οι τοπικές εκστρατείες, να υπάρχει στήριξη από τη βάση και να συμμετέχουν σταθερά και ενεργά ποικίλες κοινότητες.

Προετοιμασία

Οι διοργανωτές και οι διοργανώτριες της πρωτοβουλίας «Σταματήστε την πρακτική αφαίρεσης πτερυγίων — Σταματήστε το εμπόριο», όπως και άλλοι διοργανωτές ΕΠΠ, είχαν πολύ μεράκι για το θέμα τους και όρεξη για δουλειά. Η προετοιμασία μιας ΕΠΠ είναι αναμφισβήτητα το σημαντικότερο κομμάτι. Στη φάση της προετοιμασίας, οι διοργανωτές αναπτύσσουν τη στρατηγική της εκστρατείας τους και χτίζουν το δίκτυό τους. Η δημιουργία ενός δικτύου εταίρων και εθελοντών ήταν απαραίτητη για την επιτυχία αυτής της πρωτοβουλίας. Η πρωτοβουλία αυτή είχε τη στήριξη 105 οργανώσεων, 14 ενώσεων θαλάσσιων σπορ, 14 εταιρειών και 16 διασημοτήτων/ινφλουένσερς. Κύριος υποστηρικτής ήταν η ΜΚΟ Sea Shepherd, η οποία παρείχε στους διοργανωτές οικονομική στήριξη, εμπειρογνωσία και συμβουλές σε θέματα εκστρατειών. 

Η εξασφάλιση της ενεργού υποστήριξης της πρωτοβουλίας από αυτά τα δίκτυα εταίρων δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Για να αντεπεξέλθουν, οι διοργανωτές διοργάνωσαν διαδικτυακές τηλεδιασκέψεις για να τηρούν τους εταίρους ενήμερους σχετικά με την πρόοδο της πρωτοβουλίας, κατάρτισαν τακτικό ενημερωτικό δελτίο, δημιούργησαν περιεχόμενο το οποίο οι εταίροι μπορούσαν να προσαρμόσουν προς χρήση στους δικούς τους διαύλους επικοινωνίας και ανέπτυξαν ιδέες για εκδηλώσεις με σκοπό την προώθηση της πρωτοβουλίας στις περιοχές τους. 

Η οικοδόμηση μιας διαδικτυακής παρουσίας ήταν επίσης ζωτικής σημασίας για την πρωτοβουλία αυτή, διότι η συγκέντρωση υπογραφών πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, επομένως, οι εκδηλώσεις με φυσική παρουσία ήταν αδύνατες. Οι διοργανωτές σύστησαν έναν πολυγλωσσικό ιστότοπο με γενικές πληροφορίες για την πρωτοβουλία, τους στόχους της και πόρους, όπως ενημερωτικά δελτία και άλλα πληροφοριακά έγγραφα σχετικά με την εκστρατεία. Οι διοργανωτές απέκτησαν επίσης διαδικτυακή παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: Facebook (14.000 ακόλουθοι), Instagram (35.800 ακόλουθοι), X (πρώην Twitter) (1.799 ακόλουθοι) και Youtube (219 εγγεγραμμένοι χρήστες). 

Συγκέντρωση χρηματοδότησης και πόροι

Συνολικά, οι διοργανωτές της πρωτοβουλίας «Σταματήστε την πρακτική αφαίρεσης πτερυγίων — Σταματήστε το εμπόριο» συγκέντρωσαν στήριξη και χρηματοδοτικούς πόρους ύψους 17.360 EUR. 

Πηγές χρηματοδότησης (€)

 Σημείωση: Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη στήριξη και τη χρηματοδότηση της πρωτοβουλίας «Σταματήστε την πρακτική αφαίρεσης πτερυγίων — Σταματήστε το εμπόριο» είναι διαθέσιμες στη σελίδα της πρωτοβουλίας στο μητρώο ΕΠΠ. Είναι υποχρεωτική η αναφορά μόνο των συνεισφορών άνω των 500 ευρώ ανά χορηγό.

Στρατηγική της εκστρατείας και σχέδιο συγκέντρωσης υπογραφών

«Όλα αυτά (εκστρατείες και απήχηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης) έδωσαν μεγαλύτερη ορατότητα στην πρωτοβουλία μας! Θέλει υπομονή και αυτοπεποίθηση... πράγμα που δεν είναι πάντα εύκολο.» - Διοργανωτής της ΕΠΠ «Σταματήστε την πρακτική αφαίρεσης πτερυγίων — Σταματήστε το εμπόριο»

Οι διοργανωτές και οι διοργανώτριες της πρωτοβουλίας στόχευσαν 10 κράτη μέλη για να επιτύχουν το ελάχιστο όριο: Τσεχία, Γερμανία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ουγγαρία, Κάτω Χώρες και Αυστρία. Οι διοργανωτές επέλεξαν τις χώρες αυτές για δύο λόγους: 

1. πρώτον, οι χώρες αυτές είναι μέρος του εμπορίου πτερυγίων καρχαρία και επηρεάζονται άμεσα από τις προτάσεις της ΕΠΠ 
2. δεύτερον, σε αυτές τις χώρες δραστηριοποιούνται οι περισσότερες οργανώσεις-εταίροι των διοργανωτών και η πλειονότητα των εθελοντών και ινφλουένσερς.

Λόγω της πανδημίας, οι διοργανωτές χρειάστηκε να αναθεωρήσουν την αρχική στρατηγική τους για την εκστρατεία και να επικεντρωθούν στη διαδικτυακή παρουσία τους και στη διαδικτυακή συγκέντρωση υπογραφών. Ωστόσο, η παράταση της περιόδου συγκέντρωσης υπογραφών, η βοήθεια του δικτύου εταίρων και εθελοντών τους και η ισχυρή εκστρατεία τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επέτρεψαν στους διοργανωτές να ξεπεράσουν αυτό το εμπόδιο. Μάλιστα χάρη σε αυτούς τους εταίρους, τους εθελοντές και τις εκστρατείες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι διοργανωτές κατόρθωσαν να συγκεντρώσουν περισσότερες από 500.000 υπογραφές τις τελευταίες 20 ημέρες πριν από την επίσημη λήξη της περιόδου συγκέντρωσης υπογραφών. Καίριο ρόλο έπαιξε η ευαισθητοποίηση ως προς την εκστρατεία της πρωτοβουλίας στην οποία λειτούργησαν καταλυτικά οι ινφλουένσερς. Κάθε ορόσημο που κατακτούσαν οι διοργανωτές και οι εθελοντές, όπως η επίτευξη του απαιτούμενου κατώτατου ορίου σε ένα κράτος μέλος, ήταν μια ευκαιρία για ακόμα μεγαλύτερη ώθηση στην πρωτοβουλία. Οι διοργανωτές και οι διοργανώτριες αξιοποίησαν επίσης την επίτευξη σημαντικών οροσήμων στη διατήρηση των θαλάσσιων πόρων για να προωθήσουν την πρωτοβουλία τους και να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση. Παρά την πανδημία, οι διοργανωτές μπόρεσαν να διοργανώσουν με επιτυχία μερικές πανευρωπαϊκές εκδηλώσεις σε μεγάλες πόλεις, όπως η Ρώμη, η Αθήνα και το Βερολίνο. 

Οι διοργανωτές της πρωτοβουλίας «Σταματήστε την πρακτική αφαίρεσης πτερυγίων» χρησιμοποίησαν το κεντρικό επιγραμμικό σύστημα συγκέντρωσης. Λόγω της πανδημίας, η συγκέντρωση υπογραφών έγινε δυσκολότερη και επιβραδύνθηκε κατά τη διάρκεια της εκστρατείας. Οι διοργανωτές βασίστηκαν στο δίκτυο εταίρων και εθελοντών τους για να διατηρήσουν τη δυναμική της πρωτοβουλίας και να συνεχίσουν την προώθησή της. Χάρη στους ινφλουένσερς, η πρωτοβουλία απέκτησε αρκετά ισχυρή παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό είχε τεράστιο αντίκτυπο στην εκστρατεία και είχε ως αποτέλεσμα να συγκεντρωθούν πάνω από 1,1 εκατομμύρια υπογραφές. Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στη σχετική ανάρτηση ιστολογίου στο φόρουμ της ΕΠΠ.

Διαδικασία συγκέντρωσης και επαλήθευσης υπογραφών

Η συγκέντρωση υπογραφών για την πρωτοβουλία «Σταματήστε την πρακτική αφαίρεσης πτερυγίων — Σταματήστε το εμπόριο» έληξε στις 31 Ιανουαρίου 2022. Μετά την παράταση της περιόδου συγκέντρωσης υπογραφών, η πρωτοβουλία συγκέντρωσε τελικά 1.202.121 υπογραφές σε 27 κράτη μέλη της ΕΕ, εκ των οποίων το 93 % θεωρήθηκαν έγκυρες υπογραφές από τις αρμόδιες εθνικές αρχές. Μετά την τυπική διαδικασία, ο τελικός αριθμός των υπογραφών που επικυρώθηκαν από τις εθνικές αρχές ήταν 1.119.996. Ο απαιτούμενος ελάχιστος αριθμός υπογραφών συγκεντρώθηκε σε 15 κράτη μέλη. 

Στη συνέχεια, η πρωτοβουλία υποβλήθηκε επίσημα στην Επιτροπή στις 11 Ιανουαρίου 2023, οπότε και ξεκίνησε η 6μηνη περίοδος εξέτασης. Οι διοργανωτές και οι διοργανώτριες πραγματοποίησαν μια εκδήλωση στην Πλατεία Λουξεμβούργου στις Βρυξέλλες για τον εορτασμό της επίσημης υποβολής της πρωτοβουλίας τους στην Επιτροπή. Πάνω από 50 άτομα από περισσότερες από 10 χώρες της ΕΕ συγκεντρώθηκαν μπροστά από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να γιορτάσουν αυτή τη στιγμή (σχετική ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης). 

Αριθμός δηλώσεων υποστήριξης που συγκέντρωσε η πρωτοβουλία «Σταματήστε την πρακτική αφαίρεσης πτερυγίων — Σταματήστε το εμπόριο» ανά κράτος μέλος

Τα πράσινα «τικ» στον χάρτη δείχνουν τα κράτη μέλη της ΕΕ στα οποία συμπληρώθηκε επιτυχώς το ελάχιστο απαιτούμενο όριο υπογραφών για την υποστήριξη της πρωτοβουλίας. Η πρωτοβουλία «Σταματήστε την πρακτική αφαίρεσης πτερυγίων — Σταματήστε το εμπόριο» συμπλήρωσε τα ελάχιστα απαιτούμενα όρια σε 15 κράτη μέλη. Ο πλήρης κατάλογος με τις δηλώσεις υποστήριξης της πρωτοβουλίας «Σταματήστε την πρακτική αφαίρεσης πτερυγίων — Σταματήστε το εμπόριο» έχει δημοσιευτεί στη σελίδα της πρωτοβουλίας στο μητρώο ΕΠΠ.

Επίσημη υποβολή και συναντήσεις με την Επιτροπή

Μετά την επίσημη υποβολή της πρωτοβουλίας «Σταματήστε την πρακτική αφαίρεσης πτερυγίων — Σταματήστε το εμπόριο» στις 11 Ιανουαρίου 2023 (δελτίο Τύπου), οι διοργανωτές συναντήθηκαν με τον Ευρωπαίο επίτροπο Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Αλιείας, Βιργκίνιους Σινκέβιτσιους στις 6 Φεβρουαρίου 2023 (φωτογραφικό υλικό). 

Δημόσια ακρόαση ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Στις 27 Μαρτίου 2023 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πραγματοποίησε δημόσια ακρόαση σχετικά με την πρωτοβουλία «Σταματήστε την πρακτική αφαίρεσης πτερυγίων — Σταματήστε το εμπόριο» (μαγνητοσκόπηση της δημόσιας ακρόασης). Οι διοργανωτές και οι διοργανώτριες παρουσίασαν τους στόχους της πρωτοβουλίας και συνομίλησαν με τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (στιγμιότυπα από την ακρόαση του ΕΚ). Στις 11 Μαΐου 2023 η πρωτοβουλία «Σταματήστε την πρακτική αφαίρεσης πτερυγίων — Σταματήστε το εμπόριο» συζητήθηκε στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (μαγνητοσκόπηση της συζήτησης).

Επίσημη απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Στις 5 Ιουλίου 2023 Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία παρουσιάζει την απάντησή της στην πρωτοβουλία. Η Επιτροπή χαιρέτισε την πρωτοβουλία και αναγνώρισε ότι ο τερματισμός του εμπορίου πτερυγίων παραμένει σοβαρό μέλημα των Ευρωπαίων πολιτών. Στην ανακοίνωση αξιολογούνται τα πλεονεκτήματα καθεμιάς από τις προτάσεις της πρωτοβουλίας (βλ. δελτίο Τύπου):

• Εξέταση της σκοπιμότητας έκδοσης νομοθετικής πράξης για τον τερματισμό του εμπορίου αποκομμένων πτερυγίων καρχαρία και δρομολόγηση εκτίμησης επιπτώσεων σχετικά με τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες που θα έχει η εφαρμογή της πολιτικής «οι καρχαρίες να εκφορτώνονται έχοντας ακόμα όλα τα πτερύγιά τους»·
• Βελτίωση των στατιστικών στοιχείων που αφορούν το εμπόριο προϊόντων καρχαριών έως το τέλος του 2024·
• Ενίσχυση της επιβολής των ενωσιακών μέτρων ιχνηλασιμότητας με ενίσχυση της επιβολής του ενωσιακού δικαίου που διέπει ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα·
• Εντατικοποίηση των ενεργειών της ΕΕ σε διεθνές επίπεδο μέσω της υποστήριξης της απαγόρευση της αφαίρεσης πτερυγίων καρχαρία παγκοσμίως και άλλων δράσεων.

Στις 13 Ιουλίου 2023 οι διοργανωτές συναντήθηκαν με τον Επίτροπο Σινκέβιτσιους για να συζητήσουν την απάντηση της Επιτροπής στην ΕΠΠ. Στις 6 Οκτωβρίου 2023 οι διοργανωτές της πρωτοβουλίας «Σταματήστε την πρακτική αφαίρεσης πτερυγίων» δημοσίευσαν ανακοίνωση σχετικά με την απάντηση της Επιτροπής, στην οποία επισημαίνουν όλα τα επιχειρήματα που πρέπει να εξεταστούν για μια δίκαιη και ισορροπημένη εκτίμηση επιπτώσεων (ανακοίνωση της πρωτοβουλίας «Σταματήστε την πρακτική αφαίρεσης πτερυγίων»).

Ορίστε μερικές βασικές συμβουλές από τους διοργανωτές και τις διοργανώτριες της πρωτοβουλίας «Σταματήστε την πρακτική αφαίρεσης πτερυγίων — Σταματήστε το εμπόριο» για να εξασφαλίσετε την επιτυχία της εκστρατείας σας:

Χτίστε ένα ισχυρό δίκτυο 

Χτίστε ένα ευρύ και αφοσιωμένο δίκτυο οργανώσεων-εταίρων και εθελοντών πριν από την έναρξη της εκστρατείας. Διατηρείτε ανοικτή την επικοινωνία, παρέχετε προωθητικό υλικό και μεριμνήστε ώστε το δίκτυο οργανώσεων-εταίρων και εθελοντών να έχει τα εργαλεία που χρειάζεται για να διαδώσει το μήνυμα αποτελεσματικά.

Επικοινωνήστε με ινφλουένσερς 

Αξιοποιήστε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να συνδεθείτε με διασημότητες και ινφλουένσερς που μπορούν να δώσουν ακόμη περισσότερη απήχηση στην πρωτοβουλία σας.

Αν έχετε αμφιβολίες σχετικά με την πρωτοβουλία σας, ρωτήστε τους ειδικούς μας !

Πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με την πρωτοβουλία «Σταματήστε την πρακτική αφαίρεσης πτερυγίων — Σταματήστε το εμπόριο» είναι διαθέσιμες στη σελίδα της πρωτοβουλίας στο μητρώο ΕΠΠ.

Δείτε περισσότερο ενημερωτικό υλικό με τους διοργανωτές και τις διοργανώτριες της πρωτοβουλίας «Σταματήστε την πρακτική αφαίρεσης πτερυγίων — Σταματήστε το εμπόριο»