Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi

„Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi” to ósma udana europejska inicjatywa obywatelska (EIO). Wezwano w niej Komisję Europejską do zaostrzenia unijnego zakazu obcinania płetw rekinom. Inicjatywa ta ma na celu rozszerzenie obowiązującego rozporządzenia (UE) nr 605/2013, w którym zakazano obcinania płetw rekinom, poprzez dalszy zakaz przywozu, wywozu i handlu samymi płetwami rekinów w Unii Europejskiej.

Inicjatywa ta została zarejestrowana 2 stycznia 2020 r., a potem rozwijała się wolniej niż w przypadku innych udanych inicjatyw obywatelskich. Kampania napotkała poważne wyzwania ze względu na pandemię COVID-19, co spowodowało wyjątkowe przedłużenie okresu zbierania podpisów o rok, do 31 stycznia 2022 r. [co było zgodne z rozporządzeniem (UE) 2020/1042, decyzją C(2020) 9226 i decyzją C(2021) 1121]. Pomimo tych przeszkód inicjatywa osiągnęła ważny kamień milowy i zgromadziła 1 119 996 zweryfikowanych deklaracji poparcia. Na uwagę zasługuje fakt, że większość podpisów zebrano w ciągu ostatnich 20 dni kampanii. Minimalne progi osiągnięto w 15 krajach UE, co świadczy o zdecydowanym poparciu w całej Europie. Zebrane podpisy zostały niezwłocznie przedłożone odpowiednim organom krajowym do weryfikacji. 

Po zakończeniu procesu weryfikacji, który również został przedłużony ze względu na pandemię COVID-19, inicjatywa została formalnie przedłożona Komisji Europejskiej 11 stycznia 2023 r. (komunikat prasowy). W odpowiedzi Komisja opublikowała komunikat przedstawiający jej stanowisko 5 lipca 2023 r. i podjęła działania w trzech obszarach: ocena możliwości inicjatywy ustawodawczej w celu położenia kresu handlowi samymi płetwami, przeprowadzenie oceny skutków i udoskonalenie odpowiednich statystyk, przy jednoczesnym wzmocnieniu egzekwowania unijnych środków w zakresie identyfikowalności i współpracy z partnerami międzynarodowymi (komunikat prasowy).

Budowanie strategicznych partnerstw i sieci

Zasadnicze znaczenie ma ustanowienie silnej sieci zwolenników i partnerstw strategicznych z różnymi organizacjami przed rozpoczęciem inicjatywy, a ciągłe tworzenie sieci kontaktów przez cały czas trwania kampanii zapewnia trwały wzrost i zaangażowanie.

Maksymalizacja zasięgu

Wykorzystanie mediów społecznościowych ma kluczowe znaczenie dla dotarcia do większej liczby odbiorców i zaangażowania nowych grup docelowych, przez co zwiększa widoczność i oddziaływanie inicjatywy. 

Zaangażowanie lokalne

Utworzenie zespołów wolontariuszy w różnych krajach UE pomaga w opracowywaniu i utrzymywaniu lokalnych kampanii, zapewniając wsparcie oddolne i stałe zaangażowanie różnych społeczności.

Przygotowania

Organizatorzy inicjatywy „Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi”, podobnie jak organizatorzy innych EIO, wykazali się dużym zaangażowaniem. W procesie realizacji europejskiej inicjatywy obywatelskiej najważniejszym etapem są prawdopodobnie przygotowania. Na tym etapie organizatorzy opracowują strategię kampanii i budują sieć kontaktów. Budowanie sieci partnerów i wolontariuszy miało zasadnicze znaczenie dla powodzenia tej EIO. Inicjatywa uzyskała wsparcie 105 organizacji, 14 stowarzyszeń sportów wodnych, 14 przedsiębiorstw oraz 16 znanych osób. Głównym podmiotem wspierającym była organizacja pozarządowa Sea Shepherd, która zapewniła organizatorom wsparcie finansowe, wiedzę fachową i doradztwo w zakresie prowadzenia kampanii. 

Wyzwanie polegało przede wszystkim na tym, by zachęcić sieci partnerów do aktywnego wspierania inicjatywy. Organizatorzy sprostali mu, organizując wideokonferencje w celu informowania partnerów o postępach w realizacji inicjatywy, publikując regularny biuletyn informacyjny, tworząc treści umożliwiające partnerom dostosowanie ich do własnych kanałów komunikacji oraz opracowując pomysły na wydarzenia promujące inicjatywę lokalnie. 

Zasadnicze dla tej inicjatywy było także zbudowanie obecności w internecie, ponieważ zbieranie podpisów miało miejsce podczas pandemii COVID-19, a zatem wydarzenia z udziałem osobistym były niemożliwe. Organizatorzy stworzyli wielojęzyczną stronę internetową zawierającą podstawowe informacje o inicjatywie i jej wymaganiach oraz zasoby, takie jak arkusze informacyjne i konspekty. Organizatorzy pracowali również nad obecnością w internecie w mediach społecznościowych: Facebook (14 000 obserwujących), Instagram (35 800 obserwujących), X (dawniej Twitter) (1 799 obserwujących) i YouTube (219 subskrybentów). 

Pozyskiwanie funduszy i zasoby

Organizatorzy inicjatywy „Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi” zebrali fundusze i inne rodzaje pomocy o łącznej wartości 17 360 euro. 

Źródła finansowania (w euro)

 Uwaga: Więcej informacji na temat wsparcia i finansowania inicjatywy „Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi” można znaleźć na stronie inicjatywy w rejestrze EIO. Wymagane jest zgłaszanie tylko wkładów w wysokości powyżej 500 euro na sponsora.

Strategia prowadzenia kampanii i plan zbierania podpisów

Wszystko to (kampanie w mediach społecznościowych i działania informacyjne) pomogło rozpowszechnić informacje o naszej inicjatywie! Trzeba być zarówno cierpliwym, jak i pewnym siebie... To nie zawsze jest łatwe – organizator inicjatywy „Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi”.

Organizatorzy inicjatywy wyznaczyli 10 państw członkowskich, w których planowali osiągnąć próg minimalny. Były to: Czechy, Niemcy, Grecja, Hiszpania, Francja, Włochy, Luksemburg, Węgry, Holandia i Austria. Organizatorzy wybrali te kraje z dwóch powodów: 

1. kraje te uczestniczą w handlu płetwami rekinów i propozycje przedstawione w ramach tej EIO bezpośrednio ich dotyczą; 
2. w tych krajach działa większość organizacji partnerskich, wolontariuszy i influencerów.

W wyniku pandemii organizatorzy musieli zrewidować pierwotną strategię kampanii i skupić się na promocji w internecie oraz zbieraniu podpisów online. Dzięki wydłużeniu okresu zbierania podpisów, pomocy partnerów i wolontariuszy oraz skutecznej kampanii w mediach społecznościowych organizatorzy pokonali jednak tę przeszkodę. Co ciekawe, dzięki partnerom, wolontariuszom i kampaniom w mediach społecznościowych organizatorzy byli w stanie zebrać ponad 500 000 podpisów w ciągu 20 dni przed oficjalnym zakończeniem okresu zbierania podpisów. Kluczem do tego była promocja kampanii, w której decydującą rolę odegrali influencerzy. Każdy kamień milowy osiągnięty przez organizatorów i wolontariuszy, taki jak osiągnięcie wymaganego progu w danym państwie członkowskim, był okazją do nadania inicjatywie większego rozmachu. Organizatorzy wykorzystali również kamienie milowe w ochronie zasobów morskich do promowania inicjatywy i kampanii informacyjnych. Pomimo pandemii organizatorom udało się z powodzeniem zorganizować kilka ogólnoeuropejskich wydarzeń w dużych miastach, takich jak Rzym, Ateny i Berlin. 

Organizatorzy inicjatywy „Nie dla obcinania płetw rekinom” korzystali z centralnego systemu zbierania podpisów online. W wyniku pandemii zbieranie podpisów w trakcie kampanii stało się trudniejsze i odbywało się wolniej. Organizatorzy wykorzystali sieć partnerów i wolontariuszy, aby utrzymać dynamikę i dalej promować inicjatywę. Dzięki influencerom inicjatywa odbiła się szerokim echem w mediach społecznościowych. Miało to ogromny wpływ na kampanię i zaowocowało zebraniem ponad 1,1 miliona podpisów. Więcej informacji można znaleźć we wpisie na blogu na forum europejskiej inicjatywy obywatelskiej.

Proces zbierania i weryfikacji podpisów

Zbieranie podpisów na rzecz inicjatywy „Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi” zakończono 31 stycznia 2022 r. Po przedłużeniu okresu zbierania podpisów zebrano ostatecznie 1 202 121 podpisów w 27 państwach członkowskich UE, z czego odpowiednie organy krajowe uznały za ważne 93 proc. Po zakończeniu formalnej procedury organy krajowe zatwierdziły ostateczną liczbę 1 119 996 podpisów. Wymagane progi osiągnięto w 15 państwach członkowskich. 

Następnie 11 stycznia 2023 r. inicjatywę oficjalnie przedłożono Komisji Europejskiej, co rozpoczęło sześciomiesięczny okres na analizę. Aby uczcić oficjalne przedłożenie swojej inicjatywy Komisji, organizatorzy zorganizowali wydarzenie na Place du Luxembourg w Brukseli. Przed Parlamentem Europejskim zebrało się wówczas ponad 50 osób z ponad 10 krajów UE (post w mediach społecznościowych). 

Liczba deklaracji poparcia zebranych przez organizatorów inicjatywy „Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi” w podziale na państwa członkowskie

Na wykresie zaznaczono kraje Unii, w których osiągnięto minimalny próg podpisów wymagany do poparcia inicjatywy. „Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi” osiągnęło minimalne progi w 15 państwach członkowskich. Pełna tabela z deklaracjami poparcia dla inicjatywy jest dostępna na stronie poświęconej inicjatywie „Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi” w rejestrze EIO.

Formalne przedłożenie inicjatywy i spotkania z Komisją

Po formalnym przedłożeniu 11 stycznia 2023 r. inicjatywy „Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi” (komunikat prasowy) organizatorzy spotkali się 6 lutego 2023 r. z europejskim komisarzem ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa Virginijusem Sinkevičiusem (zdjęcia). 

Wysłuchanie publiczne w Parlamencie Europejskim

27 marca 2023 r. Parlament Europejski zorganizował wysłuchanie publiczne w sprawie inicjatywy „Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi” (nagranie). Organizatorzy przedstawili cele inicjatywy i nawiązali współpracę z posłami do Parlamentu Europejskiego (przegląd wysłuchań w PE). 11 maja 2023 r. inicjatywa „Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi” była przedmiotem debaty na sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego (nagranie).

Formalna odpowiedź Komisji Europejskiej

5 lipca 2023 r. Komisja przyjęła komunikat zawierający jej odpowiedź na inicjatywę. Komisja z zadowoleniem przyjęła inicjatywę i przyznała, że kwestia obcinania płetw rekinom budzi duże obawy obywateli Unii. We wspomnianym komunikacie oceniono zalety poszczególnych propozycji zawartych w inicjatywie (komunikat prasowy):

• zbadanie zasadności wprowadzenia środka legislacyjnego mającego na celu zakończenie handlu samymi płetwami rekinów; przeprowadzenie oceny skutków dotyczącej środowiskowych, społecznych i gospodarczych konsekwencji stosowania polityki „płetw naturalnie połączonych z ciałem zwierzęcia”;
• do końca 2024 r. poprawienie statystyk dotyczących handlu produktami z rekinów;
• poprawa egzekwowania unijnych środków identyfikowalności przez wzmocnienie egzekwowania prawa Unii, które ma zastosowanie do całego łańcucha wartości;
• intensyfikacja działań międzynarodowych UE poprzez opowiedzenie się za ogólnoświatowym zakazem odcinania płetw rekinom oraz inne działania.

13 lipca 2023 r. organizatorzy spotkali się z komisarzem Virginijusem Sinkevičiusem, aby omówić odpowiedź Komisji na tę inicjatywę. 6 października 2023 r. organizatorzy inicjatywy „Nie dla obcinania płetw rekinom” opublikowali komunikat w sprawie odpowiedzi Komisji i podkreślili w nim wszystkie argumenty, które należy wziąć pod uwagę w celu przeprowadzenia sprawiedliwej i wyważonej oceny skutków (komunikat organizatorów inicjatywy „Nie dla obcinania płetw rekinom”).

Oto kilka najważniejszych wskazówek od organizatorów inicjatywy „Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi”, aby zapewnić powodzenie kampanii:

Stwórz solidną sieć kontaktów 

Przed uruchomieniem kampanii stwórz szeroką i zaangażowaną sieć organizacji partnerskich i wolontariuszy. Zachowaj otwartą komunikację, dostarcz materiały promocyjne i zapewnij narzędzia do skutecznego rozpowszechniania przekazu.

Zaangażuj influencerów 

Wykorzystaj media społecznościowe, aby nawiązać kontakt ze znanymi osobami i influencerami, którzy mogą zwiększyć zasięg Twojej inicjatywy.

W razie jakichkolwiek wątpliwości co do organizowanej inicjatywy zapytaj naszych ekspertów!

Dodatkowe informacje dotyczące inicjatywy „Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi” są dostępne na jej stronie w rejestrze EIO.

Więcej zawierających wskazówki materiałów z udziałem organizatorów inicjatywy „Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi”