L-Għoti tas-Setgħa liċ-Ċittadini, it-Tisħiħ tal-Ewropa: L-IĊE bħala Għodda għar-Reżiljenza

Fi żmien meta l-inċertezza globali u l-għeja demokratika jheddu l-involviment taċ-ċittadini, l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej hija tfakkira qawwija li d-demokrazija fl-Ewropa mhijiex biss dwar ir-rappreżentanza — hija wkoll dwar il-parteċipazzjoni. Billi tagħti liċ-ċittadini l-mezzi biex ipoġġu t-tħassib tagħhom direttament fuq l-aġenda tal-UE, l-IĊE ssaħħaħ il-fiduċja bejn l-Ewropej u l-istituzzjonijiet tagħhom, u turi li kull firma tista’ tgħin fit-tiswir tal-futur tal-Unjoni.

Dan il-messaġġ kien fil-qalba ta’ workshop organizzat mis-Servizz ta’ Azzjoni taċ-Ċittadini Ewropej (ECAS) matul is-Summit dwar l-Affarijiet Pubbliċi fi Brussell fis-6 ta’ Novembru 2025. David Knight, mill-Kabinett Šefčovič tal-Kummissjoni Ewropea, ingħaqad ma’ parteċipanti mill-istituzzjonijiet tal-UE, mis-soċjetà ċivili, mill-akkademja u mis-settur privat biex jirrifletti dwar kif l-għodod tad-demokrazija parteċipattiva — mill-panels taċ-ċittadini sal-konsultazzjonijiet online — jistgħu jagħmlu t-tfassil tal-politika aktar inklużiv u reżiljenti.

Strument transnazzjonali uniku 
għall-parteċipazzjoni demokratika

David Knight iddeskriva l-IĊE bħala “għodda unika u li qed tevolvi” li tagħti s-setgħa lill-Ewropej biex jipproponu kwistjonijiet ta’ importanza għall-UE kollha direttament lill-istituzzjonijiet Ewropej — 

“aktar importanti issa minn qatt qabel,” 

huwa enfasizza, hekk kif il-valuri demokratiċi jiġu taħt pressjoni f’dinja dejjem aktar volatili.

Ħmistax-il sena wara l-ħolqien tagħha — u ħames snin wara r-reviżjoni tar-regolament tagħha — l-IĊE tkompli tikber bħala pedament tad-demokrazija parteċipattiva. Dan joffri liċ-ċittadini mod konkret biex jinfluwenzaw il-politika tal-UE minn isfel għal fuq, u b’hekk l-Unjoni tkun aktar reattiva għall-prijoritajiet pubbliċi.

Ħmistax-il sena ta’ progress u riforma: impatt tanġibbli fuq il-politika tal-UE

Mit-tnedija tagħha, ġew irreġistrati 121 inizjattiva. Ir-riforma tal-2019 tar-Regolament dwar l-IĊE u d-dħul fis-seħħ tiegħu tal-2020 ġabu titjib kbir: inqas rifjuti ta’ reġistrazzjoni, proċeduri aktar sempliċi, u għodod ġodda bħas-sistema ċentrali ta’ ġbir online, il-proċess ta’ reġistrazzjoni f’żewġ stadji, u l-Forum tal-IĊE — li jipprovdi lill-organizzaturi b’pariri legali u ta’ kampanji esperti. Dawn l-iżviluppi għamlu l-proċess aktar trasparenti, aċċessibbli u faċli għall-utent. 

Il-Kavallieri indikaw diversi IĊE li diġà ffurmaw il-politika tal-UE:

• Dritt għall-Ilma, li kkontribwixxa għar-reviżjoni tad-Direttiva dwar l-Ilma tax-Xorb.
• Save Bees and Farmers and Ban Glyphosate, li xpruna dibattitu fil-livell tal-UE dwar il-bijodiversità u r-regolamentazzjoni tal-pestiċidi.

Filwaqt li xi organizzaturi enfasizzaw l-isfidi bil-pass tas-segwitu, Knight enfasizza li 

is-saħħa tal-IĊE tinsab fis-setgħa tagħha li tistabbilixxi l-aġenda. 

Dan iservi bħala sinjal bikri tat-tħassib taċ-ċittadini — li jinfluwenza d-dibattiti tal-UE u jispira riflessjoni leġiżlattiva anke lil hinn minn dawk l-inizjattivi li jaqbżu l-limitu ta’ miljun firma.

Pereżempju, Reclaim Your Face għen biex jissawru d-diskussjonijiet tal-UE dwar id-drittijiet diġitali minkejja li ma laħqux il-livell limitu, filwaqt li Ban on Conversion Therapy, li għadu qed jiġi vverifikat, diġà informa lill-Istrateġija LGBTQ+ tal-UE.

Lil hinn mit-tweġiba tal-Kummissjoni: kif l-IĊE tista’ tħalli impatt akbar

Matul is-sessjoni, il-parteċipanti kkontribwew ideat permezz ta’ diskussjoni interattiva fi Slido dwar kif jista’ jissaħħaħ l-impatt tal-IĊE lil hinn mir-rispons formali tal-Kummissjoni.
Ir-rappreżentanti tas-soċjetà ċivili, l-NGOs, u l-avukati taċ-ċittadini appellaw għal aktar informazzjoni pubblika u taħriġ prattiku biex jgħinu lill-Ewropej jifhmu kif iniedu u jappoġġjaw l-inizjattivi b’mod effettiv. Il-parteċipanti enfasizzaw ukoll il-ħtieġa li l-koalizzjonijiet nazzjonali ta’ atturi disposti — inklużi l-gvernijiet, il-parlamenti, u s-soċjetà ċivili — jaħdmu flimkien biex isarrfu l-IĊE ta’ suċċess f’eżiti politiċi jew legali konkreti.

Oħrajn enfasizzaw l-importanza tal-involviment kontinwu taċ-ċittadini matul il-proċess kollu: mhux biss wara li tiġi ppreżentata l-inizjattiva, iżda wkoll qabel, matul u wara l-evalwazzjoni tagħha, filwaqt li jiġi żgurat djalogu ġenwin bejn iċ-ċittadini u l-istituzzjonijiet. Diversi parteċipanti ssuġġerew li l-IĊE tintrabat ma’ strumenti parteċipattivi oħra, bħal panels taċ-ċittadini jew konsultazzjonijiet online, biex jinħolqu sinerġiji aktar b’saħħithom u tissaħħaħ il-parteċipazzjoni demokratika ġenerali fil-livell tal-UE. 

Inħarsu 'l quddiem: it-tisħiħ tal-fiduċja permezz tal-parteċipazzjoni

Knight ħabbret li r-rieżami li jmiss tar-Regolament dwar l-IĊE se jsir fl-2027, b’enfasi fuq it-titjib ulterjuri tal-viżibbiltà, l-effiċjenza u l-impatt. Huma ppjanati wkoll sforzi ġodda ta’ komunikazzjoni multilingwi u inizjattivi edukattivi orjentati lejn iż-żgħażagħ biex jiġi żgurat li aktar Ewropej — speċjalment iż-żgħażagħ — jifhmu u jużaw l-IĊE bħala għodda demokratika.

Huwa kkonkluda li, filwaqt li l-IĊE mhijiex mingħajr l-isfidi tagħha, tibqa’ essenzjali għall-futur tad-demokrazija Ewropea. L-għoti tas-setgħa liċ-ċittadini mhuwiex biss imperattiv demokratiku iżda wkoll neċessità strateġika għal futur Ewropew reżiljenti.

Dwar l-awtur:

Marta Azevedo Silva hija professjonista tal-komunikazzjoni u l-Maniġer tal-Komunikazzjoni fis-Servizz ta’ Azzjoni taċ-Ċittadini Ewropej (ECAS). Hija tmexxi l-iżvilupp u l-eżekuzzjoni ta’ komunikazzjoni strateġika u inizjattivi ta’ involviment tal-partijiet ikkonċernati, filwaqt li tissorvelja l-preżenza diġitali tal-ECAS u tixpruna l-isforzi ta’ komunikazzjoni, tixrid u sfruttament għal proġetti ffinanzjati mill-UE.

Hija għandha esperjenza fis-sensibilizzazzjoni pubblika, il-promozzjoni, il-ġestjoni ta’ avvenimenti internazzjonali, il-bini ta’ sħubija, u r-relazzjonijiet mal-media, wara li qabel kienet ħadmet fi rwoli tal-komunikazzjoni u tal-istampa fil-Belġju, f’Malta u fil-Portugall.