Daonlathas rannpháirteach don Eoraip atá bunaithe ar shaoránaigh: Dúshláin agus peirspictíochtaí

An 9 agus an 10 Lúnasa 2019 ghlac foireann an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh páirt i bhFéile Arvamus, in Paide na hEastóine, chun bualadh le saoránaigh atá díocasach faoi bheartais Eorpacha agus atá fonn orthu tuilleadh a fhoghlaim faoin Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh. Ghlac cuairteoirí páirt i bplé painéil faoi dhaonlathas rannpháirteach in AE agus roinnt gníomhaíochtaí eile atá dírithe ar a gcuid eolais ar an uirlis a chothú.

‘Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh’: Daonlathas rannpháirteach d’Eoraip atá bunaithe ar shaoránaigh'

Faoin teideal ‘Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh’: Daonlathas rannpháirteach don Eoraip atá bunaithe ar shaoránaigh', saineolaithe Eorpacha agus náisiúnta i ndaonlathas rannpháirteach a pléadh faoin Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh mar uirlis le haghaidh rannpháirtíocht na saoránach; Na cosúlachtaí agus na difríochtaí a bhaineann le Tionscnamh Saoránach na hEastóine agus na dúshláin, na réitigh agus na dea-chleachtais a bhaineann leis an daonlathas rannpháirteach san Eoraip.

Rinne Mall Hellam, Stiúrthóir Feidhmiúcháin Fhondúireacht Oscailte na hEastóine, an díospóireacht a stiúradh,

cruinníodh iad; György Schöpflin, iar-Fheisire de Pharlaimint na hEorpa agus rapóirtéir maidir leis an Rialachán maidir leis an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh; Pascal Herry, Ceann Foirne don Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh sa Choimisiún Eorpach; Pirkko Valge, POF Fhondúireacht Deed Deed; Marta Pardavi, Comhchathaoirleach Choiste Heilsincí na hUngáire; Martin A. Noorkõiv, Príomhfheidhmeannach Domus Dorpatensis Foundation, Cathaoirleach Bhord Stiúrthóirí Deashaoránach agus Comhalta de Chomhairle Líonra Eagraíochtaí Neamhbhrabúsacha na hEastóine.

Cad atá i gceist le bheith i do shaoránach den Aontas Eorpach agus conas a éiríonn institiúidí an Aontais Eorpaigh níos gaire dóibh?

Is é an bhrí atá le bheith i do shaoránach Eorpach ná príomhghné chun tuiscint a fháil ar cad is daonlathas rannpháirteach ann.  Tá coincheap an tsaoránaigh lárnach i smaoineamh an Aontais Eorpaigh; Is saoránach den Aontas Eorpach gach saoránach de Bhallstát. Déanann na hinstitiúidí Eorpacha gach iarracht chun na saoránaigh a thabhairt níos gaire dá chéile agus chun cur ar a gcumas a bheith gníomhach i gcóras beartais an Aontais. Is amhlaidh atá freisin maidir le feidhmiú an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh. Mar shampla, threoraigh an Coimisiún Eorpach athchóiriú ar an uirlis chun í a dhéanamh níos soláimhsithe. Beidh feidhm aige amhail ó Eanáir 2020. Áirítear leis an athchóiriú sin freisin go ráthóidh Parlaimint na hEorpa go mbeidh níos mó díospóireachta ann faoi gach tionscnamh rathúil.

Daonlathas rannpháirteach san Eastóin agus san Aontas Eorpach: Gnéithe agus dúshláin

Thug Pirkko Valge (CEO ón Good Deed Foundation) agus Martin A. Noorkõiv (Cathaoirleach Líonra Eagraíochtaí Neamhbhrabúis na hEastóine) chun suntais go bhfuil difríochtaí móra stairiúla ag tíortha an Aontais ó thaobh chearta an duine agus an daonlathais de. Tá stair ghníomhacht na saoránach ag an Eastóin le déanaí agus tá an tsochaí shibhialta ag dul i mbun gnímh de réir a chéile. Tá baint ar leith ag saoránaigh na hEastóine le cosaint leanaí agus ainmhithe, le hoideachas agus leis an gcomhshaol.

Tharraing Marta Pardavi, comhchathaoirleach Choiste Heilsincí na hUngáire, aird ar na dúshláin a bhaineann le feachtas ollmhór a dhéanamh do thionscnamh Eorpach ó na saoránaigh ós rud é gur gá líon mór daoine agus sínithe a thabhairt le chéile. Tá roinnt bacainní praiticiúla agus dlíthiúla i gceist freisin trí fheachtas ar líne a reáchtáil trí na meáin shóisialta. I ndáil leis sin, is saincheist mhór é go bhfuil rialacha an-dochta tugtha isteach ag Facebook maidir le feachtais pholaitiúla a chur chun cinn, rialacha a d’fhéadfadh difear a dhéanamh don deis tionscnamh a chur chun cinn ar líne.

Chuir sí i gcomparáid le cás na hUngáire freisin an staid san Eastóin. Mhínigh sí cé go bhfuil ionstraimí comhchosúla de dhaonlathas rannpháirteach ag an Eastóin agus an Ungáir amhail reifrinn, bailiúcháin sínithe, uirlisí gníomhaíochais ar líne, feachtais sluachistiúcháin, gníomhaíochas san Ungáir. Mar shampla, luaigh Bn. Pardavi an ‘Cáin Inimirce Speisialta’. Deir an riail seo go gcaithfidh aon duine atá ag iarraidh labhairt nó plé poiblí a dhéanamh faoin inimirce cáin a íoc mar go meastar go bhfuil an ghníomhaíocht ag cur chun cinn na hinimirce.

Mar fhocal scoir, tháinig deireadh leis an díospóireacht leis an gceist: ‘Conas is féidir linn níos mó rannpháirtíochta a fháil ó na saoránaigh sa phróiseas daonlathach?’ Ba é an freagra a moladh go gcaithfidh saoránaigh a bheith den tuairim nach ‘rud salach’ é an pholaitíocht ach rud maith le bheith páirteach ann agus nach bhfuil sé riamh gan úsáid a fhad agus a gheallann na hinstitiúidí go nglacfaidh siad páirt in idirphlé cuiditheach faoi na hábhair imní atá ag na saoránaigh.