Demokrazija parteċipattiva għal Ewropa bbażata fuq iċ-ċittadini: sfidi u perspettivi

Fil-9 u s-10 ta’ Awwissu 2019, it-tim tal-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej ipparteċipa fil-Festival Arvamus, f’Paide, l-Estonja biex jiltaqa’ maċ-ċittadini b’passjoni dwar il-politiki Ewropej u ħerqan li jitgħallem aktar dwar l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej. Il-viżitaturi ħadu sehem f’panel ta’ diskussjoni dwar id-demokrazija parteċipattiva fl-UE u f’għadd ta’ attivitajiet oħra mmirati lejn it-trawwim tal-għarfien tagħhom dwar l-għodda.

“Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej”: Demokrazija parteċipattiva għal Ewropa bbażata fuq iċ-ċittadini”

Taħt it-titolu “Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej”: Demokrazija parteċipattiva għal Ewropa bbażata fuq iċ-ċittadini ", esperti Ewropej u nazzjonali fid-demokrazija parteċipattiva diskussi dwar l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej bħala għodda għall-parteċipazzjoni taċ-ċittadini; is-similaritajiet u d-differenzi tagħha mal-Inizjattiva taċ-Ċittadini Estonjani u l-isfidi, is-soluzzjonijiet u l-aħjar prattiki dwar id-demokrazija parteċipattiva fl-Ewropa.

Id-dibattitu mmoderat minn Mall Hellam, Direttur Eżekuttiv tal-Fondazzjoni Open Estonia,

miġbura; György Schöpflin, eks Membru tal-Parlament Ewropew u rapporteur dwar ir-Regolament dwar l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej; Pascal Herry, Kap tat-Tim għall-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej fil-Kummissjoni Ewropea; Pirkko Valge, CEO ta’ Fondazzjoni Tajba; Marta Pardavi, Kopresident tal-Kumitat Ungeriż ta’ Ħelsinki; Martin A. Noorkõiv, CEO tal-Fondazzjoni Domus Dorpatensis, President tal-Bord tad-Diretturi ta’ Good Citizen u Membru tal-Kunsill tan-Netwerk tal-Organizzazzjonijiet Estonjani Mingħajr Qligħ.

Xi jfisser li tkun ċittadin tal-UE u l-istituzzjonijiet tal-UE kif qed joqorbu lejhom?

It-tifsira ta’ ċittadin Ewropew hija element primarju biex wieħed jifhem x’inhi d-demokrazija parteċipattiva.  Il-kunċett ta’ ċittadin huwa ċentrali fl-idea tal-Unjoni Ewropea; kull ċittadin ta’ Stat Membru huwa ċittadin tal-UE. L-istituzzjonijiet Ewropej jagħmlu kull sforz biex iqarrbu liċ-ċittadini u jippermettulhom li jkunu protagonisti attivi fis-sistema tal-politika tal-UE. Dan huwa wkoll il-każ fir-rigward tal-funzjonament tal-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej. Pereżempju, il-Kummissjoni Ewropea mexxiet riforma tal-għodda biex tagħmilha aktar faċli għall-utent. Dan se japplika minn Jannar 2020. Din ir-riforma tinkludi wkoll li l-Parlament Ewropew se jiggarantixxi dibattitu akbar dwar kull inizjattiva li tirnexxi.

Id-demokrazija parteċipattiva fl-Estonja u fl-UE: karatteristiċi u sfidi

Pirkko Valge (CEO tal-Fondazzjoni Tajba) u Martin A. Noorkõiv (President tan-Netwerk tal-Organizzazzjonijiet Estonjani mingħajr skop ta’ qligħ) enfasizzaw li l-pajjiżi tal-UE għandhom differenzi storiċi qawwija fir-rigward tad-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija. L-Estonja għandha storja reċenti ta’ attiviżmu taċ-ċittadini u s-soċjetà ċivili gradwalment qed tibda tieħu azzjoni. Iċ-ċittadini Estonjani huma partikolarment involuti fil-protezzjoni tat-tfal u tal-annimali kif ukoll fl-edukazzjoni u l-ambjent.

Marta Pardavi, kopresident tal-Kumitat Ungeriż ta’ Ħelsinki, enfasizzat l-isfidi tat-twettiq ta’ kampanja massiva għal inizjattiva taċ-ċittadini Ewropej peress li teħtieġ li jitlaqqgħu flimkien għadd kbir ta’ nies u firem. It-twettiq ta’ kampanja online permezz tal-midja soċjali jimplika wkoll xi ostakli prattiċi u legali. F’dan ir-rigward, kwistjoni ewlenija hija li Facebook introduċa regoli stretti ħafna dwar il-promozzjoni tal-kampanji politiċi, li jistgħu jaffettwaw l-opportunità li inizjattiva tiġi promossa online.

Hija qabblet ukoll is-sitwazzjoni fl-Estonja mal-każ tal-Ungerija. Hija spjegat li għalkemm l-Estonja u l-Ungerija għandhom strumenti simili ta’ demokrazija parteċipattiva bħal referenda, kollezzjonijiet ta’ firem, għodod ta’ attiviżmu online, kampanji ta’ finanzjament kollettiv, attiviżmu fl-Ungerija qed jiffaċċaw għadd ta’ ostakli. Bħala eżempju, is-Sinjura Pardavi semmiet it- “Taxxa Speċjali fuq l-Immigrazzjoni”. Din ir-regola tgħid li kull min jixtieq jitkellem jew jiddiskuti pubblikament dwar l-immigrazzjoni għandu jħallas taxxa peress li l-attività titqies bħala promozzjoni tal-immigrazzjoni.

Bħala konklużjoni, id-dibattitu ntemm bil-mistoqsija: “Kif nistgħu niksbu parteċipazzjoni akbar taċ-ċittadini fil-proċess demokratiku?” It-tweġiba proposta kienet li ċ-ċittadini jeħtieġ li jħossuhom bħall-politika mhijiex “ħaġa maħmuġa” iżda xi ħaġa tajba biex tkun parti minnha u dik il-mobilizzazzjoni qatt ma hija inutli sakemm l-istituzzjonijiet jimpenjaw ruħhom li jinvolvu ruħhom fi djalogu kostruttiv dwar it-tħassib taċ-ċittadini.