De functie voor advies van de Seek om een succesvol initiatief op gang te brengen — Lessen van de EBI-dag 2023

Het Europees Jaar van de Vaardigheden stond centraal tijdens de EBI-dag van dit jaar op 8 juni, georganiseerd door het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC). EBI-dag 2023 was gericht op de vaardigheden die organisatoren nodig hebben om hun initiatief tot een succes te maken. Tijdens dit hoogverwachte evenement organiseerde het team van het Forum voor het Europees burgerinitiatief (EBI) een workshop waarin werd onderzocht hoe je idee tot een Europees burgerinitiatief kon worden omgevormd, met toespraken van Stéphanie Poppe, organisator van het initiatief „Ensuring a dignified reception of migrants in Europe”, en Ioana-Virginia Motoc, een medewerker van het advocatenkantoor Freshfields.

De workshop begon met de invoering van het EBI-forum als online samenwerkingsplatform, beschikbaar in alle 24 EU-talen, dat advies en informatie verstrekt aan (potentiële) organisatoren vóór, tijdens en na de start en uitvoering van een EBI. Deze workshop was gericht op één specifiek ondersteuningsinstrument, de functie Seek Advice op het EBI-forum. De functie Seek Advice verstrekt op maat gesneden en onafhankelijk advies aan potentiële en huidige organisatoren van Europese burgerinitiatieven in een van de officiële talen van de EU. Via dit instrument krijgen organisatoren juridisch advies, advies over campagnes, fondsenwerving of andere relevante onderwerpen voor het Europees burgerinitiatief. Alle vragen in het kader van Seek Advice worden beantwoord door relevante deskundigen. Deze workshop was specifiek gericht op de vraag hoe juridische adviezen organisatoren kunnen helpen om hun idee om te zetten in een Europees burgerinitiatief.

Onderschrift: Juridisch advies

De functie „Seek Advice” is een essentieel hulpmiddel om potentiële en huidige EBI-organisatoren te ondersteunen. De afgelopen drie jaar zijn er ongeveer 143 Seek-adviezen ingewonnen, met een overweldigende meerderheid in juridische onderzoeken.

Onderschrift: Grafiek met het aantal onderzoeken in de afgelopen drie jaar.

Lees meer over de belangrijkste conclusies van de workshop, met inbegrip van advies aan toekomstige organisatoren van een EBI en gemeenschappelijke fouten die moeten worden vermeden.

Onderschrift: Stéphanie Poppe, organisator van het initiatief „Zorgen voor een waardige opvang van migranten in Europa”. @EU2023 — bron: EESC

Gebruik maken van de instrumenten die beschikbaar zijn op het EBI-forum om een succesvol initiatief te lanceren!

De eerste spreker, Stéphanie Poppe, organisator van het initiatief „Zorgen voor een waardige opvang van migranten in Europa”, deelde haar ervaringen uit de eerste hand met het registreren en lanceren van een Europees burgerinitiatief met steun van het EBI-forum. In haar toespraak legde Stéphanie uit dat haar team besloot het EBI te gebruiken om het Europees burgerschap te bevorderen en de burgers meer verantwoordelijkheid te geven voor kwesties die zij aan de orde stellen. Haar team nodigde de mensen van Rennes uit om samen via een participatief proces een Europees burgerinitiatief op te zetten. Ten eerste lanceerden zij een oproep tot het indienen van ideeën, waarbij burgers werden uitgenodigd om ideeën voor mogelijke initiatieven te ontwikkelen. Daarna organiseerden zij thematische workshops waar burgers prototypes van potentiële initiatieven konden opzetten. Tot slot hebben meer dan duizend burgers gestemd over de 12 voorgestelde initiatieven en uiteindelijk het initiatief „Zorgen voor een waardige opvang van migranten in Europa” geselecteerd. Dit initiatief was het resultaat van een creatieve inspanning van veel belanghebbenden, ngo’s, lokale gemeenschappen en academici, op basis van het idee van middelbare scholieren.

Volgens Stéphanie kan het opstellen van een Europees burgerinitiatief moeilijk zijn voor burgers, maar niet buiten bereik! Om een initiatief te formuleren, moeten de burgers zich in het recht van de Europese Unie scharen, ongeacht of zij al dan niet deskundig zijn. Als zodanig vroegen de organisatoren om steun van het forum van het Europees burgerinitiatief (EBI). Zoals blijkt uit onderstaande afbeelding, hebben de organisatoren tweemaal gebruikgemaakt van het Seek-adviesmechanisme om juridisch advies in te winnen en hun ontwerpvoorstellen aan te passen aan de hand van de feedback voordat zij hun initiatief bij de Europese Commissie registreren.

Onderschrift: Overzicht van het proces voor het opstellen van het initiatief „Zorgen voor een waardige opvang van migranten”.

Stéphanie deelde lessen en advies voor toekomstige organisatoren:

• Inzoomen over bestaande documentatie, lees raadplegingen over secundaire wetgeving voordat ze worden opgesteld en krijgt een overzicht van de verschillende standpunten van ngo’s en andere belanghebbenden.
• Het EBI-forum is uw beste vriend! EBI-organisatoren beschikken over ondersteunende instrumenten zoals het EBI-forum, een zeer nuttig orgaan dat zeer concreet praktisch en juridisch advies verstrekt over wat (potentiële) organisatoren moeten overwegen en doen om hun initiatief te laten registreren.
• Zoomen uit de complexiteit van de wetgeving. Het EBI moet ten minste een miljoen handtekeningen verzamelen, zodat uw voorstel door iedereen moet worden begrepen. Het is moeilijk om een voorstel eenvoudig te maken als het van meet af aan ingewikkeld is.

Duidelijkheid, duidelijkheid, duidelijkheid!

De tweede spreker, Ioana-Virginia Motoc, Associate in Freshfields en een essentieel onderdeel van het Seek Advice, deelde de deelnemers mee hoe burgers hun kans kunnen maximaliseren om hun initiatief door de Europese Commissie te laten registreren, een eerste cruciale stap om een initiatief om te zetten in een concreet wetgevingsvoorstel.

Ioana-Virginia begon met een aantal concrete adviezen: denk als een advocaat (d.w.z.: denk heel concreet na over wat u met uw initiatief wilt bereiken) om het volledige potentieel van uw initiatief te benutten. Het is belangrijk om te bedenken dat het Europees burgerinitiatief tot doel heeft de wetgeving te wijzigen. De hulp van juridische deskundigen zal uw kans om een initiatief met succes te registreren aanzienlijk vergroten.

Onderschrift: Ioana-Virginia Motoc, geassocieerd bij Freshfields en lid van Seek Advice Team @EU2023 — Bron: EESC

Voordat Ioana-Virginia een initiatief opstelt, beveelt Ioana-Virginia de organisatoren aan grondig na te denken over hun voorstel en te kijken naar de bepalingen van het VWEU en de richtsnoeren op de pagina Learn van het EBI-forum. Volgens haar gaat het er allemaal om duidelijkheid te krijgen over wat u, als organisator, vraagt. Deze vuistregel geldt ook voor uw verzoek om advies van de Seek Advice. Als u duidelijkheid hebt over wat u van de Europese Commissie wilt vragen, kan het Seek Advice team u helpen bij het vinden van de desbetreffende verdragsbepaling en het vertalen van uw verzoek in nuttige adviezen voor uw initiatief. U kunt ook het Seek Advice team raadplegen als u niet over dergelijke juridische kennis van uw initiatief beschikt, en om te zien of de Europese Commissie wettelijke bevoegdheid heeft ten aanzien van wat uw initiatief vraagt.

Volgens Ioana-Virginia bestaat het recept voor een succesvol initiatief erin een initiatief op te stellen dat onder de bevoegdheid van de Europese Unie valt en dat er een bepaling op het beleidsterrein is die de Europese Commissie in staat stelt de procedure te starten. Met deze twee hoofdbestanddelen is er een grote kans dat het initiatief met succes wordt geregistreerd. Als uw voorstel in dit stadium niet aan deze criteria voldoet, moet het Seek Advice team suggesties doen om ervoor te zorgen dat het initiatief goed is opgesteld. Als het initiatief buiten het toepassingsgebied valt, kan het Seek Advice team nagaan of het instrument van het Europees burgerinitiatief de beste manier is om uw doelstellingen te bereiken.

Om haar presentatie af te sluiten, deelde Ioana-Virginia gemeenschappelijke fouten om bij het opstellen van een initiatief te voorkomen:

• Samenvoegen van meerdere ideeën — Ideaal, vanuit het oogpunt van communicatie/campagne, heeft een initiatief één voorstel met één resultaat. Als u meerdere doelstellingen hebt, is het belangrijk dat die doelstellingen duidelijk worden omschreven.
• Initiatief valt buiten het toepassingsgebied — Het is belangrijk om u thuis te laten werken en het Seek-advies te gebruiken om te voorkomen dat initiatieven worden opgesteld die buiten het toepassingsgebied vallen, omdat de Europese Commissie niet de bevoegdheid heeft om actie te ondernemen met betrekking tot dit onderwerp, waardoor de kans kleiner wordt dat u uw initiatief wilt registreren.
• Aandacht voor smalle kwesties — Terwijl een initiatief uit de eerste hand of lokale ervaring kan inspireren, is het goed na te denken over de vraag of u uw onderwerp kunt verbreden met andere mensen in de hele EU en te zien hoe de voorgestelde wetswijziging een positief effect kan hebben op het leven van burgers in de hele Europese Unie (ten minste een miljoen!).

Laat de waardevolle inzichten die in deze workshop worden gedeeld niet mis — duid naar de volledige opname en stel jezelf met de kennis in staat om uw idee om te zetten in een Europees burgerinitiatief.

Voorgestelde lezing

• Uw EBI-campagne op te starten met gedeelde kennis en advies 
• Maak het bekend, maak het Fun, Show Them the Impact!
• EBI-dag 2023 — „How-to... Je idee omzetten in een Europees burgerinitiatief” (volledige video)
• Interview met Seek Advice juridisch deskundige Mojca Erman