Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh 2.0 – guth níos airde do shaoránaigh an Aontais Eorpaigh

Tá an Rialachán nua maidir leis an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh tagtha chun cinn agus is é an chéad chéim thábhachtach eile é don ionstraim cheannródaíoch seo de dhaonlathas rannpháirteach. D’aithin Coimisiún Juncker an luach a bhaineann leis an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh "chun gur féidir le saoránaigh na hEorpa iad féin a chur in iúl... [agus] chun iarraidh ar institiúidí an Aontais gníomhú go díreach ar na saincheisteanna a bhfuil suim acu iontu”. Déanannan Rialachán nua é sin níos éasca.

Tús a chur le Tionscnamh

Tá próiseas an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh fós ina éileamh d’eagraithe tionscnaimh.  Tá géarghá le breis tacaíochta trí phointí teagmhála i ngach Ballstát agus le hardán comhoibritheach atá ar siúl ag an gCoimisiún. Athrú teicniúil tábhachtach is ea gur féidir le coistí a bheith ina n-eintitis dhlíthiúla anois, rud a laghdaíonn dliteanas dlíthiúil aonair na n-eagraithe.

Le déanaí, tá cur chuige an Choimisiúin maidir le tionscnamh a chlárú tar éis éirí níos solúbtha – spreag sé breithiúnais Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh ina choinne. Dearbhaítear an cur chuige sin sa Rialachán, agus is féidir na tionscnaimh a chlárú i bpáirt agus a athbhreithniú anois. Cuireann an t-athrú seo le cumas an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh cur leis an díospóireacht phoiblí san Aontas Eorpach. Mar sin féin, tá ceist ann maidir leis an gcaoi a n-oibreoidh an próiseas clárúcháin go praiticiúil, agus dá bhrí sin b’fhéidir go mbeadh gá le hathbhreithniú breise.

Tacaíocht a bhailiú

Is féidir le heagraithe rogha a dhéanamh anois nuair a bheidh a bhfeachtais á seoladh acu – dáta ar bith suas le sé mhí tar éis an chláraithe. Cuidíonn sé sin go mór le pleanáil an fheachtais.

Ba chonstaic mhór iad na ceanglais maidir le sainaithint do shaoránaigh ar mian leo tacú le tionscnaimh. Anois, is é an chéad rogha ag na Ballstáit an t-aon ainm, cónaí agus dáta breithe a éileamh, ar simpliú tábhachtach é. Ar an drochuair, níl caighdeánú iomlán bainte amach go fóill agus tá an dara rogha ag na Ballstáit fós le huimhir aitheantais a éileamh ar shaoránaigh. Trí thacaíocht a bhunú maidir le hincháilitheacht ar náisiúntacht, is féidir le gach saoránach soghluaiste de chuid an Aontais tacú anois le tionscnaimh, is cuma cá bhfuil cónaí orthu.

Cuirfidh an Coimisiún córas lárnach ar líne ar fáil chun tacaíocht a bhailiú do na tionscnaimh uile, rud a laghdóidh an costas ar na heagraithe agus ar an gcastacht do na Ballstáit. Tá díomá ar roinnt daoine sa tsochaí shibhialta, áfach, nach bhfuil córais bailithe aonair á n-eisiamh.

Is féidir aois thacaíochta tionscnaimh a shocrú anois ag 16, más mian le Ballstát, cé nach bhfuil aon oibleagáid ann é sin a dhéanamh, is beag athrú atá i gceist.

Cur isteach agus tionchar

Coinníonn an Coimisiún rialú dlíthiúil ar thionchar tionscnaimh rathúil, agus níl aon oibleagáid ar an gCoimisiún gníomhú. Mar sin féin, tá roinnt forbairtí dearfacha maidir le tionchar féideartha polaitiúil tionscnaimh. Cuirfidh na heagraithe tionscnaimh rathúla i láthair ag cruinniú leis an gCoimisiún agus ag éisteacht i bParlaimint na hEorpa, agus beidh díospóireacht iomlánach aici freisin ar na tograí maidir le Tionscnamh ó na Saoránaigh ar éirigh leo. Cuireadh síneadh sé mhí leis an tréimhse scrúdúcháin freisin. Tá súil againn go méadóidh na hathruithe sin tionchar polaitiúil an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh, atá ar cheann de na príomhlaigí atá ann go dtí seo.

Ar an iomlán, is céim dhearfach chun cinn é an Rialachán do dhaonlathas rannpháirteach AE. Cé go bhfuil an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh fós an-óg agus ní mór dó leanúint den fhorbairt, go háirithe an chéim dheiridh thábhachtach nuair a chinntear tionchar an tionscnaimh ar bheartais an AE. Tá ceithre bliana leagtha síos ag an Rialachán nua mar an t-am a d’fhéadfadh a bheith againn fanacht ar an gcuid thábhachtach seo de dhaonlathas AE a fhorbairt amach anseo.