Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej 2.0 — vuċi aktar qawwija għaċ-ċittadini tal-UE

Ir-Regolament il-ġdid dwar l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej wasal u huwa l-pass importanti li jmiss għal dan l-istrument rivoluzzjonarju tad-demokrazija parteċipattiva. Il-Kummissjoni Juncker irrikonoxxiet il-valur tal-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej “għaċ-ċittadini Ewropej biex isemmgħu leħinhom... [u] biex jitolbu lill-istituzzjonijiet tal-UE biex jaġixxu direttament dwar il-kwistjonijiet li verament jimpurtahom”. Ir-Regolament il-ġdid jagħmel dan aktar faċli.

Il-bidu ta’ Inizjattiva

Il-proċess tal-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej jibqa’ wieħed impenjattiv għall-organizzaturi tal-inizjattiva.  Aktar appoġġ permezz ta’ punti ta’ kuntatt fl-Istati Membri kollha u pjattaforma kollaborattiva mmexxija mill-Kummissjoni huma żviluppi ferm meħtieġa. Bidla teknika importanti hija li l-kumitati issa jistgħu jkunu entitajiet legali, li jnaqqas ir-responsabbiltà legali individwali għall-organizzaturi.

Dan l-aħħar, l-approċċ tal-Kummissjoni għar-reġistrazzjoni ta’ inizjattiva sar aktar flessibbli — xprunat, parzjalment, mis-sentenzi tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja kontriha. Ir-Regolament jikkonferma dan l-approċċ, bir-reġistrazzjoni parzjali u r-reviżjoni tal-inizjattivi issa possibbli. Din il-bidla milqugħa żżid il-potenzjal tal-ECI li tikkontribwixxi għad-dibattitu pubbliku fl-UE. Madankollu, hemm dubju dwar kif il-proċess ta’ reġistrazzjoni se jaħdem fil-prattika, għalhekk jista’ jkun hemm bżonn ta’ reviżjoni ulterjuri.

Ġbir ta’ appoġġ

L-organizzaturi issa jistgħu jagħżlu meta jniedu l-kampanji tagħhom — kwalunkwe data sa sitt xhur wara r-reġistrazzjoni. Dan jgħin b’mod drammatiku fl-ippjanar tal-kampanja.

Ir-rekwiżiti ta’ identifikazzjoni kienu ostaklu ewlieni għaċ-ċittadini li xtaqu jappoġġaw l-inizjattivi. Issa l-ewwel għażla għall-Istati Membri hija li jirrikjedu biss l-isem, ir-residenza u d-data tat-twelid, li hija simplifikazzjoni importanti. Sfortunatament, l-istandardizzazzjoni sħiħa għadha ma ntlaħqitx u l-Istati Membri għad għandhom it-tieni għażla li jirrikjedu numru ta’ identifikazzjoni miċ-ċittadini. Il-bażi tal-eliġibbiltà tal-appoġġ fuq in-nazzjonalità tfisser ukoll li ċ-ċittadini mobbli kollha tal-UE issa jistgħu jappoġġaw inizjattivi, kull fejn jgħixu.

Il-Kummissjoni se tipprovdi sistema ċentrali online għall-ġbir tal-appoġġ għall-inizjattivi kollha, li se tnaqqas kemm l-ispiża għall-organizzaturi kif ukoll il-kumplessità għall-Istati Membri. Madankollu, l-esklużjoni ta’ sistemi ta’ ġbir individwali ddiżappuntat uħud mis-soċjetà ċivili.

L-età għall-appoġġ ta’ inizjattiva issa tista’ tiġi stabbilita għal 16-il sena, jekk Stat Membru jixtieq, għalkemm, mingħajr obbligu li jagħmel dan, ftit li xejn jista’ jkun hemm bidla.

Sottomissjoni u Impatt

Il-Kummissjoni żżomm kontroll legali fuq l-impatt ta’ inizjattiva li tirnexxi, u ma hemm l-ebda obbligu fuq il-Kummissjoni li taġixxi. Madankollu, hemm xi żviluppi pożittivi f’termini ta’ influwenza politika potenzjali ta’ inizjattiva. L-organizzaturi se jippreżentaw inizjattivi ta’ suċċess f’laqgħa mal-Kummissjoni u f’seduta ta’ smigħ fil-Parlament Ewropew, li se torganizza wkoll dibattitu plenarju dwar il-proposti ta’ suċċess tal-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej. Il-perjodu ta’ eżami ġie estiż ukoll għal sitt xhur. Nittamaw li dawn il-bidliet se jżidu l-influwenza politika tal-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej, li hija waħda min-nuqqasijiet ewlenin tagħha sal-lum.

B’mod ġenerali, ir-Regolament huwa pass pożittiv’ il quddiem għad-demokrazija parteċipattiva tal-UE. Madankollu, l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej għadha żgħira ħafna u trid tkompli tevolvi, b’mod partikolari l-fażi finali importanti meta jiġi deċiż l-impatt ta’ inizjattiva fuq il-politiki tal-UE. Ir-Regolament il-ġdid stabbilixxa erba’ snin bħala ż-żmien li għandna bżonn nistennew l-iżvilupp futur ta’ din il-parti importanti tad-demokrazija tal-UE.