L-inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej fis-Slovenja: is-suġġett it-tajjeb, il-moviment fil-livell lokali u s-sħab involuti għas-suċċess

Fit-24 ta’ Settembru 2019, it-tim tal-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej mexxa Ljubljana biex jorganizza sessjoni ta’ ħidma dwar l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej u d-demokrazija parteċipattiva fl-Ewropa u fis-Slovenja. L-avveniment involva rappreżentanti tal-NGOs u ċ-ċittadini ħerqana li jkollhom rwol akbar fit-tfassil tal-politika tal-UE u jiskopru pariri u suġġerimenti għall-koordinazzjoni ta’ inizjattiva ta’ suċċess.

Demokrazija mmexxija miċ-ċittadini fl-Ewropa u fis-Slovenja

L-avveniment beda b’dibattitu, immoderat minn Tomato Deželan, Professur Assoċjat tax-Xjenza Politika fil-Fakultà tax-Xjenzi Soċjali fl-Università ta’ Ljubljana, laqqa’ flimkien esperti Ewropej u nazzjonali fid-demokrazija parteċipattiva — Simon Delakorda, Direttur Eżekuttiv tal-Istitut għall-Parteċipazzjoni Elettronika f’Ljubljana, Branko Gerlič, organizzatur tal-Introjtu Bażiku Inkondizzjonali (inizjattiva) u Charlotte Rive, Uffiċjal tal-Politika għall-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej fil-Kummissjoni Ewropea.

Charlotte Rive bdiet bi preżentazzjoni tal-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej u r-regolament il-ġdid tagħha. Minn Jannar 2020, il-proċedura se tiġi ssimplifikata u l-għodda se tkun aktar aċċessibbli għaċ-ċittadini u l-organizzaturi.

Imbagħad, id-diskussjoni ffukat fuq is-similaritajiet u d-differenzi bejn l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej u l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Slovena; l-isfidi, is-soluzzjonijiet u l-aħjar prattiki dwar id-demokrazija parteċipattiva fl-Ewropa u s-Slovenja; u eżempji konkreti ta’ inizjattivi preċedenti taċ-ċittadini.

B’mod partikolari, Branko Gerlič qasam l-esperjenza siewja tiegħu dwar l-inizjattiva ta’ Introjtu Bażiku Inkondizzjonali mnedija fl-2013, li kellha l-għan li tinkoraġġixxi l-kooperazzjoni bejn il-pajjiżi tal-UE sabiex jiġi esplorat l-Introjtu Bażiku Inkondizzjonali bħala għodda biex jittejbu s-sistemi tas-sigurtà soċjali tagħhom.

Dan kien segwit minn sessjoni informali ta’ skambju ta’ ideat, li matulha l-parteċipanti ddiskutew b’mod attiv l-isfidi u ħarġu b’ideat dwar kif tiġi kkoordinata inizjattiva taċ-ċittadini ta’ suċċess.

L-għażla tas-suġġett it-tajjeb hija essenzjali biex jintlaħqu 1 miljun firma

L-isfida ewlenija identifikata għall-organizzazzjoni ta’ inizjattiva taċ-ċittadini fil-livell tal-UE hija l-għan li jinġabru 1 miljun firma. Għalhekk, pajjiżi iżgħar b’inqas popolazzjoni bħas-Slovenja, iridu jistrieħu fuq l-appoġġ ta’ pajjiżi akbar sabiex jissodisfaw dan ir-rekwiżit diffiċli. Din hija preċiżament ir-raġuni għaliex, spjegat Branko Gerlič, l-inizjattiva Introjtu Bażiku Inkondizzjonali falliet fil-ġbir tad-dikjarazzjonijiet ta’ appoġġ meħtieġa. L-inizjattiva ma kinitx ta’ suċċess f’pajjiżi akbar bħall-Ġermanja u Franza. Fi proporzjon mal-popolazzjoni tagħhom l-aktar suċċess kienu l-Bulgarija u s-Slovenja.

Dan juri li hija wkoll kwistjoni tal-għażla tas-suġġett it-tajjeb, li jeħtieġ li jkun rilevanti għall-pajjiżi kollha fil-mira tal-inizjattiva u kemm jista’ jkun tanġibbli u fundamentalment rilevanti. Eżempju tajjeb huwa l-inizjattiva Right2Water. L-ilma huwa essenzjali għall-ħajja u kulħadd jarah mhux bħala komodità iżda bħala dritt inaljenabbli, li għamilha suċċess bħal dan f’termini ta’ appoġġ.  

Il-ħolqien ta’ moviment fil-livell lokali u l-involviment taż-żgħażagħ

Il-parteċipanti indikaw li moviment fil-livell lokali fuq skala kbira madwar il-pajjiżi involuti huwa fattur ewlieni ieħor biex jinġabru l-fondi meħtieġa u titwessa’ s-sħubija. Huma enfasizzaw li s-soċjetà ċivili jeħtieġ li tkun involuta, permezz ta’ varjetà ta’ attivitajiet bħal avvenimenti, flash mobs, inizjattivi ta’ finanzjament kollettiv, azzjonijiet tal-midja soċjali, eċċ. F’dan ir-rigward, huma enfasizzaw ukoll li s-settur tal-NGOs tas-Slovenja huwa attiv ħafna lokalment u għalhekk huwa aktar effettiv li wieħed jibda bħala moviment fil-livell lokali u jsib appoġġ fi ħdan komunità lokali qabel ma jidħol fil-livell nazzjonali u tal-UE.

Il-kelliema ġibdu wkoll l-attenzjoni għall-kontribut taż-żgħażagħ għat-tfassil tal-politika. Il-każ emblematiku tal-attivista żagħżugħa Greta Thunberg juri b’mod ċar li għalkemm ħafna żgħażagħ taħt it-18-il sena huma ħerqana li jsemmgħu leħinhom, huma jistgħu jużaw biss “metodi informali” ta’ parteċipazzjoni bħal dimostrazzjonijiet minħabba ostakli legali għal rwol formali u parteċipazzjoni fil-ħajja politika. Konsegwentement, dawn jibqgħu marġinalizzati minn għodod formali bħall-votazzjoni jew l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej. Ir-Regolament il-ġdid tal-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej, il-Kummissjoni Ewropea fetħet il-possibbiltà għal kull pajjiż tal-UE li jnaqqas l-età taċ-ċittadini li jistgħu jappoġġaw inizjattivi għal 16-il sena.

Sħab ġenwinament involuti u esperjenzati jagħmlu differenza

Il-ġbir ta’ fondi u l-bini ta’ sħubijiet internazzjonali huma żewġ aspetti ewlenin, li l-parteċipanti ddiskutew. Huma enfasizzaw li netwerk internazzjonali ta’ sħab huwa kruċjali mhux biss għall-promozzjoni tal-inizjattiva, iżda wkoll għall-appoġġ tal-ġbir ta’ fondi.

Sfida waħda f’dan ir-rigward hija li l-biċċa l-kbira tal-organizzaturi jivvolontarjaw il-ħin tagħhom għal kampanji bħal dawn minbarra l-impjiegi regolari tagħhom jew flimkien ma’ proġetti oħra, li hija xi ħaġa li għandha titqies meta jinbena t-tim ewlieni u jiġi ppjanat il-baġit meħtieġ.  

L-organizzaturi għandhom ifittxu sħab li huma ġenwinament involuti fis-suġġett u ħerqana li jagħmlu l-isforzi kollha tagħhom biex jippromwovuh. L-imsieħba għandhom jiġu esperjenzati wkoll f’kampanji promozzjonali peress li dan xi drabi jiġi sottovalutat, filwaqt li jista’ jagħmel jew iwaqqaf inizjattiva.