#European Inizjattiva taċ-Ċittadini fil-prattika: il-kondiviżjoni tal-għarfien dwar x’jaħdem fil-Polonja

L-inizjattiva taċ-ĊittadiniEwropej għamlet pit stop f’Varsavja bħala parti mir-roadshow tagħha ta’ tliet snin madwar l-Ewropa, li beda fil-Bulgarija, ivvjaġġa lejn il-Litwanja u wara li l-Polonja sejra lejn ir-Repubblika Ċeka, Franza, il-Portugall u l-Awstrija fl-2018. Din id-darba, it-tim tal-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej iltaqa’ ma’ atturi ċivili lokali, li huma involuti b’mod attiv fil-parteċipazzjoni taċ-ċittadini u fid-demokrazija parteċipattiva.

F’ġieħ il-Jum Internazzjonali tad-Demokrazija, fit-17 ta’ Settembru l-Kummissjoni Ewropea stiednet lill-organizzazzjonijiet ċivili Pollakki biex jieħdu sehem f’workshop ta’ nofs ġurnata għall-kondiviżjoni tal-għarfien u biex Jitteħdu l-Inizjattiva! L-avveniment involva lill-udjenza permezz ta’ panel ta’ diskussjoni dwar it-tema ta’ kif tista’ sseħħ id-demokrazija parteċipattiva pan-Ewropea, li kienet segwita minn sessjonijiet ta’ skoperti prattiċi fejn il-parteċipanti setgħu jaqsmu l-għarfien u l-esperjenza prattiċi, u jitgħallmu minn oħrajn dwar l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej. It-tim tal-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej waqqaf ukoll il-kabina interattiva tiegħu, li tgħaqqad liċ-ċittadini madwar l-Ewropa kollha billi xxerred l-ideat żviluppati matul l-avvenimenti ta’ sensibilizzazzjoni tal-Perijodu Stradali.

Demokrazija diretta: negħlbu l-impossibbiltà

Id-demokrazija diretta minn dejjem tqieset bħala partikolarment diffiċli biex titwaqqaf u tirnexxi minħabba l-kumplessità tal-mekkaniżmi proposti u l-għadd kbir tagħna. Madankollu, ġie enfasizzat mill-membri tal-panel li qed jiġu introdotti għodod ġodda, li jagħmluha impossibbli sa issa. Fost dawn l-għodod hemm l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej, li toffri l-opportunità għaċ-ċittadini kollha tal-UE li jkollhom vuċi fil-ħidma leġiżlattiva tal-Unjoni Ewropea.

Għodod bħal dawn huma meħtieġa u importanti għas-soċjetajiet demokratiċi kollha, speċjalment kif indikat minn dr Roland Zarzycki, Viċi Rettur għall-Affarijiet Akkademiċi f’ Collegium Civitas, għal demokraziji relattivament reċenti bħall-Polonja, li għadhom qed isibu t-triq biex jistabbilixxu l-aħjar prattiki fil-qasam tad-demokrazija. Huwa mudell komuni li f’dak li għandu x’jaqsam ma’ azzjoni leġiżlattiva, il-minoranza trid issegwi l-maġġoranza li spiss tiddiswadi lill-pubbliku milli jieħu l-pass żejjed biex jinvolvi ruħu b’mod aktar attiv. Dan iqajjem ħafna mistoqsijiet, bħal: l-għodod tad-demokrazija parteċipattiva fil-fatt għandhom impatt fuq ir-realtà ta’ madwarna?

Il-Kummissjoni Ewropea hija konxja ta’ mistoqsijiet bħal dawn u hemm diversi għodod biex aktar Ewropej jiġu involuti fid-demokrazija fil-livell tal-UE. Ir-rappreżentant tal-Kummissjoni Ewropea, Olga Kurpisz, offra lill-udjenza preżentazzjoni konċiża tal-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej, fejn indika li din kienet taqa’ taħt waħda mill-għaxar prijoritajiet tal-Kummissjoni Juncker biex tħeġġeġ id-djalogu taċ-ċittadini. Hija enfasizzat xi wħud mill-aħjar prattiki minn inizjattivi preċedenti ta’ suċċess, u spjegat il-proċedura li għandha tiġi segwita billi offriet għarfien u pariri prattiċi ħafna.

Theddid ġdid għad-demokrazija qed jisfida l-involviment taċ-ċittadini

Għalkemm id-djalogu dwar id-demokrazija parteċipattiva qed jirnexxi u qed jiġu introdotti għodod ġodda importanti bħall-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej, qed jiżdied it-theddid ġdid u qed jinħolqu sfidi ġodda li jridu jingħelbu. Il-membri tal-bord kienu involuti ħafna f’dawn l-isfidi. Huma tkellmu dwar ir-rwol tal-midja soċjali u kif dan kellu impatt kbir fuq id-djalogu taċ-ċittadini. Eżempju elenkat kien li l-aħbarijiet foloz għamlu d-diskussjonijiet motivati aktar diffiċli. Huwa importanti li “n-netwerk jerġa’ jinkiseb sabiex terġa’ tinqabad in-narrazzjoni”, spjega Rafał Dymek, Direttur tal-fondazzjoni Schuman.

Darek Kraszewki mill-fondazzjoni Stefana Batorego tkellem fil-qosor dwar il-partikolaritajiet fil-Polonja u b’mod aktar ġenerali kif huwa importanti li wieħed jiltaqa’ mal-poplu u jimpenja ruħu magħhom biex tintlaħaq demokrazija parteċipattiva vera.

Saru rakkomandazzjonijiet, jiġifieri minn Marcin Wojtalik, Kofundatur u membru tal-Bord tal-Istitut għar-Responsabbiltà Globali, biex jiġi massimizzat is-suċċess tal-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej, jiġifieri l-ħtieġa li tingħata vuċi liċ-ċittadini kollha, biex jitqiesu l-opinjonijiet u l-kritiki kollha sabiex isir progress reali.

Niltaqgħu flimkien u nikkondividu l-ideat

It-tieni parti tas-sessjoni ta’ ħidma għamlet lill-udjenza parteċipanti attivi. Dan tahom l-opportunità li jaqsmu informazzjoni prattika u flimkien jifhmu aħjar l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej. L-udjenza ntalbet taġixxi fuq eżempji konkreti u tipproġetta lilha nnifisha bħala involuta fil-proċedura tal-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej. Huma kienu ggwidati mill-membri tal-bord biex isibu l-aktar soluzzjonijiet xierqa għal tliet kwistjonijiet ewlenin: kif jistgħu jiġu promossi inizjattivi ċiviċi? Kif tagħżel is-sħab biex tappoġġja l-inizjattivi u l-kampanji? Kif jinġabru l-fondi?

Is-sessjonijiet ta’ skoperta offrew ambjent speċjali, li ġabar flimkien atturi minn setturi differenti ħafna. Huma setgħu jaqsmu l-għarfien u l-ideat tagħhom u jesprimu d-dubji u l-isfidi tagħhom lill-esperti, li għamlu l-almu tagħhom biex joffrulhom gwida u appoġġ.

• Kif tippromwovi l-inizjattiva taċ-ċittadini tiegħek? (moderata minn Olga Kurpisz)

Il-parteċipanti tad-diskussjoni enfasizzaw li inizjattiva li hija interessanti għall-Pollakki, pereżempju, mhux neċessarjament se tkun interessanti għar-residenti ta’ pajjiżi oħra. Din hija r-raġuni għaliex huwa importanti li jintgħażel suġġett li jkun “universali” u li tintlaħaq l-udjenza fil-mira xierqa.

Bħal fil-grupp l-ieħor, il-kwistjoni finanzjarja ġiet enfasizzata bħala waħda mill-isfidi, flimkien mal-ħtieġa għal koordinazzjoni u awtoorganizzazzjoni xierqa. Ingħatat attenzjoni wkoll għall-ħtieġa li jinbena netwerk xieraq ta’ kuntatti u konsistenza tal-kampanja f’termini ta’ komunikazzjoni, adattat għar-realtajiet u rispons għall-bidliet li qed iseħħu. Huwa enfasizza wkoll il-monitoraġġ tar-riżultati tal-kampanja, filwaqt li silet konklużjonijiet u tgħallem mill-iżbalji ta’ inizjattivi preċedenti.

Il-parteċipanti tal-konverżazzjoni indikaw li fil-fażi tal-ippjanar tal-kampanja, huwa meħtieġ li jiġu vvalutati sew ir-riżorsi u l-possibbiltajiet tal-użu tagħhom. Il-parteċipanti fis-sessjoni ta’ ħidma ddikjaraw ukoll li l-għan tal-kampanja mhux dejjem ikun li tinkiseb il-leġiżlazzjoni tal-UE, iżda tista’ tkun ukoll pubbliċità li tgħin biex jintlaħaq l-għan ta’ kampanji oħra sussegwenti.

• Kif tiġbor fondi għall-kampanja tiegħek? (moderata minn Marcin Wojtalik)

Il-parteċipanti tal-workshop ikkalkulaw li sabiex imexxu kampanja ta’ suċċess għal inizjattiva, se jkollhom bżonn jiġbru PLN 3 miljun (EUR 700 000), li se jużaw biex jimplimentaw il-kampanja u l-inizjattiva. Il-fondi miġbura għandhom jiġu allokati, fost l-oħrajn għat-tħejjija ta’ materjali, il-promozzjoni u r-reklamar, il-kooperazzjoni mal-koordinaturi u l-analiżi sussegwenti tal-kampanja, l-evalwazzjoni tar-riżultati tagħha u l-iżbalji li saru.

Fil-kuntest tal-koordinaturi nazzjonali, ġie ddikjarat li għandu jkun hemm daqs il-pajjiżi involuti fil-kampanja, minimu ta’ sebgħa, wieħed f’kull pajjiż involut. Hawnhekk, forsi jista’ jsir xi ffrankar, jiġifieri l-istabbiliment ta’ kooperazzjoni ma’ organizzazzjonijiet li jistgħu “jipprovdu” lill-koordinatur b’xejn, li bis-saħħa tiegħu l-ammont meħtieġ jista’ jitnaqqas b’madwar PLN 1.2 miljun. Bħal fiż-żewġ gruppi preċedenti, ġie enfasizzat li l-flus għandhom jinġabru qabel it-tnedija attwali tal-kampanja.

L-isfida enfasizzata mill-parteċipanti kienet il-kultura baxxa ta’ ġbir ta’ fondi u filantropija fil-Polonja, li tissarraf f’diffikultajiet fil-ġbir tal-baġit. Ġie ddikjarat ukoll li l-isfida tkun li dawk involuti fil-kampanja jingħataw il-wegħda li l-vuċi tagħhom tinstema’ u li t-tamiet tagħhom ma jkunux diżappuntati.

Fost l-azzjonijiet li għandhom jittieħdu kien hemm il-ħolqien ta’ fond iddedikat għall-ECI mill-UE. Il-parteċipanti tal-konverżazzjoni ddikjaraw ukoll li mill-mument li jintlaħaq ċertu livell ta’ involviment taċ-ċittadini (pereżempju 500 000 firma), l-Istat Membru għandu jkun obbligat ukoll li jappoġġa l-inizjattiva b’finanzjament.

• Kif tfittex sħab biex tappoġġja l-inizjattiva u l-kampanja tiegħek? (moderata minn dr Roland Zarzycki)

Il-parteċipanti ta’ dan il-grupp qablu li l-għan ta’ kull kampanja huwa l-promozzjoni, l-ibbaġitjar u l-implimentazzjoni sussegwenti tagħha. L-isfida kienet li nħallsu għall-involviment tal-koordinaturi jew tal-opinjonisti.

Il-parteċipanti ddikjaraw li kull inizjattiva għandha tkun preċeduta, fost l-oħrajn, minn rieżami ta’ pubblikazzjonijiet diġà disponibbli, biex jiġi identifikat liema persuni, organizzazzjonijiet u midja huma interessati f’suġġett partikolari. Huma ġibdu wkoll l-attenzjoni għall-analiżi tal-imsieħba potenzjali u l-importanza tan-netwerking, kemm f’pajjiżhom kif ukoll barra mill-pajjiż. Matul din id-diskussjoni tfaċċa argument interessanti li jirreferi għall-fatt li l-istess inizjattiva tista’ tiġi appoġġjata minn żewġ ambjenti kompletament differenti u opposti (eż. ix-xellug u l-lemin).

Rigward il-promozzjoni, b’mod simili għal gruppi oħra, il-parteċipanti qablu li soluzzjoni tajba hija li tinkiseb/tiġi stabbilita kooperazzjoni ma’ mexxej taċ-ċelebrità/opinjoni li jkun il-wiċċ tal-kampanja u li jkollu kuntatti xierqa. Madankollu, inġibdet l-attenzjoni għall-fatt li l-akkwist ta’ tali persuna jista’ jkun ukoll ftit perikoluż minħabba l-istorja/l-immaġni tat-twemmin personali, l-attivitajiet tal-passat, dak li huma assoċjati miegħu, eċċ.

Il-grupp ta’ attivitajiet li għandhom jitwettqu kien jinkludi t-tħejjija ta’ katalogu ta’ sħab potenzjali, li juri storja ta’ suċċess ta’ inizjattivi diġà meħuda u implimentati. Ingħatat ukoll attenzjoni għall-possibbiltà li jintużaw ir-rappreżentanzi nazzjonali tal-UE u li jsir kuntatt dirett mal-gvernijiet lokali dwar l-inizjattiva ppjanata, li tista’ tgħin biex jiġu stabbiliti kuntatti u tiġi promossa l-inizjattiva.

B’mod ġenerali, it-tieni parti tas-sessjoni ta’ ħidma kienet interattiva ħafna u wriet kif iċ-ċittadini involuti jistgħu jiksbu. Kienet ħjiel pożittiv dwar dak li setgħet tikseb l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej.