Tixtieq tivvjaġġa b’pass wieħed kullimkien fl-UE? L-abbozzar ta’ inizjattiva taċ-ċittadini Ewropej jista’ jkun it-tweġiba

Inizjattiva taċ-ċittadini Ewropej (IĊE) potenzjali ġdida li titlob li ċ-ċittadini jitħallew jużaw is-sistemi tat-trasport pubbliku tal-Istati Membri b’pass wieħed twieldet permezz tal-parteċipazzjoni attiva taż-żgħażagħ f’workshop organizzat minn Stand Up for Europefil-15 ta’ Ottubru 2024, fi Brussell. Is-simulazzjoni prattika tal-ippjanar u l-implimentazzjoni ta’ IĊE, parti mill-avveniment Demokrazija Lil Hinn mill-Elezzjonijiet,kellha l-għan li ssaħħaħ il-parteċipazzjoni taż-żgħażagħ fil-ħajja demokratika permezz ta’ prattiki parteċipattivi u deliberattivi. 

Dan ippermetta lil 30 parteċipant żagħżugħ mill-Belġju jiżviluppaw b’mod kollaborattiv proposta għal pass uniku tat-trasport pubbliku fl-UE kollha f’eżerċizzju biex jiskopru aktar dwar l-IĊE u jesploraw kif iċ-ċittadini jistgħu jinvolvu ruħhom b’mod attiv fit-tfassil tal-politika. Is-sessjoni ta’ ħidma ma kinitx biss dwar it-tagħlim - kienet esperjenza prattika u immersiva fejn il-parteċipanti ħejjew b’mod attiv strateġiji ta’ komunikazzjoni u involvew ruħhom ma’ esperti, u b’hekk l-inizjattiva saret pass eqreb lejn ir-realtà.

Dan il-workshop kien parti minn vjaġġ akbar li beda aktar kmieni fl-2024, l-avveniment li jimmarka t-tielet f’sensiela ta’ workshops iffukati fuq l-iggwidar taċ-ċittadini żgħażagħ matul il-proċess tal-iżvilupp u l-preżentazzjoni ta’ inizjattiva taċ-ċittadini Ewropej (IĊE). Matul is-sensiela ta’ sessjonijiet ta’ ħidma, il-parteċipanti ttrattaw il-kunċett ta’ pass uniku tat-trasport pubbliku fl-UE kollha, suġġett li ntgħażel fl-ewwel sessjoni mill-prijoritajiet tal-UE li l-istituzzjonijiet stabbilixxew fid-Dikjarazzjoni Konġunta annwali.  Fit-tieni sessjoni, huma tgħallmu kif jabbozzaw IĊE, jagħtuha titlu, logos tad-disinn, u dispożizzjonijiet legali għas-sottomissjoni. Fl-istadju finali, il-parteċipanti ħadmu fuq pjanijiet għall-ġbir tal-firem, il-kampanji u l-ġbir ta’ appoġġ għall-proposta tagħhom, u b’hekk lestew il-proċess sħiħ tal-IĊE.

L-attività tat lill-parteċipanti l-opportunità li jinvolvu ruħhom kemm f’panel ta’ diskussjoni mal-esperti kif ukoll f’workshop prattiku, li jissimula l-istadji finali ta’ kampanja tal-IĊE. Għall-kuntrarju tal-preżentazzjonijiet konvenzjonali, din is-sessjoni ħeġġet il-parteċipazzjoni sħiħa, filwaqt li żgurat li l-parteċipanti ma tgħallmux biss dwar il-proċess tal-IĊE iżda applikawh b’mod attiv.

Fl-ewwel parti, Vasiliki Mustakis (Maniġer tad-Demokrazija Parteċipattiva fis-Servizz ta’ Azzjoni taċ-Ċittadini Ewropej, ECAS)u Tony Venables (Drittijiet taċ-Ċittadini Ewropej, Involviment u Fiduċja - Fondazzjoni ECIT), qasmu għarfien dwar x’jagħmel IĊE ta’ suċċess. Vasiliki introduċa lill-parteċipanti fil-Forum tal-IĊE, u spjega kif l-organizzaturi jistgħu jibbenefikaw mill-appoġġ tiegħu, bħas-servizz “staqsi espert”, fejn l-organizzaturi jistgħu jirċievu pariri legali meta jkunu qed iħejju l-inizjattiva tagħhom. Tony Venables qasam il-parir tiegħu dwar l-aħjar prattika abbażi tal-esperjenza li kellu bl-inizjattiva Voters Without Borders, li, minkejja li ma ġabritx il-firem meħtieġa, ħalliet impatt dejjiemi billi qajmet kuxjenza dwar id-drittijiet tal-vot madwar l-UE u kkontribwiet għat-tfassil tal-aġenda. 

Astensjoni ewlenija mid-diskussjoni kienet l-importanza ta' tħejjija bikrija. Skont l-esperti, is-suċċess ta’ kwalunkwe kampanja tal-IĊE huwa ddeterminat minn ippjanar strateġiku, inkluż l-iżgurar tar-riżorsi ferm qabel il-bidu tal-ġbir tal-firem. Il-parteċipanti kienu involuti ħafna, u staqsew ħafna mistoqsijiet dwar, pereżempju, l-appoġġ istituzzjonali u kif il-Kummissjoni Ewropea tista’ tgħin aħjar il-kampanji tal-IĊE, filwaqt li indirizzat għaliex ħafna inizjattivi qed jitħabtu biex jiksbu trazzjoni.

Wara l-panel ta’ diskussjoni, il-parteċipanti nqasmu f’żewġ gruppi, kull wieħed inkarigat mit-tfassil ta’ elementi essenzjali ta’ kampanja għall-inizjattiva ipotetika ta’ pass universali tat-trasport pubbliku. Grupp wieħed iffoka fuq l-istrateġija ta’ komunikazzjoni, u esplora kif il-pjattaformi tal-midja soċjali, l-influwenzaturi, u l-awtoritajiet lokali jistgħu jiġu mobilizzati biex jippromwovu l-inizjattiva. L-ideat tagħhom varjaw mill-organizzazzjoni ta’ jiem ta’ riflessjoni biex juru l-benefiċċji tal-ivvjaġġar transfruntier, sal-immirar taż-żgħażagħ permezz tal-iskejjel u l-universitajiet.

It-tieni grupp ikkonċentra fuq l-involviment tal-partijiet ikkonċernati u l-istrateġiji ta’ ġbir ta’ fondi. Huma ddiskutew l-involviment tal-MEPs, il-politiċi lokali, u l-kumpaniji tat-trasport, filwaqt li enfasizzaw kif il-kumpaniji privati, bħall-manifatturi tal-kards taċ-ċipep, jistgħu jsiru finanzjaturi ewlenin. 

Is-sessjoni ta’ ħidma pprovdiet lill-parteċipanti b’għarfien prattiku dwar kif ifasslu u jippromwovu IĊE, u tathom l-għodod biex jaħsbu b’mod kreattiv dwar l-involviment tal-partijiet ikkonċernati u l-istrateġiji ta’ komunikazzjoni. 

Ħafna minn dawk li attendew esprimew interess qawwi biex il-proposta dwar il-pass tat-trasport pubbliku tinbidel f’inizjattiva uffiċjali, u wrew kif workshops bħal dawn jistgħu jqanqlu azzjoni tanġibbli. Billi jmur lil hinn mis-sempliċi sensibilizzazzjoni, dan l-approċċ prattiku għall-proċess tal-IĊE juri l-potenzjal li jitrawwem involviment ċiviku proattiv u jikkontribwixxi għat-tiswir tad-demokrazija Ewropea. Fi kliem sempliċi, din l-inizjattiva turi li ċittadini infurmati, meta jingħataw l-għodod it-tajba, jistgħu jmexxu ’l quddiem bidla reali fl-UE.