Democratische verdieping en welvaart in de Europese Unie

De grote tegenstrijdigheid

Als burgers van de Unie leven we in een ruimte van vrijheid, de Europese ruimte, we denken vrij, wij spreken onszelf vrij uit, we kiezen vrij en bewegen ons vrij. Zonder beperkingen kunnen we Europa in zijn vele verschillende vormen ervaren, wat we willen als burgers, als naties en als afzonderlijke identiteiten. We kunnen overal in de EU studeren en werken, we delen de gemeenschappelijke munt en onze positie in de wereld is sterk.

Als burgers van de Unie leven we los van het nieuwe governancesysteem, in een ruimte van vrijheid, de vrijheid van politieke keuze is zwak. Wie bepaalt de toekomst van Europa, van wie krijgen zij bevelen, vanwaar zij legitimiteit verwerven? Wij hebben onze soevereiniteit overgedragen aan transnationale structuren waarover wij geen zeggenschap hebben, wie soevereiniteit uitoefent en namens wie? Hoe stelt de benoemde Europese Commissie wetgeving vast, wie schrijft haar wetgeving voor en wie beoordeelt haar wetgeving? Hoeveel politieke macht heeft het Europees Parlement, hoeveel heeft de Europese Raad? Retorische vragen, kritische beslissingen in de EU worden genomen door iedereen die zich in de Europese Raad uitdrukt, in gesloten ruimten waar de politieke en met name de economische macht van elk land de cruciale factor is. De Europese Commissie geeft de rechtsvorm aan en de besluiten lijken onaangenaam, de medebeslissingsprocedure zorgt ervoor dat de besluiten gedeeltelijk democratisch zijn. Hoe makkelijk volgen de burgers van de Unie deze labyrinthine-beslissingen, wie kunnen ze toejuichen en aan wie kunnen zij verantwoordelijkheden toeschrijven? In het Europese bestuursmodel ontbreekt het aan verantwoordingsplicht, aan democratische controle en aan populair mandaat. Er ontstaan politieke kastelen, die worden benoemd op basis van procedures die moeilijk zijn voor de gewone burger, eenvoudige verkiezingen door de mensen lijken verouderd en degene die de macht in Europa heeft, kent het „goed” van Europa beter dan iedereen. Vaak debatteert Europa over waarden als dekmantel voor zijn eigen fouten, het debat over klimaatverandering verhult dat we een van de grootste vervuilers ter wereld zijn, het debat over vrede verhult dat we een van de grootste wapenhandelaren zijn, en het skepticisme over het autoritarisme dat in een groot deel van de wereld overheerst, verbergt ons eigen democratisch tekort.

Economische reuzen en politieke dwerpers

Het ontbreekt de EU aan politieke autonomie, kwesties van de EU worden op basis van afzonderlijke belangen benaderd, oplossingen zijn regelgeving in plaats van hervormingsgezindheid, en in de meeste gevallen worden compromissen en kleine stappen gezet terwijl de wereld radicaal verandert. De manier waarop de besluitvorming ongelijkheden reproduceert en de EU niet de nodige impulsen geeft. Vaak zien de nationale regeringen zich uit als zondebokken, de enige die verantwoording verschuldigd is, de enige die aan debat en electorale discussie blootstaat. Een kader dat de politieke ontoereikendheid van de Europese instellingen verhult, hun onvermogen om de EU zoals zij echt te benaderen, als een systeem van sterk onderling afhankelijke entiteiten dat een samenhangende aanpak vereist. De EU heeft geen duidelijk omschreven leiderschap dat zich richt op het geheel, dat beslissingen neemt voor het geheel, dat macht en prestige ontleent aan het geheel, dat het geheel verenigt.

Wat we vragen

Als Europese burgers eisen wij het stemrecht van degenen die hun soevereiniteit in de EU uitdrukken, op basis van veiligheid, sociale cohesie en het welzijn van ons allen. Drie opeenvolgende crises, de schuldencrisis, de pandemiecrisis en de oorlog in Oekraïne, tonen de noodzaak aan. Een door democratische processen verweesd Europees bestuur is een tegenslag voor het autoritarisme waarvan onze volkeren het slachtoffer zijn geworden en hebben gevochten om te ontsnappen. Er is dringend behoefte aan een Europese autoriteit die haar prestige en acceptatie ontleent aan de volkeren van Europa, die gelegitimeerd is in het geweten van de volkeren van Europa. Dit zijn de kenmerken die de Europese autoriteit snel en doeltreffend zullen maken om haar beslissingen te nemen, zal haar een samenhangende band tussen ons maken, niet de manipulaties en de achtergrond, en niet de uiting van macht van de sterkste naar de zwakste.

Wij erkennen dat de overgang naar een duidelijke Europese autoriteit die ons democratisch vertegenwoordigt, niet eenvoudig, maar noodzakelijk is en onvermijdelijk is. Het is tijd dat de Europese grondwet wordt opgeschort als ontwerp, maar formeel en actief wordt, en het is de plicht van de EU om de bevolking te informeren over de noodzaak van een Europese grondwet waarin een samenhangende Europese staat wordt gedefinieerd.

Een openbaar debat kan hoop wekken. In een veranderende wereld met nieuwe krachten, waar autoritarisme zich verspreidt, politiek verenigd, zal een democratisch Europa zijn waarden verdedigen, sterk aanwezig zijn en een plaats van welvaart en vrijheid blijven. Samen kunnen we winnen.

Een openbaar debat kan de vrees wegnemen, in dit debat: De rijken zullen beseffen dat de voorzichtige overdracht van federale fondsen hen niet van rijkdom zal beroven, maar een rijkdom zal creëren waarin zij een stuk kunnen nemen. Dergelijke historische voorbeelden bestaan. Voorstanders van nationale veiligheid zullen beseffen dat een pan-Europees veiligheidssysteem de stabiliteit doeltreffender waarborgt, regionale conflicten en daaruit voortvloeiende vluchtelingenstromen voorkomt, onbelemmerde toegang tot natuurlijke hulpbronnen waarborgt en de prijzen van goederen stabiliseert. Voorstanders van een kleinere staat zullen beseffen dat een sterke supranationale staatsstructuur de zelfvoorziening en innovatie beter kan ondersteunen, de productiviteit kan verhogen, de Europese industrie en de landbouwproductie kan beschermen, terwijl andere grote landen met succes het voortouw hebben genomen. Voorstanders van nationale identiteit zullen beseffen dat geen enkele identiteit wordt gelijkgesteld, maar het is de Europese identiteit die wordt versterkt en de Europese identiteit is de waarborg voor de nationale, raciale, seksuele of andere identiteit.

We zijn leerlingen van een school in Griekenland, we hebben uitvoerig besproken wat de EU is, hoe zij ons beïnvloedt en hoe we als burgers van morgen de EU kunnen beïnvloeden. We zien dat de geschiedenis evolueert, we beseffen de diepe en sterke betrekkingen die zich in Europa ontwikkelen. In deze nieuwe, uitgebreide context eisen we het essentiële kiesrecht, wij eisen dat wij de bevoegdheden op supranationaal niveau delegeren om onze grondrechten veilig te stellen, onze eisen uit te drukken, evenwichtige betrekkingen te ontwikkelen, conflicten te vermijden, beter samen te werken en collectieve vooruitgang te boeken. Wij aanvaarden niet dat de leden van commissies en raden een besluit nemen wanneer wij afwezig zijn. Wij zijn het niet eens met de Chineseisering van het Europese politieke toneel.

Europa, het oude continent, het continent dat de democratie, de verlichting, de mensenrechten en de staat tot stand heeft gebracht, kan nog steeds ideeën genereren, een transnationale grondwet staat aan de poort en hoe sneller we ons realiseren hoe veiliger we in een veranderende wereld zullen zijn.