Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt i Europą bez testów na zwierzętach

„Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt – Europa bez testów na zwierzętach” to dziewiąta udana europejska inicjatywa obywatelska. Jej organizatorzy wezwali Komisję Europejską do zdecydowanych działań przeciwko testom na zwierzętach do celów badań naukowych, badań regulacyjnych i celów edukacyjnych.

Zarejestrowana 30 czerwca 2021 r. inicjatywa szybko zyskała poparcie społeczne. Kampania oficjalnie rozpoczęła się 31 sierpnia 2021 r. od zbierania podpisów. Uzyskano rekordowy wynik: 1 217 916 zweryfikowanych deklaracji poparcia. Minimalne progi osiągnięto w 21 krajach UE, co oznacza, że poparcie jest powszechne i zdecydowane.

Cele inicjatywy:

• Utrzymanie i zaostrzenie zakazu testowania kosmetyków na zwierzętach: zainicjowanie zmiany przepisów, tak by zapewniały ochronę konsumentów, pracowników i środowiska w odniesieniu do wszystkich składników kosmetycznych bez badań na zwierzętach w jakimkolwiek celu i czasie
• Ulepszenie unijnych przepisów dotyczących chemikaliów: zagwarantowanie ochrony zdrowia ludzi i ochrony środowiska poprzez zarządzanie chemikaliami bez dodawania nowych wymogów w zakresie badań na zwierzętach
• Modernizacja nauki w UE: zobowiązanie się do przyjęcia wniosku ustawodawczego określającego plan działania dotyczący stopniowego wycofania wszelkich badań na zwierzętach w UE przed końcem obecnej kadencji.

Po zakończeniu weryfikacji 25 stycznia 2023 r. inicjatywa została formalnie przedłożona Komisji Europejskiej (komunikat prasowy). W odpowiedzi na to 25 lipca 2023 r. Komisja opublikowała komunikat przedstawiający jej stanowisko. Stanowiło to ważny krok w kierunku zastąpienia badań na zwierzętach w całej UE humanitarnymi i zaawansowanymi naukowo alternatywami.

Organizatorzy inicjatywy „Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt” nie tylko osiągnęli, ale również wyraźnie przekroczyli, wszystkie założone cele. Zebrali ponad 1,2 mln podpisów, czyli znacznie więcej niż wymagany 1 mln podpisów. Co więcej, minimalne progi osiągnięto w 21 krajach Unii, znacznie przekraczając wymagane minimum siedem krajów. Według organizatorów do sukcesu przyczyniły się trzy kluczowe czynniki:

Przygotowanie strategiczne

Kluczem do sukcesu były: ustalenie docelowej liczby podpisów, jaką należy osiągnąć w każdym kraju, na podstawie wcześniejszych europejskich inicjatyw obywatelskich, oraz aktualizacja strategii marketingowej w miarę postępów kampanii.

Konkretne i wykonalne cele

Jasne, pragmatyczne cele zgodne z prawem UE pomogły wykazać, że inicjatywa jest wykonalna. Koncentrując się na kluczowych zmianach legislacyjnych, kampania zyskała poparcie w całej UE, co doprowadziło do rekordowych wyników w 21 krajach UE.

Skuteczna współpraca

Silna koalicja organizacji i przedsiębiorstw zajmujących się ochroną zwierząt odegrała kluczową rolę we wzmocnieniu przekazu. Przyjazne dla użytkownika materiały informacyjne umożliwiły partnerom zdobycie poparcia wśród odbiorców i maksymalizację wpływu.

Przygotowania

W 2014 r. Europejska Agencja Chemikaliów i Komisja Europejska wydały wspólne oświadczenie, w którym wyjaśniły, że składniki kosmetyków można nadal badać na zwierzętach w ściśle określonych sytuacjach. Wiadomość ta pojawiła się zaledwie 18 miesięcy po pełnym wdrożeniu zakazu badania i wprowadzania do obrotu kosmetyków testowanych na zwierzętach, co wywołało oburzenie i potępienie w całej UE. Po latach kampanii, które nie przyniosły żadnych zmian w polityce, pięć największych ogólnoeuropejskich organizacji zajmujących się ochroną zwierząt (PETA, Cruelty Free Europe, Eurogrupa na rzecz Zwierząt, European Coalition to End Animal Experimentation i Humane Society International/Europe) przedstawiło wniosek dotyczący EIO przeciwko badaniom na zwierzętach. 

Organizatorzy inicjatywy „Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt” starannie opracowali cele i założenia inicjatywy, aby były one pragmatyczne, osiągalne i (co najważniejsze) zgodne z traktatami UE. Organizatorzy skorzystali także z porad prawnych ekspertów forum europejskiej inicjatywy obywatelskiej, aby prawidłowo zarejestrować inicjatywę. 

Na etapie przygotowawczym organizatorzy kampanii „Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt” kontaktowali się z organizatorami wcześniejszych EIO, aby skorzystać z ich doświadczeń w przygotowywaniu i wdrażaniu kampanii. 

Przed wdrożeniem kampanii ważne było zbudowanie sieci partnerów, którzy pomogą w prowadzeniu kampanii online. Organizatorzy skontaktowali się z wieloma organizacjami ochrony zwierząt i przedsiębiorstwami wyznającymi te same wartości co wartości kampanii „Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt”, aby pomóc w promowaniu inicjatywy. Jednym z kluczowych czynników gwarantujących aktywność i zaangażowanie partnerów przez cały czas trwania kampanii było pozostawanie w kontakcie i materiały informacyjne, jakie organizatorzy zapewnili partnerom.

Pozyskiwanie funduszy i zasoby

Organizatorzy inicjatywy „Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt” zebrali 2 160 614,83 euro w ramach wsparcia i finansowania od 22 sponsorów, przy znacznym wkładzie organizacji takich jak PETA i Dove. Środki te pochodziły z 91 darowizn.

Źródła finansowania (w euro)

 Uwaga: Więcej informacji na temat wsparcia i finansowania inicjatywy „Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt” można znaleźć na stronie inicjatywy w rejestrze EIO. Należy zgłaszać jedynie wkłady powyżej 500 euro na sponsora.

Strategia prowadzenia kampanii i plan zbierania podpisów

Organizatorzy inicjatywy „Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt” potraktowali priorytetowo zaangażowanie sieci partnerów: organizowali webinaria informacyjne, udostępnili specjalny zbiór zasobów cyfrowych i komunikowali się za pośrednictwem poczty elektronicznej. W miarę postępów kampanii organizatorzy przeszli z poczty elektronicznej na Slack (platformę współpracy online), aby publikować regularne aktualizacje, udostępniać informacje, odpowiadać na pytania i zwracać się do partnerów o pomoc. 

Oprócz utrzymywania stałej komunikacji z siecią partnerów organizatorzy umożliwili partnerom dostosowanie materiałów komunikacyjnych do własnych potrzeb i zamieszczenie na nich swoich logo. W celu zaangażowania prasy i opinii publicznej organizatorzy przygotowali materiały na temat międzynarodowych dni tematycznych powiązanych z celami inicjatywy (np. Międzynarodowy Dzień Kota). Opracowali również materiały poświęcone każdemu z trzech celów inicjatywy. Organizatorzy udostępnili także filmy instruktażowe i materiały wyjaśniające użytkownikom, jak korzystać z platformy do zbierania podpisów, jak również atrakcyjne wideo w różnych językach z udziałem znanych ludzi, takich jak Sir Paul McCartney, komik Ricky Gervais, członkowie fińskiego zespołu heavy metalowego Lordi, aktorka Evanna Lynch oraz piosenkarz Red Canzian. Organizatorzy zaangażowali się również w kontakty z lokalną prasą oraz przeprowadzili kampanie publiczne obejmujące prezentacje oraz sztukę uliczną.

Oprócz współpracy z różnymi zainteresowanymi stronami i podmiotami rozpowszechniającymi informacje na temat kampanii organizatorzy zadbali również o zebranie niezbędnych danych (jeśli było to możliwe), aby ocenić wyniki i poprawić je w miarę postępów kampanii. Organizatorzy śledzili wyniki reklam i powielali strategie, które sprawdziły się w jednym państwie członkowskim, w innych państwach członkowskich.

Inicjatywę promowało 100 krajowych organizacji i ich zwolenników, a także globalne marki zwalczające okrucieństwo wobec zwierząt, takie jak Dove i The Body Shop.

Proces zbierania i weryfikacji podpisów

Organizatorzy starannie i rozważnie zaplanowali etap zbierania podpisów. Wartości docelowe dla każdego kraju wyznaczyli na podstawie kilku czynników, między innymi liczby podpisów zebranych wcześniej w tym kraju w ramach podobnych kampanii, liczby organizacji wspierających w tym kraju oraz możliwości organizacji lokalnych w zakresie działań informacyjnych online. Organizatorzy wzięli również pod uwagę potencjalne bariery, jakie utrudniają zainteresowanym podpisanie inicjatywy, takie jak niewystarczający poziom opanowania technologii i konieczność podania danych identyfikacyjnych online. Po przeanalizowaniu tych czynników organizatorzy wyznaczyli kraje pilotażowe, które miały posłużyć jako źródło informacji na potrzeby strategii marketingowej. Zebrane w ten sposób informacje pozwoliły uzyskać co najmniej milion deklaracji poparcia dla inicjatywy.

Pomimo skrupulatnego planowania i przygotowań organizatorzy napotkali pewne trudności na etapie zbierania podpisów. Musieli zatem zmodyfikować strategię kampanii w krajach, w których zbieranie podpisów następowało powoli, a także dostosować ją do sytuacji kryzysowych, takich jak trwająca wojna w Ukrainie, która wymagała od organizacji partnerskich przekierowania energii i zasobów na pomoc potrzebującym. Organizatorzy przygotowali filmy instruktażowe dotyczące podpisywania inicjatywy za pośrednictwem centralnego systemu zbierania podpisów online udostępnionego przez Komisję, ale nadal otrzymywali informacje zwrotne od użytkowników, którzy twierdzili, że nie rozumieją, czego się od nich wymaga i dlaczego muszą podawać tak dużo danych osobowych. Oprócz tego (jak już wspomniano) organizatorzy doskonalili strategię marketingową w trakcie trwania kampanii na podstawie wyników reklam. Stwierdzili jednak, że dane dostarczane przez centralny system zbierania deklaracji online nie są wystarczająco szczegółowe, aby można je było wykorzystać w kampanii w mediach społecznościowych. W związku z tym tylko częściowo można je było wykorzystać do udoskonalenia strategii. Od tego czasu udoskonalono tę funkcję w systemie. Organizatorzy dostosowywali jednak strategię, gdy tylko było to możliwe.

Zbieranie podpisów w ramach inicjatywy „Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt” zakończyło się 31 sierpnia 2022 r. Deklaracje poparcia przesłano organom krajowym odpowiedzialnym za ich weryfikację w poszczególnych państwach członkowskich. Po zakończeniu formalnej procedury organy krajowe zatwierdziły ostateczną liczbę 1 217 916 podpisów. Wymagane progi osiągnięto w 21 państwach członkowskich.

Następnie 25 stycznia 2023 r. inicjatywę oficjalnie przedłożono Komisji Europejskiej, co rozpoczęło sześciomiesięczny okres, w którym Komisja miała za zadanie je przeanalizować.

Liczba deklaracji poparcia zebranych przez organizatorów inicjatywy w podziale na państwa członkowskie

Na wykresie zaznaczono kraje Unii, w których osiągnięto minimalny próg podpisów wymagany do poparcia inicjatywy. Inicjatywa osiągnęła róg minimalny w 21 krajach UE. Pełna tabela z deklaracjami poparcia dla inicjatywy jest dostępna na stronie poświęconej inicjatywie „Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt” w rejestrze EIO.

Stałe tempo na etapie lobbingu

Gdy kampania weszła w fazę lobbingu, zasadnicze było utrzymanie tempa działań. Wiązało się to z kontaktami z posłami do Parlamentu Europejskiego i najważniejszymi politykami. Organizatorzy opracowali różne zasoby, w tym materiały i pisma, które partnerzy inicjatywy mogli wykorzystać w kontaktach z władzami w swoich regionach. Przygotowali szczegółowy dokument informacyjny rozdawany przed spotkaniem z komisarzami i wysłuchaniem w Parlamencie Europejskim. Opracowali również dokument zawierający pytania i odpowiedzi, aby odnieść się do wszelkich stwierdzeń uznanych za bezpodstawne lub wprowadzające w błąd i je obalić. 

Ponadto organizatorzy przedstawili inicjatywę na spotkaniu Intergrupy ds. Dobrostanu i Ochrony Zwierząt w Parlamencie Europejskim. Aktywnie współpracowali z członkami tej grupy, aby zagwarantować dobre przygotowanie do debaty plenarnej 10 lipca 2023 r.

Formalne przedłożenie inicjatywy i spotkania z Komisją

Po oficjalnym przedłożeniu inicjatywy „Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt” 25 stycznia 2023 r. (komunikat prasowy) organizatorzy spotkali się 17 marca 2023 r. z Věrą Jourovą, wiceprzewodniczącą Komisji ds. wartości i przejrzystości, oraz Thierrym Bretonem, komisarzem UE ds. rynku wewnętrznego (fotorelacja).

Wysłuchanie publiczne w Parlamencie Europejskim

25 maja 2023 r. Parlament Europejski zorganizował wysłuchanie publiczne w sprawie inicjatywy „Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt” (wysłuchanie publiczne; nagranie). Organizatorzy zaprezentowali cele inicjatywy i nawiązali kontakty z posłami do Parlamentu Europejskiego (wnioski Cruelty Free Europe). 10 lipca 2023 r. inicjatywa „Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt” była przedmiotem debaty na sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego (nagranie).

Formalna odpowiedź Komisji Europejskiej

25 lipca 2023 r. Komisja przyjęła komunikat zawierający jej odpowiedź na inicjatywę. Komisja z zadowoleniem przyjęła inicjatywę i przyznała, że kwestia dobrostanu zwierząt budzi duże obawy obywateli Unii. We wspomnianym komunikacie oceniono zalety poszczególnych propozycji zawartych w inicjatywie (komunikat prasowy).

W komunikacie tym podkreślono wiodącą rolę, jaką odgrywa UE w stopniowym eliminowaniu wykorzystywania zwierząt w badaniach i ogólnej poprawie dobrostanu zwierząt. Komisja zaproponowała konkretne działania o charakterze ustawodawczym i nieustawodawczym w odpowiedzi na cele inicjatywy „Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt”:

• dalsze stosowanie i egzekwowanie zakazu badań na zwierzętach w ramach rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków
• rozważenie potrzeby zmian ustawodawczych w celu dalszego wyjaśnienia wspólnej płaszczyzny między rozporządzeniem UE w sprawie kosmetyków i rozporządzeniem REACH na podstawie wyniku trwającej kontroli sądowej
• rozpoczęcie prac nad planem działania na rzecz zastąpienia badań na zwierzętach w ocenach bezpieczeństwa chemicznego innymi metodami, obejmującym wiele działań i stopniową ścieżkę do zastąpienia takich badań innymi, z udziałem wszystkich zainteresowanych stron
• zainicjowanie szeregu działań mających na celu szybsze ograniczenie badań na zwierzętach w badaniach naukowych, kształceniu i szkoleniu (uwzględniając warsztaty rozpoznawcze) oraz utrzymanie nowych inicjatyw szkoleniowych dla naukowców na wczesnym etapie kariery
• dalsze wspieranie finansowaniem unijnym badań nad rozwiązaniami alternatywnymi wobec badań na zwierzętach.

8 listopada 2023 r. organizatorzy spotkali się z komisarzem Virginijusem Sinkevičiusem, aby omówić odpowiedź Komisji na inicjatywę.

Oto kilka najważniejszych wskazówek od organizatorów inicjatywy „Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt”, aby zapewnić powodzenie kampanii:

Najważniejsze jest przygotowanie! 

Organizacjom partnerskim należy ułatwić uczestnictwo w kampanii poprzez dostarczanie przetłumaczonych broszur oraz materiałów cyfrowych i informacyjnych, które można łatwo dostosować do własnych potrzeb. Im sprawniej przebiega proces, tym większe jest zaangażowanie uczestników.

Stworzyć zgrany zespół

W zespole potrzebne są nie tylko osoby posiadające wiedzę na temat danej kampanii – potrzebne są również osoby, które potrafią tworzyć angażujące treści, analizować wyniki kampanii, wspierać współpracę z innymi oraz nawiązywać kontakty z odpowiednimi posłami do PE.

Kontrolować finanse

Należy śledzić wydatki (w tym wsparcie rzeczowe) ze względu na prawny obowiązek zadeklarowania wkładów przekraczających 500 euro (a także wkładów niepieniężnych, których wartość odpowiada tej kwocie lub ją przekracza).

W razie jakichkolwiek wątpliwości co do organizowanej inicjatywy zapytaj naszych ekspertów!

Dodatkowe informacje dotyczące inicjatywy „Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt” są dostępne na jej stronie w rejestrze EIO.

Więcej materiałów zawierających wskazówki organizatorów inicjatywy „Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt”