Dwar IL-MOVIMENT liberu

Fit-teorija, il-moviment liberu tal-persuni huwa wieħed mill-prinċipji bażiċi tal-Unjoni Ewropea u ż-żona KEE estiża. Ġejja mill-pajjiżi Nordiċi, kont imdorrija b’dan kollu, peress li ilu jiġi implimentat mill-1952 u ġie stabbilit formalment fl-1954.

Barra minn hekk, issa għandna l-istess ħaġa fi ħdan iż-żona UE/KEE. Jew nagħmlu dan? L-esperjenza wriet li mhuwiex daqshekk liberu daqs kemm għandu jkun. L-ewwel ostaklu jiġi meta tkun trid tirreġistra f’pajjiż ġdid. Din ma hija bl-ebda mod problema meta tmur min-Norveġja lejn l-Isvezja u mingħand l-Isvezja lejn il-Finlandja. Sempliċiment timla formola online biex l-indirizz il-ġdid tiegħek jiġi rreġistrat. Fil-fatt, m’iniex ċert jekk dan huwiex meħtieġ, anki. Iżda biex nirreġistra kont bankarju eċċ. naturalment hemm bżonn, iżda b’mod ġenerali, il-proċess tant hu sempliċi li nsejt fuqu.

Mhux fil-Portugall. Wieħed irid jimxi ma’ immigranti mill-bqija tad-dinja u juri l-kredenzjali tiegħek li kienu jinkludu passaport, xi ħaġa li mhijiex meħtieġa fil-pajjiżi Nordiċi. Peress li l-implimentazzjoni ta’ karta tal-identità Ewropea universali, dik il-moghtn s t t inkun rekwiżit illum, iżda fl-1999 kien, irrispettivament mill-fatt li kont ċittadin ta’ Stat Membru ieħor, il-Finlandja.

Kollox ma’ kollox, naħseb li kull belt akbar f’kull Stat Membru, għandu jkollha l-uffiċċji tagħhom stess li jkunu jittrattaw il-każijiet kollha li jappartjenu għal ċittadini tal-UE, forsi inklużi l-KEE. Bl-istess mod li ċ-ċittadini tal-UE/KEE għandhom kjuwijiet fl-ajruporti tagħhom stess, dan għandu jkun il-każ hawnhekk ukoll. Il-burokrazija se titnaqqas u n-nies li jaħdmu hemm, ikunu jafu liema regoli japplikaw għal ċittadini tal-UE/KEE u liema drittijiet li għandna. Fil-fatt, il-mili ta’ formola onlajn għandu jkun biżżejjed. M’hemmx bżonn li tippreżenta lilek innifsek lil xi dipartiment tal-pulizija.

Aktar tard, sirt konxju ta’ xi ostaklu ieħor li jikkontradixxi l-prinċipju tal-moviment liberu. Mill-inqas fin-Norveġja, fejn oriġinarjament jien, in-nies m’għandhomx għalfejn japplikaw għall-pensjoni tax-xjuħija tagħhom. Dan jitħallas awtomatikament meta tilħaq l-età ta’ 67 sena, kif inhu l-każ. Ma nafx jekk hux differenti f’pajjiżi oħra, iżda nsibha illoġiku li wieħed irid japplika għal xi ħaġa li hija dritt. Permezz ta’ taxxi li nħallsu għall-pensjoni tagħna tul ħajjitna. Il-flus tagħna huma tagħna.

Iżda skoprejt li kelli napplika għalih u ma kontx naf li nista’ nirċievi l-pensjoni tiegħi irrispettivament mill-fatt li jiena komplejt naħdem. Għalhekk diġà kelli 66-il sena qabel ma nsir naf b’dik u fil-Finlandja, l-Iżvezja u l-Portugall l-età tal-irtirar hija ta’ 65 sena. Ma kontx naf li hi l-awtoritajiet fil-pajjiż fejn tgħix b’mod permanenti li għandek tapplika għalik għall-pajjiżi l-oħra involuti. Ovvjament anki l-Finlandiżi ma kinux jafu li u kien biss wara li skoprejt il-fatt li jien stess, huma waqfu jitolbu li se nittratta l-applikazzjonijiet lejn l-Isvezja u l-Portugall. Qabel ma ngħatajt konxju minn dan, kont diġà kkuntattjajt in-Norveġiżi u forsi wkoll, għaliex kienu qed jaġixxu malajr biżżejjed, għalhekk sibt il-pensjoni mingħandhom meta kont 67 iktar kmieni din is-sena. Jien ukoll mill-Finns ukoll, iżda mhux minn I, 65, peress li ma applikax għaliha f’dak iż-żmien. U dan ix-xahar biss wassalni mill-Iżvezja u għadni ma smajt xejn mill-Portugall.

Minbarra dan il-kaos, tidher ukoll li qed tiġi kkastigata peress li ħdimt u nħallas it-taxxi f’erba’ pajjiżi differenti. Kull pajjiż ovvjament iddeċieda li s-snin attivi tiegħi ma jammontawx għal pensjoni sħiħa, għalhekk għalkemm jien ħallast it-taxxi għal 50 sena issa, qed inqasam f’erba’ individwi li jirċevu biss idea. Jekk il-moviment verament kien ħieles, xejn minn dan ma kien il-każ. Mhux b’xejn jekk tkun qed tiġi kkastigat b’mod ekonomiku għal ċaqliq bejn l-Istati Membri.

Hemm ostakli oħra wkoll. Mill-1992, kelli l-istess xogħol bħala karikaturista u illustrattur, prinċipalment għall-istess ġurnal ta’ kuljum Finlandiż. Id-dħul tiegħi kien pjuttost stabbli matul is-snin, iżda peress li jien freelance m’għandix kuntratt tax-xogħol. Bl-istess mod, għandu jkun possibbli li l-istorja ekonomika tiegħi tiġi ttrasferita minn pajjiż għal ieħor, li jagħmilha aktar faċli li jinfetħu kontijiet bankarji, japplika għas-self u jġib l-internet u s-servizzi mobbli, ix-xiri ta’ karozzi, il-kiri ta’ appartamenti eċċ. Iżda minflok wieħed qed jitqies bħala tarbija tat-twelid jew aljen mill-ispazju extratmosferiku f’dak li għandu x’jaqsam ma’ dan.

Dan huwa wkoll ostakolu għall-moviment liberu.

Ninsab ċert li hemm aktar minn dan u llum għandna l-pandemija u kellna l-hekk imsejħa kriżi tar-refuġjati, li ħolqu ostakli ġodda, iżda l-istess, naħseb li din għandha tingħata attenzjoni, jekk irridu nippreservaw u niżviluppaw l-UE.