Il-kampanji lokali Spanjoli jwittu t-triq għal inizjattiva taċ-ċittadini Ewropej biex jiġi indirizzat id-distakk diġitali fl-Ewropa

Diversi inizjattivi lokali fi Spanja involvew liċ-ċittadini biex jidentifikaw soluzzjonijiet għad-distakk diġitali fil-qalba tal-problemi tal-komunità. Huma kitbu manifesti għall-inklużjoni diġitali tan-nisa, tal-migranti, tal-anzjani u tal-persuni b’diżabilità. Huma qed jiġbdu l-attenzjoni tal-awtoritajiet lokali u l-ġirien dwar il-ħtieġa li jingħalaq id-distakk. Madankollu, in-nuqqas ta’ ħiliet diġitali bażiċi u ta’ aċċess għall-Internet sa ċertu punt għadhom pendenti mhux biss fi Spanja, iżda wkoll fuq skala Ewropea. L-inizjattivi taċ-ċittadini lokali huma l-ewwel pass ta’ strument akbar biex jintalbu aċċess u għarfien aħjar biex jintużaw is-servizzi diġitali.

Skont valutazzjonijiet reċenti, id-distakk diġitali fl-Ewropa għadu kbir: iċ-ċittadini tal-UE b’ħiliet diġitali bażiċi għadhom jirrappreżentaw biss 58 % tal-popolazzjoni fl-2020. Barra minn hekk, medja ta’ 9.5 % taċ-ċittadini tal-UE qatt ma aċċessaw l-Internet. 54 % minnhom huma persuni b’diżabilità, li jirrappreżenta proporzjon ta’ wieħed minn kull tlieta minnhom. Madankollu, il-pajjiżi tal-Ewropa tat-Tramuntana huma notevolment differenti mill-pajjiżi tal-Ewropa tal-Lvant u tan-Nofsinhar. Fl-Iżvezja, fid-Danimarka, fin-Netherlands u fil-Lussemburgu, l-illitteriżmu diġitali għadu inqas minn tlieta fil-mija tal-popolazzjoni. Madankollu, fil-Bulgarija, fil-Greċja, fil-Portugall u fil-Kroazja, dan ivarja bejn 18 % u 24 %. Fi Spanja, dan il-proporzjon huwa bħala medja ta’ 8 %.

Fi Spanja, diversi muniċipalitajiet żviluppaw inizjattivi popolari fil-kuntest ta’ programmi ta’ parteċipazzjoni soċjali, proġetti u sessjonijiet ta’ ħidma. In-nies infushom ingħaqdu flimkien biex ifittxu soluzzjonijiet kontra d-distakk diġitali, meqjusa minnhom bħala waħda mill-aktar problemi rilevanti tal-komunitajiet tagħhom. Pereżempju, komunità ta’ ġirien li tinsab f’Alcobendas (fit-Tramuntana ta’ Madrid) ipparteċipat fi proġett appoġġat mill-Kunsill tal-Belt imsejjaħ “Train, Organise and Act”. F’dan il-qafas, huma kitbu “manifest għat-tisħiħ tas-servizzi telematiċi” biex jitolbu servizzi diġitali aħjar fil-belt. Huma beħsiebhom jinkoraġġixxu liċ-ċittadini kollha biex jaħdmu flimkien biex jilħqu dawn l-għanijiet.

 Sadanittant, f’Valenzja, belt industrijali ta’ kważi żewġ miljun abitant, raggruppament ta’ 30 NGO ngħaqdu flimkien biex jippromwovu l-inizjattiva “L-Internet huwa dritt”. Huma kitbu “manifest għall-inklużjoni diġitali” biex jitolbu miżuri biex jingħalaq id-distakk diġitali u tissolva l-problema tal-inugwaljanza bejn is-sessi għall-aċċess u l-użu tas-servizzi diġitali.

Huwa ċar li dawn l-inizjattivi lokali jqajmu kuxjenza dwar l-importanza tad-distakk diġitali għall-iżvilupp tal-bniedem, l-inklużività, u t-titjib tal-kompetenzi diġitali. Dawn il-manifesti jittrattaw l-istess problema għalkemm ġew proposti spontanjament minn żewġ setturi differenti tas-soċjetà.

Dawn il-manifesti jispiraw aktar għarfien iżda m’għandhomx l-azzjonijiet konkreti li għandhom jiġu implimentati mill-gvernijiet, li jistgħu jinkisbu b’mod effiċjenti permezz ta’ inizjattiva taċ-ċittadini Ewropej. Id-dimensjoni tad-distakk diġitali fir-reġjun tista’ tkun l-okkażjoni biex titfassal proposta aktar estensiva, meta jitqies li l-kamp ta’ applikazzjoni u l-firxa tad-drittijiet diġitali jaqbżu l-fruntieri nazzjonali u jinvolvu netwerk diġitali bbażat fl-Ewropa. Barra minn hekk, fil-kuntest attwali, l-objettiv ta’ “soċjetà aktar diġitali u inklużiva” fiċ-ċentru tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali jindika l-ħtieġa li tingħata prijorità lit-tfassil ta’ strateġiji biex jiġi eliminat id-distakk diġitali fl-aġenda tal-pjan ta’ rkupru mill-kriżi.

Barra minn hekk, il-kompetenzi legali tal-Kummissjoni Ewropea biex tipproponi miżuri speċifiċi, bħall-ħolqien ta’ fondi speċjali jew sussidji għall-aċċess u l-użu ta’ servizzi diġitali huma motivazzjonijiet biex dawn l-inizjattivi lokali jintrabtu ma’ strument Ewropew ispirat mid-domandi taċ-ċittadini, bħall-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej.

Fl-aħħar nett, iċ-ċittadini minn lokalità speċifika — belt, jew stat — tat-territorju Ewropew jistgħu jmexxu azzjonijiet fuq skala Ewropea bbażati fuq id-drittijiet għall-aċċess u l-użu tal-Internet. Għalhekk, jintlaqgħu kummenti dwar proposta għal IĊE ta’ sussidju diġitali li għandu jiġi integrat fis-sistema ta’ protezzjoni soċjali ta’ kull Stat Membru (speċjalment għal dawk li jinsabu f’sitwazzjonijiet ta’ esklużjoni soċjali jew riskju ta’ faqar).