Timo, Tassos u Sandro għamlu l-aħbarijiet ewlenin fl-2019 meta l-proposta tal-inizjattiva taċ-ċittadini Ewropej tagħhom biex jintaxxaw il-fjuwil tal-ġettijiet, maħluqa f’dorm tal-istudenti u mnedija mingħajr esperjenza jew finanzjament, għamlitha fil-Patt Ekoloġiku Ewropew. B’segwitu għall-istorja ta’ suċċess, Timothée Galvaire, Tassos Papachristou u Sandro Esposito jikkondividu kif involvew ruħhom fl-idea, fit-tisjir u fit-tiċrit tagħhom, u x’inhu l-parir tagħhom lil dilettanti oħra tal-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej.

Kif involvejt ruħi?

Timo: Smajt għall-ewwel darba dwar l-eżenzjoni mit-taxxa fuq il-fjuwil tal-avjazzjoni f’Novembru 2018 bis-saħħa tar-rewwixta tal- “gilets jaunes” (il-Yellow Vests) fi Franza, li kienu qed jipprotestaw kontra ż-żieda fit-taxxi fuq il-fjuwil tal-karozzi. Dak iż-żmien, il-President Franċiż wieġeb għat-talbiet biex jiġi ntaxxat il-fjuwil tal-ġettijiet billi qal li l-mistoqsija kellha tiġi ttrattata fil-livell Ewropew, minħabba li t-tassazzjoni unilaterali tista’ tkun ta’ żvantaġġ għall-kompetittività tal-ajruporti u l-linji tal-ajru Franċiżi. Dak iż-żmien fi Brussell, fl-istituzzjonijiet Ewropej, it-tassazzjoni fuq il-pitrolju ma kinitx fuq quddiem fl-aġenda. Għalhekk, iddeċidejna li nniedu din l-inizjattiva taċ-ċittadini Ewropej biex niżguraw li l-istituzzjonijiet Ewropej, il-Membri tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill, u kulħadd fi Brussell u lil hinn, jisimgħu dwar ix-xewqa taċ-ċittadini Ewropej li jimponu prezz ġust fuq it-tniġġis tal-avjazzjoni. Iddeċidejna li nużaw l-istrument tal-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej għaliex, għalkemm sfortunatament għadu mhux strument magħruf ħafna miċ-ċittadini tal-UE, dan għadu wieħed utli ħafna. Fil-fatt, hija għajnuna kbira biex titpoġġa xi ħaġa fuq quddiem fl-aġenda tal-istituzzjonijiet tal-UE.

Tassos: Fl-università, għamilt ħbieb ma’ nies li huma mħassba ħafna dwar l-ambjent. Bdejna jkollna ħafna diskussjonijiet magħhom dwar kwistjonijiet ambjentali, u fl-aħħar mill-aħħar, minħabba li ħassejna li dan huwa żmien biex naġixxu, iddeċidejna li nniedu inizjattiva taċ-ċittadini. Ir-responsabbiltajiet personali tiegħi matul il-kampanja kienu li nikkuntattja lill-politiċi, nagħmel sħubijiet mal-NGOs, nagħmel ftit riċerka ta’ sfond, u nara min ikun aktar adattat biex ikun is-sieħeb tagħna. Kellna niffukaw ukoll fuq il-bini ta’ komunità Ewropea permezz tal-midja soċjali, minħabba li neħtieġu firem minn madwar l-Ewropa kollha.

Sandro: Ir-raġuni għaliex involvejt ruħi f’Fairosene (isem l-inizjattiva), kienet minħabba li ż-żewġ ħbieb qrib tiegħi, Timo u Tassos, qed jistudjaw il-politika u ħarġu bl-idea li jniedu inizjattiva taċ-ċittadini Ewropej. Peress li ninsab tassew imħasseb dwar kwistjonijiet ambjentali, ħsibt li din tkun idea kbira u tista’ tgħin ukoll biex jiżdied l-għarfien tiegħi dwar il-politika Ewropea. Peress li qed nistudja l-ekonomija, ma kontx wisq fil-politika qabel. L-inizjattiva taċ-ċittadini Ewropej u l-vjaġġ kollu tawni ħafna opportunitajiet biex inżid l-għarfien tiegħi u fl-istess ħin ksibt ħafna esperjenza f’oqsma oħra bħall-kummerċjalizzazzjoni. Fl-aħħar nett, tgħallimt kif nippromwovi u ninnetwerkja fost l-organizzazzjonijiet li qed jaqsmu l-istess valuri.

Ir-roller-coaster emozzjonali

Timo: L-aktar parti eċċitanti tal-kampanja kollha kienet meta l-gvern Olandiż stedinna għall-Aja għal avveniment intergovernattiv ta’ livell għoli ħafna biex nitkellmu dwar it-tassazzjoni tal-avjazzjoni. Ħassejna verament speċjali! L-ebda NGO ma ġiet mistiedna, rappreżentanti biss tal-ministri tal-industrija u tal-finanzi mill-Ewropa kollha, iżda wkoll minn partijiet oħra tad-dinja, biex jitkellmu dwar it-tqegħid ta’ prezz ogħla fuq it-tniġġis tal-avjazzjoni. Dan verament juri li l-politiċi u dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet b’mod ġenerali jieħdu l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej b’serjetà kbira. L-aktar mumenti frustranti kienu meta konna nibagħtu għexieren ta’ emails kuljum biex ninvolvu lis-sħab, nistaqsi lil ċelebritajiet jew ġurnalisti jew politiċi biex jaqsmu l-petizzjoni u jkollna ftit tweġibiet... iżda issa bdejt impjieg, nirrealizza kemm-il email nirċievi kuljum, u nifhem bis-sħiħ għaliex in-nies mhux dejjem iwieġbu l-emails tiegħek. Għalhekk, il-parir tiegħi: toqgħodx lura milli tieħu t-telefown tiegħek u sempliċiment iċċempel lin-nies u tibqa’ tinvolvi ruħek magħhom.

Wara sitt xhur ta’ kampanja u wara li ġbarna aktar minn 60,000 firma, fil-bidu ta’ Diċembru 2019 tgħallimna li l-Kummissjoni Ewropea kienet qed tieħu l-idea u kienu qed iżidu l-proposta tagħna li jiġi ntaxxat il-fjuwil tal-avjazzjoni fl-Ewropa mal-Patt Ekoloġiku, l-aġenda “ekoloġika” l-ġdida tal-Kummissjoni Ewropea. Ħassejna tassew kuntenta u meħlusa minħabba li wara kważi sena ta’ kampanja, tħejjija, u ħidma iebsa matul iż-żmien liberu tagħna, kienet il-kisba ta’ xi ħaġa! Bħala ċittadini tal-UE ħafna drabi nħossuhom mhux mismugħa mill-politiċi nazzjonali, u sfortunatament, saħansitra aktar minn dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet fl-Ewropa, iżda l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej hija verament għodda tajba biex issemma’ leħnek kullimkien fl-Ewropa.

Sandro: Fil-bidu tal-vjaġġ tagħna mal-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej, kont ċert li kien se jkun diffiċli li nilħqu l-għan tagħna. Bażikament, l-aktar ostaklu iebes kien l-ewwel nett li titfassal kampanja pan-Ewropea. Aħna biss studenti u m’għandniex esperjenza f’dan, iżda kien tassew interessanti, għaliex tatni l-possibbiltà li nuża, pereżempju, xi kontenut mill-korsijiet tiegħi ta’ kummerċjalizzazzjoni u b’mod ġenerali — biex niżviluppa ruħi bħala persuna.

Tassos: L-aħjar parti kienet it-teħid ta’ responsabbiltà kbira biex tinkiteb inizjattiva u proposta ta’ politika lill-Kummissjoni Ewropea. Meta bdejna l-inizjattiva, kellna mmorru madwar konferenzi, li kienet xi ħaġa ġdida għalija personalment, u nibdew niżviluppaw relazzjonijiet magħhom. Peress li konna biss studenti, l-inizjattiva taċ-ċittadini Ewropej mhijiex xi ħaġa li nistgħu nagħmlu waħidna.  Il-bini ta’ sħubijiet man-nies li għandhom għarfien espert fil-qasam kien xi ħaġa tassew interessanti u divertenti għalija. Il-parti l-aktar stressanti kienet li nsib bilanċ bejn ir-responsabbiltajiet tiegħi bħala koinizjatur tal-inizjattiva u bħala student universitarju li jkollu wkoll imexxi l-istudju. Bħala studenti universitarji li spontanjament bdew dan l-isforz, kellna nuqqas kbir ta’ fondi, li hija problema li ffaċċjajna għal ħafna xhur fil-kampanja tagħna u kellna nkopru l-ispejjeż tagħna stess. Dwar dan l-aspett, nixtieq li aktar kmieni kont naf dwar il-Forum tal-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej li jagħti parir tajjeb ħafna dwar kif jistgħu jinkisbu fondi għal persuni li bħalna ma jkollhomx esperjenza.

Iż-żewġ ċenteżmi tagħna (ta’ parir)

Sandro: Tassew, nixtieq nenfasizza: jekk għandek idea dwar kif issawwar il-futur tal-Ewropa, jew issolvi problema, jekk jogħġbok toqgħodx lura u tibda l-inizjattiva taċ-ċittadini Ewropej tiegħek!

Timo: It-tnedija ta’ inizjattiva mhijiex dejjem faċli. Huwa proċess twil, proċedura iebsa, u xi drabi jkun frustranti, iżda qatt m’għandek tirrinunzja.  Inti għandek temmen fil-proposta tiegħek, inkella huwa pjuttost probabbli li tirrinunzja f’xi punt. 

Tassos: Inħeġġeġ lin-nies li għandhom problema jew tħassib li jħabbtu wiċċhom magħhom ħafna ċittadini Ewropej: taħsibx wisq dwarha u sempliċiment tieħu azzjoni, għaliex fl-aħħar mill-aħħar titgħallem biss billi tagħmel dan. Din hija wkoll l-esperjenza tagħna: kellna ħafna esperjenza fil-qasam, fil-politika inġenerali, fit-tfassil tal-politika, iżda din hija dejjem xi ħaġa li tista’ titgħallem dwar dan!