Het studenteninitiatief dat het tot de Green Deal heeft gemaakt: „Gevechten waarvoor gevechten waard zijn, worden bijna nooit met geld gewonnen”

Het verhaal van het Europees burgerinitiatief „Fairosene”, of „Ending the Aviation Fuel Tax Exemption in Europe”, is een verhaal dat we als organisatoren altijd zullen onthouden. Het is het verhaal van een idee dat zeven leerlingen in hun slaapzalen droegen en dat de kern van het milieubeleid van de Europese Commissie vormde. Een verhaal van een basisinitiatief dat slechts 75,000 handtekeningen heeft verzameld, maar waarvan het beleidsvoorstel is opgenomen in het wetgevingspakket „Klaar voor 55” van de Europese Commissie, dat tot doel heeft van de Green Deal een realiteit te maken.

Ons doel was eenvoudig: er bij de Europese Commissie op aan te dringen een belasting op vliegtuigbrandstof (kerosine) voor binnenlandse en intra-Europese vluchten voor te stellen, een beleid dat erop gericht is een einde te maken aan de winstgevende vrijstelling van brandstofbelasting die de meest koolstofintensieve vervoerswijze geniet ten koste van duurzamere reisalternatieven. We hebben gebruikgemaakt van het enige instrument voor participerende democratie waarover de Europese burgers beschikken, het Europees burgerinitiatief, dat het mogelijk maakt de verschillende lagen van het maatschappelijk middenveld onder de aandacht te brengen, maar ook om beleidsmakers te lobbyen.

„Aan het begin van onze campagne hadden we geen geld en geen verwachtingen. Maar we hadden niets te verliezen, en we wilden opkomen voor de wensen en behoeftes van de burgers.”

Nu, na de succesvolle afronding ervan, hopen wij dat ons avontuur via het EBI burgers in de hele EU inspireert om te handelen voor wat zij geloven en gebruik te maken van dit instrument, dat een impact kan hebben, zelfs als het initiatief wordt genomen door een groep ondergefinancierde en onderervaren studenten.

Vertegenwoordigers van Fairosene ontmoeten Ursula von der Leyen

Vanaf het begin van onze voorbereiding op de campagne wisten we dat het verzamelen van 1 miljoen handtekeningen zonder passende financiering, ervaring en een reeds bestaand netwerk van organisaties die willen aandringen op het initiatief, uiterst omslachtig zou zijn. Om die reden en om onze impact zo groot mogelijk te maken, bestond onze strategie erin een groot deel van onze inspanningen te richten op lobbyen bij beleidsmakers van de EU-instellingen, tegelijk met bewustmaking, het verzamelen van handtekeningen en algemene belangenbehartiging. Dit besluit is van cruciaal belang gebleken voor de voortgang van ons EBI, aangezien onze lobbycampagne uiteindelijk het onderwerp luchtvaartvervuiling en vrijstelling van vliegtuigbrandstofbelasting hoger op de politieke agenda van de Europese Commissie heeft gezet en is opgenomen in het wetgevingspakket „Fit for 55”. Tijdens het proces hebben we veel mijlpalen bereikt en waardevolle ervaringen opgedaan met acties zoals onze demonstratie buiten het Europees Parlement en onze ontmoeting met leden van het Europees Parlement en Europese politieke partijen, een presentatie voor de Commissie verzoekschriften van het Europees Parlement (PETI) en deelname aan de intergouvernementele conferentie over koolstofbeprijzing en luchtvaartbelasting in Den Haag, waar Fairosene de enige vertegenwoordiger van het maatschappelijk middenveld was.

Tijdens onze bijeenkomsten met EU-ambtenaren werden onze argumenten over het belang van het voorgestelde beleid voor de Europese burgers en het milieu versterkt door het aantal handtekeningen dat we hebben verzameld en de coalitie van gelijkgestemde organisaties die we hebben gecreëerd.

Belangenbehartiging is alleen succesvol als er sprake is van synergieën.

We hebben dus contact opgenomen met gelijkgezinde organisaties en vrijwilligers van onze persoonlijke netwerken die ons EBI in staat stelden zo veel mogelijk Europese landen te bereiken. We probeerden de geografische verspreiding van ons initiatief te verbreden door contact te leggen met veel overkoepelende organisaties die leden hebben in verschillende landen met lokale verbindingen en door online hubs van passionaire vrijwilligers op te richten die het verzoekschrift via woord van mond, zowel online als offline, hebben verspreid.

Vertegenwoordigers van Fairosene met vrijwilligers in een klimaatmars

Zonder geld een campagne in meerdere EU-lidstaten opstarten en tegelijkertijd studeren was bepaald niet makkelijk. Tijdens de hele looptijd van het EBI moesten we als organisatoren een groot deel van onze vrije en vrijetijdsbesteding opofferen om het initiatief meer kans op succes te geven, maar dat was gemakkelijker dan de meeste, omdat het met passie werd onthaald. De passie en het offers werden beloond toen goed gerenommeerde organisaties die al tientallen jaren aan hetzelfde onderwerp werkten, ermee instemden met ons samen te werken en ons te helpen het beleidsvoorstel tot het hart van de Commissie te sturen. Hoe sterker ons initiatief online is geworden, hoe meer jonge burgers uit heel Europa ons hebben bereikt om teams van vrijwilligers in hun land te vormen en op lokaal niveau campagne te voeren om handtekeningen op te halen. Op deze manier:

ondanks het feit dat we campagne voerden tegen een zeer krachtige industrie, hadden we aan het einde van de campagne aanzienlijk meer vrienden gemaakt dan vijanden.

De steun die we tijdens onze campagne ontvingen van organisaties, burgers en het maatschappelijk middenveld in het algemeen was uiterst onverwacht en waarschijnlijk de meest positieve ervaring met het opstarten van een EBI. Hoewel de campagne is afgelopen, blijven de banden en banden die we met in Brussel gevestigde organisaties en burgers in de hele EU hebben gevormd, tot op de dag van vandaag, aangezien we nog steeds samenwerken aan tal van campagnes en acties die sinds het einde van het EBI van Fairosene zijn gevolgd.

Vertegenwoordigers van Fairosene met vrijwilligers in een klimaatmars

Als universiteitsstudenten die een pan-Europese campagne begonnen, is het niet geheim dat onze campagne niet over aanzienlijke financiële middelen beschikte. Maar

gevechten waarvoor gevechten waard zijn, worden bijna nooit met geld gewonnen.

Ze worden gewonnen met vastberaden mensen, en dit is iets wat ons EBI zeker niet ontbrak. Dat is volgens ons de belangrijkste stap uit het EBI van Fairosene: mensen die voldoende gepassioneerd waren om een milieuprobleem aan te pakken, zonder al eerder te zijn ontmoet, zonder over financiële middelen of over een overvloed aan vrije tijd te beschikken, kwamen om samen te werken en waren alleen afhankelijk van elkaars inspanningen en steun om hun doel te bereiken.

Vertegenwoordiger van Fairosene in een klimaatmars

Uiteindelijk is dat wat het EBI voor ons is: een instrument dat dient als platform voor burgers uit heel Europa om samen te komen en naast elkaar te strijden voor problemen en problemen waarmee iedereen, ongeacht onze geografische locatie, wordt geconfronteerd. Uit onze ervaring,

spontaniteit was een andere cruciale factor voor het starten van het EBI.

Aan de ene kant kan het voorbereiden en in kaart brengen van een campagne een doorslaggevende factor zijn die bijdraagt tot het succes ervan, aan de andere kant, hoe meer u denkt over elke stap van het proces en hoe meer u wacht om alles voor te bereiden op de perfectie, hoe waarschijnlijker het is dat u zal worden ontmoedigd van de vele taken die vóór en tijdens de start van een campagne moeten worden uitgevoerd. Een paar maanden voor het begin van de campagne wist niemand van ons dat we de komende anderhalf jaar campagne zouden voeren voor een belasting op kerosine. Of, in de woorden van J.A. Redmerski: „Ik zie soms de grootste herinneringen op de meest onwaarschijnlijke plaatsen, wat nog eens bewijst dat spontaniteit meer lonend is dan een zorgvuldig gepland leven”.

Een Europese Green Deal: https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal_en

De Commissie stelt een transformatie van de EU-economie en -samenleving voor om de klimaatambities waar te maken (Fit for 55): https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_21_3541

Voorstel voor een herziening van de energiebelastingrichtlijn: https://ec.europa.eu/info/files/revision-energy-tax-directive_en