Le linn an chéad lá digiteach riamh maidir leis an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh, déantar cur síos ar an ngá atá le feabhas a chur ar an méid atá bainte amach

Ar Lá na dTionscnamh ó na Saoránaigh, a bhíonn á reáchtáil ag Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa gach bliain, tugtar le chéile feachtasóirí nua agus lucht tacaíochta fad-ama an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh. De ghnáth, ar an 3 Meitheamh 2021, chuirfí traenacha, eitiltí agus seomraí comhdhála i gCoiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa (CESE) in áirithe. I mbliana, áfach, reáchtáladh Lá an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh go hiomlán ar líne. I dtaca leis an 10ú heagrán den imeacht, d‘fhéach rannpháirtithe agus cainteoirí go criticiúil ar liosta éachtaí an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh, agus bhreathnaigh siad ar an gcúltaca agus ar an bhfeabhas a d’fhéadfaí a bhaint amach, amhail a thionchar polaitiúil agus a luach do dhaonlathas na hEorpa.

Is comhpháirtithe buana den ócáid iad an Daonlathas Idirnáisiúnta, Seirbhís Gníomhaíochta Eorpach na Saoránach, Feachtas an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh, Bertelsmann Stiftung, agus Coiste Eorpach na Réigiún, agus bhí sé d’onóir agam an chéad seisiún ardleibhéil a stiúradh thar ceann an Daonlathais Idirnáisiúnta agus thar ceann na gcomhpháirtithe buana. Ar thússheisiún na bliana seo bhí Christa Schweng, Uachtarán Choiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa agus Pedro Silva Pereira, Leas-Uachtarán Pharlaimint na hEorpa atá i gceannas ar dhaonlathas na hEorpa agus ar an Tionscnamh ó na Saoránaigh. Chuir Věra Jourová, Leas-Uachtarán an Choimisiúin Eorpaigh atá freagrach as luachanna agus trédhearcacht, teachtaireacht físeáin isteach.

Creidmheas: CESE 2021

Rinne na cainteoirí machnamh ar fhorbairt an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh ó seoladh in 2012 é, agus dhírigh siad ar an tionchar a bhí ag na tionscnaimh, rud a spreag téama Lá na dtionscnamh na bliana seo “Na saoránaigh a chumasú chun tionchar a imirt ar thodhchaí na hEorpa”. In 2021, tháinig an chéad dá phíosa reachtaíochta a spreag TES i bhfeidhm: An Treoir maidir le hUisce Óil, a bhfuil tionchar ag an tionscnamh Right2Water uirthi, agus Trédhearcacht mheasúnú riosca an Aontais i Rialachán an bhiashlabhra, rud a leanann as an tionscnamh ‘Cosc gliofosáite’. Cé nár tugadh freagra dearfach ón gCoimisiún i mbliana ar thionscnamh rathúil eile Minority Safepack, d’athdhearbhaigh an tUasal Schweng gur gá an t-idirphlé a neartú agus gur gá don Choimisiún míniú críochnúil a thabhairt ar na cúiseanna nach ndearna sé beart.

Mar sin féin, is féidir le tionscnaimh reachtaíocht AE a spreagadh amach anseo, bíodh rath orthu nó ná bíodh. Leis an nGníomh um Tharaifí Aonair Cumarsáide maidir le deireadh a chur le táillí fánaíochta a seoladh in 2012, rud nár éirigh leis ó thaobh sínithe de, gníomhachtaíodh reachtaíocht AE a tháinig i bhfeidhm in 2017 agus atá ina sampla iontach den chaoi ar féidir le smaointe na saoránach tionchar polaitiúil a imirt ar thodhchaí na hEorpa. D’aithin Bn. Jourová é seo freisin ina físráiteas trína ligean isteach go bhfuil sé in am torthaí inláimhsithe a fháil ar thionscnaimh chun teacht chun cinn mar gheall ar nádúr cinnteoireachta an AE, ach go bhfuarthas gnéithe éagsúla de na tionscnaimh sin chomh maith le hobair leantach neamhreachtach.

Ba dhíol sásaimh don Uasal Silva Pereira na forbairtí dearfacha a rinneadh maidir le rialacha an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh, lena n-áirítear simpliú agus solúbthacht maidir le TES a shíniú agus a sheoladh. D’aontaigh an tUasal Schweng agus Silva Pereira araon go raibh níos mó deiseanna ag gabháil leis an rialachán nua, agus rinne Ms. Schweng cur síos ar leith ar an gcaoi a dtugann an tréimhse scrúdaithe níos faide ó 3 go 6 mhí deis chun díospóireachtaí níos leithne a bheith ann faoi thionscnaimh. Mar sin féin, chuir an tUasal Silva Pereira in iúl go raibh sé míshásúil le líon na dtionscnamh rathúil agus d’athdhearbhaigh sé nach mór tabhairt faoi na tionscnaimh rathúla agus obair leantach iomchuí a fheiceáil.

Idir an dá linn, fuair an tionscnamh dar críoch an Aois Aoise Cage a fhreagairt ón gCoimisiún, a d’fhógair go dearfach go nglacfaidh an AE leis an togra agus go ngeallfaidh sé deireadh a chur le feirmeoireacht a chuirtear i gcaighean. Tíolacfar togra reachtach faoi dheireadh 2023 chun deireadh a chur de réir a chéile, agus ar deireadh, chun cosc a chur ar chásanna a úsáid i gcás na n-ainmhithe feirmshaothraithe uile a luaitear sa tionscnamh. Céim dhearfach chun tosaigh don Tionscnamh ó na Saoránaigh is ea é sin, agus léiriú soiléir ar an áit a bhféadfadh tionchar díreach a bheith ag tionscnaimh ar an mbeartas!

Tá gá fós le tuilleadh idirphlé sa Tionscnamh ó na Saoránaigh chun an nasc idir na heagraithe agus institiúidí an Aontais a neartú. Le linn an phlé painéil, d’iarr mé ar na cainteoirí cad iad na bealaí eile don idirphlé atá ann, ar fhreagair siad dóibh gur bealach amháin chun idirphlé a oscailt a d’fhéadfadh tionchar níos mó a bheith ag an tionscnamh a bheadh i gceist leis na parlaimintí náisiúnta. Moladh eile maidir le feabhas a chur ar an idirphlé is ea ról níos mó a thabhairt do na heagraithe i ngníomhaíochtaí an Choimisiúin a dhéantar i réimse an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh, tar éis don Choimisiún a thuairim tosaigh a thabhairt uaidh. Ina theannta sin, cuireann díospóireachtaí an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh i bParlaimint na hEorpa níos mó infheictheachta agus brí pholaitiúil leis na tionscnaimh.

Maidir le ceisteanna faoi ról na dtionscnamh ó na saoránaigh sa Chomhdháil ar Thodhchaí na hEorpa, chomhaontaigh Schweng, Uasal, gur cheart go ndéanfadh an Chomhdháil measúnú ar na roghanna atá ar fáil do rannpháirtíocht shaoránaigh an Aontais, lena n-áirítear TES, agus an gá feabhas a chur air nó uirlisí breise a chur leis.

Ar an iomlán, leis an gcéad seisiún den 10ú heagrán de Lá na dTionscnamh ó na Saoránaigh, is féidir le cairde an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh, mar aon le príomhbhaill na n-institiúidí Eorpacha, athbhreithniú agus scrúdú a dhéanamh ar rath na dtionscnamh ó na saoránaigh, lena n-áirítear an Rialachán nua maidir leis an Tionscnamh ó na Saoránaigh agus reachtaíocht nua an Aontais atá bunaithe ar thionscnaimh na dtionscnamh ó na saoránaigh, céimeanna siar na dtionscnamh ó na saoránaigh san áireamh, lena n-áirítear an easpa feasachta agus an easpa tionchair pholaitiúil, agus an bóthar atá romhainn, lena n-áirítear an Chomhdháil ar Thodhchaí na hEorpa. Aontaíonn rannpháirtithe agus cainteoirí: Éileoidh TES infheistíocht níos mó fós sa todhchaí chun dul i ngleic leis na laigí atá aige maidir le tionchar agus feasacht pholaitiúil, agus chun láidreacht rannpháirtíocht na saoránach san Aontas a chothú.

Táimid ag tnúth le teacht le chéile arís an bhliain seo chugainn do chomóradh 10 bliain na dtionscnamh ó na saoránaigh!

Tá gach tuarascáil agus cur i láthair ó Lá an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh foilsithe anseo.