Σχεδιασμός, εμπλοκή, αντίκτυπος: Η βελτιωμένη Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών πρωτοστατεί στην πορεία προς μια ισχυρότερη, Πολιτεία — Κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Σχεδιασμός, εμπλοκή, αντίκτυπος: Η βελτιωμένη Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών πρωτοστατεί στην πορεία προς μια ισχυρότερη, Πολιτεία — Κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Καθώς πλησιάζει η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης, όλες οι μέρες μας στις Βρυξέλλες αφορούν τον τρόπο με τον οποίο οι πολίτες θα συμμετάσχουν περισσότερο στη χάραξη πολιτικής σε επίπεδο ΕΕ. Αν και μένει να διαπιστωθεί τι θα συμφωνηθεί μεταξύ της Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τη μορφή της Διάσκεψης, ένα πράγμα είναι βέβαιο — η Διάσκεψη θα πρέπει να αξιοποιήσει την εμπειρία και τα διδάγματα που αντλήθηκαν από προηγούμενες και τρέχουσες πρωτοβουλίες συμμετοχής των πολιτών.  Αυτό φυσικά θέτει την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών, ως το πρώτο διακρατικό μέσο συμμετοχικής δημοκρατίας που επιτρέπει στους ευρωπαίους πολίτες να διαμορφώνουν το θεματολόγιο πολιτικής της ΕΕ και την πολύγλωσση διαδικτυακή συνεργατική πλατφόρμα της (το φόρουμ αυτό), στο επίκεντρο.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανανέωσε την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών, ενισχύοντας τις δυνατότητες που προσφέρει στους ευρωπαίους πολίτες να σχεδιάζουν τις δικές τους πρωτοβουλίες και να συνεργάζονται με άλλους, προκειμένου να έχουν πραγματικό αντίκτυπο στον καθορισμό του θεματολογίου σε επίπεδο ΕΕ. Αυτή είναι μια ευκαιρία για να μην χαθεί κάποιος που ενδιαφέρεται για τη συμμετοχή των πολιτών, γι’ αυτό βεβαιωθείτε ότι θα χρησιμοποιήσετε την κοινή εμπειρία και τις συμβουλές εμπειρογνωμόνων για τους σημερινούς και μελλοντικούς διοργανωτές πρωτοβουλιών.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Επιτροπή δημοσίευσαν τις αρχικές θέσεις τους σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να είναι η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης. Πολλοί ενδιαφερόμενοι εξέφρασαν απόψεις — ορισμένοι θεωρούν ότι η προτεινόμενη προσέγγιση είναι υπερβολικά εκ των άνω προς τα κάτω, ενώ άλλοι τονίζουν την ανεπαρκή συμμετοχή της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών. Ενώ το πλαίσιο δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί και αναμένεται να βελτιωθεί, υπάρχει ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του σχεδιασμού που το διαφοροποιεί από τις περισσότερες θεσμικές προσπάθειες μέχρι σήμερα. Η Διάσκεψη θα πρέπει να αποτελέσει «ένα νέο δημόσιο φόρουμ για έναν ανοικτό, χωρίς αποκλεισμούς, διαφανή και διαρθρωμένο διάλογο με τους πολίτες», χρησιμοποιώντας μια πολύγλωσση ψηφιακή πλατφόρμα για τη μεγιστοποίηση της συμμετοχής, της προσβασιμότητας και της διαφάνειας.

Αυτό είναι ενθαρρυντικό, λαμβανομένου υπόψη του αυξανόμενου αριθμού δημοκρατικών καινοτομιών που πραγματοποιούνται σε όλα τα επίπεδα στην Ευρώπη, οι οποίες επιτυγχάνουν επειδή συνδυάζουν εργαλεία εκτός διαδικτύου και διαδικτυακά — από τη συναπόφαση με τους πολίτες όσον αφορά τις δαπάνες του προϋπολογισμού για δημοτικά έργα (το Παρίσι συγκεντρώνει το 5 % του επενδυτικού προϋπολογισμού του) έως τη συνεργατική σύνταξη ενός νέου ισλανδικού συντάγματος με τους πολίτες.

Η μοναδική δημοκρατική καινοτομία σε επίπεδο ΕΕ είναι αναμφίβολα η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών. Λόγω της βελτιωμένης φιλικότητάς του προς τον χρήστη και των αναβαθμισμένων υποστηρικτικών υποδομών του, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι περισσότεροι Ευρωπαίοι είναι πρόθυμοι να χρησιμοποιήσουν αυτό το μέσο και ότι καταγράφονται περισσότερες πρωτοβουλίες.

Ενδεικτικά των επιθυμιών των Ευρωπαίων όσον αφορά τα ζητήματα που απασχολούν, το επιτυχημένο παρελθόν και οι 16 εν εξελίξει πρωτοβουλίες αποτελούν καλό σημείο αναφοράς για πιθανά θέματα, ενώ η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης μπορεί να διερευνήσει περαιτέρω.

Επιπλέον, η εμπειρία και τα διδάγματα που αντλήθηκαν από τη διαχείριση της πολύγλωσσης διαδικτυακής συνεργατικής πλατφόρμας —του φόρουμ της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών- η οποία στηρίζει τους πολίτες κατά την οργάνωση των πρωτοβουλιών τους και ενθαρρύνει τους δυνητικούς διοργανωτές να δρομολογήσουν συζητήσεις και να συνδεθούν με πιθανούς υποστηρικτές αναρτώντας τις ιδέες τους στο τμήμα «Συζήτηση» του φόρουμ, μπορεί να προσφέρει χρήσιμες πληροφορίες κατά τον σχεδιασμό της πολύγλωσσης ψηφιακής πλατφόρμας της Διάσκεψης.

Τέλος, η Διάσκεψη θα πρέπει πράγματι να προωθήσει την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αυτό μπορεί εύκολα να επιτευχθεί με την ενσωμάτωση των εν εξελίξει ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών πολιτών στην πολύγλωσση πλατφόρμα της Διάσκεψης, προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι πολίτες να τις εξετάσουν και να τις υποστηρίξουν.

Στο τέλος της ημέρας, μόνο με τη δημιουργία συνεργειών μεταξύ των διαφόρων εργαλείων και μεθόδων δημοκρατικής καινοτομίας θα δημιουργηθεί ένας πραγματικός ευρωπαϊκός δημόσιος χώρος ως δημόσιος χώρος διαλόγου, διαλόγου και συμπαραγωγής αποφάσεων όχι μόνο για τους πολίτες της Ευρώπης, αλλά και μαζί τους!