Europees burgerinitiatief: burgers vertrouwen geven om het initiatief te nemen

Het Europees burgerinitiatief is voor het tweede jaar van start gegaan met een workshop voor het delen van kennis van een halve dag in Valletta (Malta) op 13 maart 2018. Na een succesvol eerste jaar door Europa te reizen en burgers te ontmoeten in Bulgarije, Litouwen, Polen, Tsjechië, Frankrijk, Portugal en Oostenrijk, startte het campagneteam opnieuw om meer betrokken burgers te ontmoeten en het Europees burgerinitiatief als instrument van participerende democratie onder de aandacht te blijven brengen.

De workshop van een halve dag voor het delen van kennis in Valletta was de eerste stop van een tienlandse Europese rondleiding, die tegen het einde van het jaar het roadshow bezoek zal brengen in Nederland, Roemenië, Finland, Estland, Spanje, Griekenland, Slowakije, Slovenië en België.

De workshop bracht een aantal burgers uit het maatschappelijk middenveld bijeen die actief zijn op uiteenlopende gebieden en actief zijn op het gebied van de participatiedemocratie. Het doel van de workshop was de deelnemers nuttige informatie te verschaffen over het Europees burgerinitiatief, hun kennis van het instrument te vergroten en hen het vertrouwen te geven om het initiatief te nemen.

Adrian Dominic Ellul, vicevoorzitter van de Maltese Jeugdraad, leidde de conferentie, die een informele en participatieve sfeer bood die de deelnemers aanmoedigde om actief mee te werken.

 „Apathy” — Vlaggengraat als grootste uitdaging voor democratie en politieke betrokkenheid

Apathie. Dit was het belangrijkste woord dat is voortgekomen uit het gesprek tussen de moderator Adrian Dominic Ellul, Yana Pargova, #EUTakeTheInitiative Campaign Manager, Mélissa Capiot, #EUTakeTheInitiative campagne-coördinator en de deelnemers. Het publiek sprak zijn bezorgdheid uit over het feit dat steeds meer burgers in heel Europa een sterk gevoel van onverschilligheid ontwikkelen en afzien van hun rechten als burger.

Dit gevoel van apathie vindt zijn oorsprong in het groeiende idee dat burgers niet worden gehoord door hun vertegenwoordigers en dat hun acties niet echt kunnen veranderen. De deelnemers benadrukten echter dat het Europees burgerinitiatief een positief instrument is in de strijd tegen apathie en graag meer te weten wil komen. Veel deelnemers hebben duidelijk gemaakt dat zij meer betrokken willen worden, maar niet noodzakelijkerwijs weten hoe. Zij waren het er wel over eens dat het Europees burgerinitiatief hen een goed werkkader biedt en mogelijkheden biedt om veranderingen voor te stellen.

„Malta’s politiek toneel en actief burgerschap”

De deelnemers verwezen naar het Maltese politieke landschap tijdens het gesprek, waardoor het licht werd gewekt op een diepgewortelde politieke dualiteit. Ze legden uit dat politiek een familiekwestie is en een grote invloed heeft op de Maltese burgers en hun dagelijks leven. De deelnemers debatteerden over de vraag of deze factor gunstig was dan wel een nadeel voor actief burgerschap. De zaal was vrij verdeeld over de kwestie, sommigen zeiden dat het politieke landschap waarschijnlijk niet zal veranderen en dat inspanningen om meer betrokken te worden daarom vaak ingewikkelder worden gemaakt, terwijl anderen van mening waren dat sommige veranderingen kunnen worden geïnitieerd, met name via instrumenten zoals het Europees burgerinitiatief of de burgerdialoog.

„Waar is de jeugd?”

Het gesprek over de betrokkenheid van jongeren werd voortgezet. Malta is een van de drie Europese landen waar de kiesgerechtigde leeftijd lager is dan 18 jaar (de andere twee zijn: Oostenrijk 16 en Griekenland 17). Vorig jaar heeft Malta de kiesgerechtigde leeftijd verlaagd tot 16 jaar. De deelnemers hebben hun bezorgdheid geuit over het feit dat de jeugd niet genoeg op de hoogte is van de politiek of onvoldoende belangstelling toont om een zo belangrijke rol te spelen. Zij benadrukten ook dat jongeren tegenwoordig te weinig betrokken zijn en dat er oplossingen moeten worden gevonden om hun aandacht te vestigen op de maatschappelijke kwesties die hen aangaan. Adrian Dominic Ellul gaf aan dat de Maltese Jeugdraad actie onderneemt om meer informatie over politiek, actief burgerschap, participatieve democratie enz. in het leerplan van scholen op te nemen.

Samenkomen om van gedachten te wisselen en ideeën uit te wisselen

Na een vruchtbare open discussie kregen de deelnemers meer inspraak en kregen zij nuttige tips en instrumenten om een burgerinitiatief te lanceren.

Hoewel de groep een aantal uitdagingen heeft vastgesteld, waren zij zeer positief over het Europees burgerinitiatief en noemden zij veel oplossingen om de problemen waarmee zij te maken zouden kunnen krijgen, te overwinnen. Het belangrijkste resultaat was het unanieme gevoel dat een initiatief op een positieve manier moet worden uitgevoerd, als gelegenheid om een debat op gang te brengen, mensen te laten praten en te handelen. Een van de belangrijkste ideeën die naar voren zijn gekomen, is het belang om het initiatief te humaniseren, het gemakkelijk te begrijpen en te relateren aan het grote publiek, zodat mensen betrokken willen worden.

De groep kwam ook met een aantal innovatieve ideeën, zoals:

• Het opzetten van een mentorschapsprogramma dat de toegang tot eerdere organisatoren van initiatieven vergemakkelijkt;
• Ambassadeurs en influencers aan te wijzen om een initiatief te promoten en zichtbaarder te maken;
• Gratis denkers samenbrengen tijdens evenementen, workshops enz.

Over het algemeen bood de workshop de deelnemers de ruimte om hun ideeën en zorgen te delen. We kijken ernaar uit om tijdens de Democracy Alive meer burgers in Nederland te ontmoeten! Festival, onze volgende stop dit jaar.