Aġġustament tal-Multi u l-Pieni skont il-Livell tad-Dħul u l-valur nett

Jeżistu multi biex tiġi diżinċentivata mġiba dannuża u tiġi minimizzata l-ħsara ġenerali li ssir lis-soċjetajiet tagħna. Il-multi ilhom jeżistu sakemm il-bnedmin ikunu ssoċjalizzaw, iżda ħadd ma antiċipa li grupp żgħir ta’ korporazzjonijiet u individwi estremament għonja setgħu xi darba jaqbżu r-regoli tas-soċjetà tagħna u jarmu kompletament kwalunkwe multa miġjuba quddiemhom.

Għal korporazzjonijiet u individwi għonja, multa mhijiex limitu morali biex titwaqqaf l-imġiba kriminali u dannuża iżda biss ostaklu. Jekk il-multa tkun biss miniskulata meta mqabbla mal-profitt li jista’ jsir, ftit individwi u kważi l-ebda korporazzjoni ma jibdlu l-imġiba tagħhom.

Jekk Bill Gates, Elon Musk, jew Jeff Bezos jiksbu biljett ta’ veloċità eċċessiva għal EUR 500, dawn mhux se joqogħdu attenti minħabba li diġà għamlu l-flus lura f’inqas minn minuta u għalhekk ma jbiddlux l-imġiba tagħhom, prattikament fuq il-liġi. Għall-persuna medja multa ta’ EUR 500 hija kwistjoni enormi u taqbeż il-baġit ta’ kull xahar tagħha, forsi anki ġġibhom f’dejn. Korporazzjonijiet li qed jużaw lakuni fiskali biex isalvaw biljuni ta’ euro f’taxxi u wara diversi snin jiġu mmultati biss fil-medda ta’ miljuni ta’ euro jibdlu l-imġiba dannuża tagħhom f’Analiżi tal-Ispejjeż tal-Profitt.

Jeħtieġ li nnaqqsu l-multi għal-livelli tad-dħul u l-valur nett tal-individwi u l-korporazzjonijiet; iktar ma jkun għoli d-dħul u l-valur nett, iktar tkun għolja l-multa.

Minflok Elon Musk jkollu jħallas EUR 500 għal veloċità eċċessiva, huwa jkollu jħallas 1 % tad-dħul annwali tiegħu, li jkun ta’ diversi biljuni ta’ euro. Minflok ma Facebook ġew immultati 5 biljun dollaru talli kisru l-privatezza tal-konsumaturi, huma mmultati 10 % tal-valur nett tagħhom tal-2019, jiġifieri 50 biljun dollaru.Il-kumpaniji farmaċewtiċi, li qassmu prodotti dannużi għal għexieren ta’ snin u li huma regolarment involuti fi prattiki illegali, se jħallsu multi fuq id-dħul annwali tagħhom, li fil-fatt iwassalhom biex ibiddlu l-mudell tan-negozju tagħhom ħażin għas-saħħa.

Peress li l-UE għandha s-setgħa legali internazzjonali, tista’ ssir l-ewwel istituzzjoni li timplimenta sistema ta’ multa aġġustata skont l-introjtu u l-valur nett.