Twee Europese burgerinitiatieven strijden opnieuw voor de rechtsstaat en het klimaat

De verkozen voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, was duidelijk genoeg voor het Europees Parlement toen zij de prioriteiten van de nieuwe Commissie uiteenzette: de rechtsstaat en klimaatverandering staan bovenaan de agenda. Dat is goed nieuws voor de Europeanen. 

In een Europa waar landen hun economieën bouwen op een koolstofgebaseerde industrie en waar sommigen de grondrechten en fundamentele vrijheden van hun burgers schenden door de rechtsstaat te schenden, is goed nieuws echter niet voldoende. 

Sommige besluiten in Europa worden genomen door de Europese Raad en moeten unaniem zijn. Het gaat om besluiten om sancties op te leggen aan EU-landen die de waarden van de EU schenden. Het is dus niet moeilijk te begrijpen hoe onwaarschijnlijk het is dat de EU-landen het eens worden over iets als dit. Er zou zeker ten minste één land zijn dat zijn veto tegen dat besluit zou hebben.

Wat kan er worden gedaan?

Burgers in Europa kunnen de Commissie concreet en positief helpen bij het nastreven van de prioriteiten van Von der Leyen. Zij kunnen dat niet alleen doen door tegen deze schendingen op te komen, maar ook door ambitieuze politieke voorstellen te doen via de democratische instrumenten die Europa mogelijk maakt.

In 2019 werkte Eumans, een nieuwe, geweldloze beweging van Europese burgers die via directe democratie handelen, met activisten uit heel Europa, aan twee Europese burgerinitiatieven. 

Eén wet voor onze rechten is gericht op de handhaving van de eerbiediging van de rechtsstaat in alle EU-landen. De andere, Stop Global Warming, is bedoeld om de klimaatverandering op Europees niveau aan te pakken door koolstofbeprijzing in te voeren en de inkomsten te gebruiken om de kosten van de ecologische transitie voor werknemers met een laag inkomen in Europa te verlagen.

Wet inzake onze rechten („Eerbiediging van de rechtsstaat in de Europese Unie”)

Act for Our Rights stelt voor een permanent en objectief monitoringsysteem in te voeren om de toepassing van de waarden van de Europese Unie door alle EU-landen te controleren.

Een transparante procedure, gekoppeld aan objectieve criteria, kan een positief effect hebben op het opbouwen van wederzijds vertrouwen tussen EU-landen en tussen burgers en Europese instellingen. Op die manier zouden de nationale regeringen verantwoording moeten afleggen voor de handhaving van de rechtsstaat in hun land.

De Akte voor onze rechten houdt in dat de bepalingen van artikel 7 van het Verdrag betreffende de Europese Unie betreffende mogelijke schendingen van de waarden van de EU worden aangescherpt. Het kan ook helpen bij de handhaving van de Europese wetgeving inzake justitiële samenwerking in strafzaken (bv. het Europees aanhoudingsbevel).

Stoppen met de opwarming van de aarde („Een prijs voor koolstof om de klimaatverandering te bestrijden”)

Om de opwarming van de aarde stop te zetten, wordt voorgesteld een minimumprijs voor koolstofemissies in te voeren — een verhoging van 50 EUR per ton in 2020 tot 100 EUR per ton in 2025 — en het bestaande systeem van kosteloze emissierechten voor vervuilers in de EU af te schaffen. Met dit initiatief wordt voorgesteld een mechanisme voor grenscorrectie voor invoer uit derde landen in te voeren om de lagere prijsstelling voor koolstofemissies die de EU binnenkomen, tegen te gaan.

De inkomsten uit dit nieuwe Europese koolstofbeprijzingssysteem zouden worden toegewezen volgens Europees beleid ter ondersteuning van energiebesparing, het stimuleren van hernieuwbare energiebronnen en het verlagen van de belasting op lagere inkomens — in een win-win-perspectief, waarbij zowel de burgers als de Europese economieën eindelijk kunnen profiteren van een milieuvriendelijke maatregel.

Beide initiatieven werden eerder dit jaar bij de Europese Commissie geregistreerd. Het verzamelen van handtekeningen is in september jongstleden van start gegaan.

Hier vindt u een video waarin burgers worden aangemoedigd om te tekenen.

Meer informatie vindt u op de officiële websites van de initiatieven:

Wet voor onze rechten https://www.formyrights.eu/

Stoppen met de opwarming van de aarde https://www.stopglobalwarming.eu/