“Ewropej għal Konnessjonijiet Sikuri” titlob regolamentazzjoni aktar b’saħħitha tal-internet bla fili fl-iskejjel

Inkwetati ħafna dwar il-perikli għas-saħħa kkawżati mill-kampijiet elettromanjetiċi fuq il-pubbliku ġenerali u speċjalment fuq it-tfal, l-inizjattiva taċ-ċittadini Ewropej “Stop (((5G)) — Soġġorn Konness iżda Protett” titlob li l-konnessjonijiet bla fili jiġu sostitwiti b’kejbils fil-kindergartens, fl-iskejjel, fl-isptarijiet, fid-djar tal-anzjani, u fil-bini pubbliku kollu. Nappellaw ukoll biex il-pubbliku jiġi edukat dwar il-konsegwenzi negattivi potenzjali fuq is-saħħa assoċjati mal-konnessjonijiet bla fili; u kif għandha tiġi minimizzata l-espożizzjoni.

Aħna lkoll qed nippjanaw futur tajjeb għal uliedna, irridu nagħtuhom l-aħjar edukazzjoni possibbli u rridu li jużaw għodod moderni. Iżda dan xi jfisser fid-dawl tal-opinjonijiet differenti dwar is-sikurezza tal-livelli ta’ esponiment?

“Ewropej għal Konnessjonijiet Sikuri” hija koalizzjoni ta’ organizzazzjonijiet nazzjonali u internazzjonali li huma konxji tal-konsegwenzi negattivi tat-teknoloġiji moderni tal-komunikazzjoni. Nenfasizzaw li m’aħniex kontra t-teknoloġija, iżda aħna favur teknoloġija sikura u konnessjonijiet sikuri.

Aħna nemmnu li l-introduzzjoni tal-mowbajls u mbagħad tal-Wi-Fi u l-Bluetooth kienet tir fid-dlam peress li ma kinitx ibbażata fuq riċerka bir-reqqa tal-effetti fuq is-saħħa komuni u ma kienet tinvolvi l-ebda programm estensiv u bir-reqqa ta’ monitoraġġ tas-saħħa. Illum il-ġurnata hemm ħafna studji li juru li l-kampijiet elettromanjetiċi tal-frekwenzi tar-radju emessi minn dawn it-teknoloġiji mhumiex sikuri. Peress li anki l-aħħar networks tad-data mobbli tal-ħames ġenerazzjoni (5G) ma ġewx ittestjati fuq l-impatti fuq is-saħħa u l-ambjent qabel ma jitqiegħdu fis-suq, aħna nemmnu li l-introduzzjoni tal-5G tikkostitwixxi esperiment fuq l-umanità u l-ambjent.

Fl-ECI tagħna nindirizzaw ħafna kwistjonijiet oħra. F’dan l-artiklu wieħed minnhom biss jiġi diskuss fid-dawl tal-kura ta’ wliedna, “il-pussess l-aktar prezzjuż tagħna”.

Kif bdiet kollha

Mill-introduzzjoni tar-radju, id-Dinja hija dejjem aktar esposta għall-kampi elettromanjetiċi tal-frekwenzi tar-radju artifiċjali (RF EMF). Sa mill-ewwel użu tar-radar fis-snin 1950, kien hemm tħassib dwar kif għandhom jiġu evitati l-problemi tas-saħħa kkawżati mill-esponiment tar-radar EMF.

Matul il-Gwerra Bierda, il-blokok tal-Punent u tal-Lvant ħadu approċċ differenti biex jevitaw ir-riskji għas-saħħa tal-FME tal-FME.

Fil-blokk tal-Punent ġew stabbiliti biss il-limiti ta’ espożizzjoni għall-ħaddiema u dawn kienu bbażati biss fuq effetti termali. (eż. USA Bell Telephone Laboratories kellha 10,000 mW/m² [1]).

Il-blokk tal-Lvant kellu limiti stretti għall-ħaddiema u għall-pubbliku ġenerali, ibbażati fuq effetti bijoloġiċi termali kif ukoll mhux termali. Il-limitu għall-pubbliku ġenerali kien ta’ 10 mW/m² għall-medda tal-frekwenza tar-radju ta’ 0.3–300 GHz [2]. Wara l-1989, il-limitu żdied għal 50 mW/m² f’xi pajjiżi tal-Lvant [3].

Fl-UE, il-limiti massimi ta’ esponiment għall-pubbliku ġenerali ġew aċċettati tard bħal fl-1999 bir-Rakkomandazzjoni 1999/519/KE għal 10,000 mW/m² għall-frekwenzi 2–300 GHz. Il-limitu massimu ta’ espożizzjoni għall-ħaddiema fl-UE ta’ 50,000 mW/m² ġie aċċettat fl-2004 u baqa’ l-istess fid-Direttiva 2013/35/UE attwalment effettiva.

Meta l-pajjiżi tal-Ewropa Ċentrali u tal-Lvant issieħbu fl-UE, ħafna minnhom aċċettaw din in-norma konvenjenti inqas limitata bbażata fuq is-suppożizzjoni falza li t-tisħin termali biss jista’ jkun ta’ riskju għas-saħħa. Din id-dogma wasslet għal xjenza selettiva — uħud biss mill-istudji kienu u għadhom qed jiġu kkunsidrati mill-organizzazzjoni privata ICNIRP li hija l-unika organizzazzjoni li l-UE tieħu parir minnha.

Minn dak iż-żmien’ l hawn, ħafna xjentisti wrew relazzjoni kawżali bejn problemi tas-saħħa speċifiċi u FME RF f’livelli ta’ esponiment taħt il-limiti u pproponew linji gwida ġodda dwar l-esponiment. Iżda llum, organizzazzjonijiet esperti magħrufa mad-dinja kollha f’dan il-qasam, minbarra l-ICNIRP, għadhom jiġu injorati, eż.:

— BijoInizjattiva ma tiddikjara l-ebda effett osservabbli fuq il-bnedmin taħt il-0.001 mW/m²;

— Il-linja gwida EUROPAEM EMF tistabbilixxi l-limitu taħt 0.01 mW/m²;

— Institut FÜR Baubiologie jsostni li l-esponiment ta’ 0.01 – 1 mW/m² huwa għoli wisq.

Aħna nemmnu li din id-data xjentifika kollha għandha titqies mill-UE.

Il-bnedmin normalment jissottovalutaw ir-riskju ta’ skoperti ġodda, eż. ħafna aġenti kimiċi, antibijotiċi kif ukoll radjazzjoni bir-raġġi X. Il-limiti ta’ espożizzjoni tagħhom kienu ġew riveduti ‘l isfel b’evidenza xjentifika dejjem tiżdied. Fil-każ ta’ RF mhux jonizzanti magħmul mill-bniedem, sar l-oppost eżatt u wieħed jista’ jistaqsi għaliex.

Hija sikura?

It-tfal ta’ din il-ġenerazzjoni huma l-ewwel li jistgħu jkunu esposti għal ħajja sħiħa mingħajr fili. Dan kif jista’ jikkomprometti saħħithom?

Aħna l-Ewropej għal Konnessjonijiet Sikuri nindikaw li l-FME RF għandu effetti bijoloġiċi anke f’intensitajiet baxxi ħafna u nitolbu l-applikazzjoni tal-prinċipju ta’ prekawzjoni hawnhekk.

Ammont dejjem jikber ta’ riċerka xjentifika jorbot din ir-radjazzjoni bla fili ma’ effetti serji fuq is-saħħa — bħal problemi ta’ memorja u rqad, uġigħ ta’ ras, kanċer, u ħsara fl-iżvilupp tal-moħħ. Ir-riżultati ta’ din ir-riċerka huma disponibbli għall-pubbliku għal kulħadd. Hawn taħt, xi ftit sorsi huma msemmija bħala eżempji ta’ sejbiet importanti.

Il-Ġurnal tal-Epidemjoloġija u tas-Saħħa tal-Komunità huwa ġurnal xjentifiku internazzjonali. F’Diċembru 2010, ippubblikat studju msejjaħ “L-użu tat-telefown ċellulari u l-problemi ta’ mġiba fit-tfal żgħar”. Ix-xjenzati osservaw aktar problemi ta’ mġiba fit-tfal li kellhom esponiment kemm qabel it-twelid kif ukoll wara t-twelid għat-telefowns ċellulari meta mqabbla ma’ tfal li ma kinux esposti matul l-ebda perjodu ta’ żmien.

Il-Ġurnal Internazzjonali tar-Riċerka Ambjentali u s-Saħħa Pubblika huwa ġurnal xjentifiku interdixxiplinari, evalwat bejn il-pari u b’aċċess miftuħ. F’Novembru 2015, ippubblikat studju msejjaħ “Association of Exposure to RF EMF with Glycated Haemoglobin and Risk of Type 2 Diabetes Mellitus”. Tim ta’ xjenzati qabbel studenti rġiel ta’ bejn 12 u 17-il sena minn skola b’radjazzjoni aktar baxxa (0.019 mW/m²) u skola b’radjazzjoni ogħla (0.096 mW/m²). Huma sabu emoglobina glikata ferm ogħla (markatur ta’ zokkor għoli fid-demm) fl-istudenti esposti għal FME ogħla tar-RF. Barra minn hekk, l-istudenti esposti għal FME ogħla tal-FME kellhom riskju ogħla b’mod sinifikanti tad-dijabete tat-tip 2.

F’Diċembru 2018, il-ġurnal Amerikan dwar is-saħħa tal-irġiel ippubblika studju msejjaħ "Mobile Phone Base Station Tower Settings Adjacent to School Buildings: Impact on Students Cognitive Health"(Impatt fuq is-Saħħa Kognittiva tal-Istudenti) li jqabbel studenti rġiel ta’ bejn il-13 u l-16 sena minn skola b’radjazzjoni aktar baxxa (20 mW/m²) ma’ skola b’radjazzjoni ogħla (100 mW/m²). Ix-xjenzjati sabu li l-adolexxenti tal-età tal-iskola esposti għal livelli ogħla ta’ esponiment għall-RF EMF dewmu ħiliet motorji fini u grossi, memorja ta’ ħidma spazjali, u attenzjoni meta mqabbla ma’ dawk esposti għal livelli aktar baxxi ta’ FME RF.

Stampa: Lista mqassra tal-valuri tal-iskopertura RF EMF imsemmija f’dan l-artikolu
Kreditu: Creative Commons Attribution 4.0 International License
Source: awtur

Anki r-Rapport Nazzjonali tal-Afrika t’Isfel tal-2021 ikkummissjonat mill-Proġett Internazzjonali tal-EMF tad-WHO jikkonferma (fil-punt 4) li l-FME RF iwassal għal stress ossidattiv fiċ-ċelloli, li jista’ jwassal għal ħsara mitokondrijali fid-DNA fiċ-ċelloli u effetti negattivi fuq proċessi u organi bijoloġiċi oħra. L-istress ossidattiv huwa ġeneralment rikonoxxut bħala kawża ta’ ħafna mard.

Tfal u bla fili

It-tfal huma esposti għal diversi tipi ta’ radjazzjoni mhux jonizzanti fil-ħajja tagħhom ta’ kuljum. Dawn jgħixu fl-inħawi tar-routers, l-antenni u kull tip ta’ apparat mingħajr fili. Wara li twieldu, il-ġenituri jqiegħdu l-monitors tat-trabi fin-nieqa tagħhom. Aktar tard jilbsu smartwatches mingħajr fili, earbuds, jużaw telefowns ċellulari u tablets.

Hekk kif in-nies kienu dejjem aktar imdorrijin bit-telefowns ċellulari, bl-internet u bil-komunikazzjoni mingħajr fili, l-użu ta’ dawn l-għodod ukoll gradwalment sab triqthom lejn l-iskola. Fi tmiem l-2019 kien kważi impossibbli li jinstabu skejjel li ma jużawx il-Wi-Fi. L-iskejjel huma ambjent uniku minħabba li t-tfal iqattgħu diversi sigħat kuljum fi klassijiet b’esponiment qawwi bla fili.

Barra minn hekk, fl-2019–2021 minħabba l-Covid 19 ħafna pajjiżi tal-UE għalqu l-iskejjel u ppermettew biss it-tagħlim mill-bogħod. Dan kien ifisser li ħafna tfal qattgħu sigħat id-dar bit-tablets, in-notebooks jew it-telefowns ċellulari tagħhom f’laqgħat ta’ konferenza ma’ għalliem. Kważi kollha kemm huma kienu konnessi mal-Wi-Fi.

Biex tingħata impressjoni tal-esponiment tat-tfal: Skont il-kalkoli, distanza ta’ 20 cm minn pillola bil-Wi-Fi tfisser esponiment ta’ distanza ta’ 40.0 mW/m² u 100 cm minn router tal-Wi-Fi tfisser esponiment ta’ 8.0 mW/m² [4]

Stampa: Mingħajr fili fil-klassi. Għal aktar grafika żur:
https://ehtrust.org/wp-content/uploads/Wi-Fi-in-School-Worldwide-US-Final-92021-BlackWhite-2.pdf
credit: Creative Commons Attribution 4.0 International License
Source: Awtur maħluq

It-tfal mhumiex ftit adulti

Id-Direttiva 2014/53/UE tal-UE tiżgura li l-apparati mingħajr fili jiġu ttestjati. Madankollu, l-istandard EN 50566: 2017 u EN 50360: 2017 jirreferu għall-istandard Amerikan IEC/IEEE 62209–1528 li ma jqisx it-tfal, huma bbażati biss fuq proporzjonijiet ta’ “ras maskili adulta kif tabulata mill-Armata tal-Istati Uniti”.

Il-ħxuna tal-kranju taġixxi bħala ostaklu għall-assorbiment tar-radjazzjoni. Il-kranju ta’ tifel jew tifla huwa ħafna irqaq minn dak ta’ adult u għalhekk l-assorbiment huwa ogħla.

Il-ġurnal dwar il-Bijoloġija u l-Mediċina Elettromanjetiku jippubblika artikli ta’ riċerka evalwati bejn il-pari dwar l-effetti bijoloġiċi ta’ kampi elettromanjetiċi mhux jonizzanti (minn frekwenza baxxa ħafna għal frekwenza tar-radju). F’Ottubru 2011 ġie ppubblikat studju dwar il-Limiti tal-espożizzjoni: is-sottovalutazzjoni tar-radjazzjoni assorbita tat-telefonija taċ-ċelloli, speċjalment fit-tfal sabet li “l-assorbiment ta’ ras ta’ tifel/tifla jista’ jkun aktar minn darbtejn akbar, u l-assorbiment tal-mudullun tal-kranju jista’ jkun għaxar darbiet akbar mill-adulti”.

Ir-riċerka Ambjentali hija ġurnal multidixxiplinari li jippubblika informazzjoni ta’ kwalità għolja. F’Novembru 2018 ġie ppubblikat studju hemmhekk li ffoka fuq l-Amsorbiment tar-radjazzjoni bla fili fil-moħħ u l-għajn tat-tfal versus adulti minn konverżazzjoni bit-telefon ċellulari jew realtà virtwali. Dan l-istudju “jiżvela li għajnejn żgħar u moħħ jassorbu dożi ta’ radjazzjoni lokali sostanzjalment ogħla mill-adulti”.

Flimkien mal-fatti kollha msemmija hawn fuq u rigward ir-rata mgħaġġla ta’ tkabbir u żvilupp, it-tfal għandhom jitqiesu bħala unikament suxxettibbli għall-effetti tar-radjazzjoni.

Stampa: Sistemi ta’ operaturi fuq blokka residenzjali fir-Repubblika Slovakka. Espożizzjoni attwali ta’ 5 mW/m².
Kreditu: Creative Commons Attribution 4.0 International License
Source: awtur

Kif nissuġġerixxu li nipproteġu lil uliedna?

Peress li t-tfal huma obbligati bil-liġi li jattendu l-iskola, huwa importanti li jinħoloq ambjent sikur għalihom. Hemm diversi raġunijiet biex tittieħed azzjoni, biex insemmu xi għażliet mill-ECI tagħna:

• Il-kejbils għandhom dejjem ikunu l-ewwel għażla (minflok mingħajr fili).
• It-trażmettituri kollha mingħajr fili għandhom jiġu diżattivati fuq l-apparati kollha li jaħdmu bil-WiFi u l-iskola għandha tipprovdi konnessjonijiet tan-netwerk bil-fili għall-kompjuters desktop, laptops, notebooks, tablets, whiteboards u printers. Il-modalità tal-ajruplan għandha tintuża fuq telefowns ċellulari.
• B’mod ġenerali, għandu jiġi pprovdut netwerk ta’ żona lokali bil-fili (LAN) għall-aċċess għall-Internet fl-iskola kollha.
• Meta l-ebda soluzzjoni bil-kablaġġ ma tkun possibbli, il-wireless għandu jkun limitat biż-żmien u l-qawwa għandha tkun issettjata għall-aktar livell baxx li jista’ jintuża. Wara li jitlesta x-xogħol, ma għandux jintesa li jitfu l-funzjonijiet kollha mingħajr fili.
• It-tfal għandhom jitgħallmu kif jużaw l-apparati tagħhom b’mod sikur. Għalhekk, bl-eżempju tal-adulti, dawn ikunu wkoll indirettament edukati.
• L-iskola għandha tipprojbixxi wkoll l-użu ta’ telefowns ċellulari u apparat elettroniku personali ieħor f’żoni/klassijiet ta’ tagħlim.

Vantaġġi addizzjonali għan-nuqqas ta’ radjazzjoni RF ta’ soluzzjonijiet b’kablaġġ huma: Dawn huma ħafna aktar tolleranti għall-ħsarat, aktar effiċjenti fil-konsum tal-enerġija u aktar sikuri għall-użu fit-tul. Dawn jippermettu trażmissjoni tad-data aktar sikura u mhumiex dipendenti fuq il-kundizzjonijiet tat-temp (umdità) jew ostakli fit-triq (siġar, ħitan).

Stampa: Bil-wajer fil-klassi. Għal aktar grafika żur:
https://ehtrust.org/wp-content/uploads/Wi-Fi-in-School-Worldwide-US-Final-92021-BlackWhite-2.pdf
credit: Creative Commons Attribution 4.0 International License
Source: Awtur maħluq

Modi oħra kif jiġu protetti t-tfal

Mhux biss fl-iskejjel, iżda wkoll fil-binjiet tal-iskola u qrib tagħhom hemm sorsi ta’ radjazzjoni tal-frekwenza tar-radju: trażmettituri fuq is-saqaf tal-iskola u fuq bini jew arbli fil-qrib fil-viċinat. Dawn kollha huma sorsi b’saħħithom ta’ radjazzjoni.

Ħafna xjenzati kitbu lill-amministraturi tal-iskejjel fejn iddikjaraw li t-torrijiet taċ-ċelloli ma għandhomx ikunu fi skejjel jew ħdejhom.

Il-muniċipalitajiet għandhom jagħmlu r-regolamenti tagħhom stess u jipprojbixxu t-torrijiet taċ-ċelloli fi skejjel u kindergartens fil-qrib.

Il-ġenituri għandhom ikunu interessati u għandhom jitolbu protezzjoni aħjar ta’ wliedhom.

Stampa: Sistemi ta’ operaturi fl-iskola primarja u fuq blokk residenzjali fir-Repubblika Slovakka. L-esponiment medju fit-triq huwa ta’ 12 mW/m²
Sors: https://slovenskobez5g.org/wp-content/uploads/docs/Nepriaznivy_dopad_534_2007_1.pdf

Konklużjoni

Hemm ħafna raġunijiet biex jittieħdu miżuri protettivi għal uliedna peress li huma itwal u aktar esposti matul ħajjithom, anke fil-perjodu meta huma fiżikament aktar vulnerabbli mill-adulti.

Iċ-ċittadini tal-UE ma ġewx mistoqsija jekk jaċċettawx il-konsegwenzi mifruxa fuq is-saħħa mill-internet bla fili f’isem il-progress teknoloġiku u d-diġitalizzazzjoni.

Għalhekk fl-ECI tagħna “Stop (((5G)) — Soġġorn Konness iżda Protett” qed nappellaw għal regolamentazzjoni aktar b’saħħitha biex tiġi protetta l-ħajja kollha mill-frekwenza tar-radju u r-radjazzjoni microwave.

F’dan l-artikolu ngħatat attenzjoni lill-proposti 6 u l-proposta 7 tal-ECI tagħna.

“proposta 6: Ibdel il-konnessjonijiet bla fili b’kejbils. Agħmel dan immedjatament f’postijiet bħal sptarijiet, kindergartens, skejjel, djar tal-anzjani, il-bini pubbliku kollu”

“proposta 7: Edukazzjoni tal-pubbliku dwar il-perikli assoċjati mal-konnessjonijiet bla fili u kif jitnaqqas l-esponiment (eż. bl-użu ta’ kejbils)”

U m’aħniex waħidna:

• Franza pprojbixxiet il-Wi-Fi fil-kindergartens fl-2015 u tirrestrinġi l-Wi-Fi fl-iskejjel mill-2018 billi l-wireless off bħala l-issettjar awtomatiku u l-għalliema jużaw il-kejbils għall-aċċess għall-Internet. Franza bdiet ukoll teduka s-snin pubbliċi ilu b’ inizjattivi tas-saħħa pubblika dwar kif jitnaqqas l-esponiment.
• Ċipru neħħa l-Wi-Fi mill-klassijiet elementari u għandu kampanja qawwija ta’ sensibilizzazzjoni pubblika li teduka lill-ġenituri, l-adolexxenti u n-nisa tqal.
• L-Assemblea Parlamentari Ewropea ħarġet ir-Riżoluzzjoni 1815 fl-2011 li tirrakkomanda t-tnaqqis tal-esponiment għall-EMF għall-pubbliku u tirrakkomanda, fil-punt 8.3.2.: “għat-tfal b’mod ġenerali, u b’mod partikolari fl-iskejjel u fil-klassijiet, jagħtu preferenza lill-konnessjonijiet tal-Internet bil-fili, u jirregolaw b’mod strett l-użu tal-mowbajls mit-tfal tal-iskola fil-bini tal-iskola”.
  Fil-punt 8.1.1. huwa jirrakkomanda: “il-miżuri raġonevoli kollha biex jitnaqqas... l-esponiment għat-tfal u ż-żgħażagħ li jidhru li huma l-aktar f’riskju ta’ tumuri fir-ras”.
• F’diversi ittri mibgħuta lid-distretti tal-iskola madwar id-dinja, it-tobba rrakkomandaw bil-qawwa konnessjonijiet bil-fili għat-teknoloġija fil-klassijiet biex jiġu eliminati l-esponimenti għar-radjazzjoni bla fili mhux meħtieġa.

Referenzi:

[1] Meahl, H. R.: Monitor tar-radjazzjoni microwave, Electronics 32, 1959, paġni 138–140

[2] Karel MarHa, Jan Musil, Hana Tuhá: Elektromanjetické pole a životní prostředí, 1968

[3] eż. fiċ-Ċekoslovakkja permezz tad-Digriet Nru 408/1990

[4] Id-densità dovuta S tiddependi fuq ħafna fatturi, dan huwa kalkolu approssimattiv:
Sistema ta’ enerġija mis-saħra/(4 x at x distanza2) = S
20/(4 x 3,14 x 0,22) = 39,8 mW/m² — 40 000 µW/m²
100/(4 x 3,14 x 12) = 7,0 mW/m² or 8 000 µW/m²