De lessen die zijn getrokken uit de ervaring van acht jaar met het Europees burgerinitiatief

In de eerste jaren heeft het Europees burgerinitiatief zelf invulling gegeven aan het initiatief van de Europese burger. Ik denk dat het ook concreter wordt in de zin dat het als een participatief instrument kan dienen op de lijst van EU-kanalen voor de vaststelling van de agenda. Het is duidelijk dat het EBI geen instrument is om snelle veranderingen door te voeren. Het is een lang proces en het voordeel daarvan is dat de organisatoren en de instellingen voldoende tijd hebben om elkaar te leren kennen en hun doelstellingen te vergelijken, klaar te staan voor een mogelijke verandering. Het EBI kan leiden tot een diepgaand compromis over diverse juridische kwesties als het volledige potentieel ervan wordt bereikt en als het wordt geïnterpreteerd als een positief instrument in de wetgevingscyclus van de wetgeving. Mijn belangrijkste opmerking is nog een andere, meer aan de kant van de zachte vaardigheden. Sinds de eerste jaren heb ik het geluk om het EBI vanuit institutioneel oogpunt in acht te nemen. Het is altijd duidelijk geworden dat het EBI, door zijn naam en standaard, deel uitmaakt van de burgers, maar dat de burgers niet handelen. Zij kiezen ook dit instrument om invloed uit te oefenen, invloed uit te oefenen op, de belangstelling te wekken en het te bereiken, partijen van verschillende belanghebbenden moeten belangstelling en steun tonen. Daarom hebben wij in deze opmerking de nadruk gelegd op „samenwerking”. Hoewel het EBI tot de burgers van de EU behoort — wat voor iedereen van belang is — is er nog steeds ruimte voor verbetering van de samenwerking tussen de instellingen onderling, tussen de organisaties van het maatschappelijk middenveld, tussen organisatoren van een EBI en tussen de nationale regeringen. Afhankelijk van de competentie willen de instellingen hun eigen manier van ondersteuning van het EBI zichtbaar maken, willen de organisaties van het maatschappelijk middenveld hun leden hun eigen individuele bijdrage kunnen bewijzen, maar het is wel echt dat het EBI alleen succesvol kan zijn als de individuele burgers, die geloven in hun oorzaak, dezelfde hulp krijgen, ongeacht het oorspronkelijke contactpunt. Wat de institutionele kant betreft, zijn de zaken beter geworden — we hebben een interinstitutioneel netwerk van EBI-beheerders gecreëerd om regelmatig informatie uit te wisselen, maar het is slechts een begin. Ik merk op dat aan de kant van het maatschappelijk middenveld ook een dieper inzicht in de waarde van de samenwerking ontstaat, omdat geen enkele individuele organisatie alle Europese burgerinitiatieven kan helpen. Actieve burgers nemen overal actie, zij vinden kortere of langere manieren om het EBI-contact in de instelling, de EBI-netwerken of het EBI-forum te vinden. Mijn les die ik heb geleerd (en mijn wens) voor het EBI is dan ook een meer vriendelijke en transparante samenwerking en een dicht netwerk van EBI-gemeenschap om actief en goed geïnformeerd burgerschap te bevorderen.

Eén leerpunt (of meer herinnering) van de ervaring met het Europees burgerinitiatief is hoe belangrijk de lidstaten zijn. Een voorbeeld is dat Frankrijk aan het eind van vorig jaar zijn omslachtige id-vereisten heeft geschrapt, wat in dat land een grote impact heeft gehad op het EBI. Er zijn nog andere verbeteringen die de lidstaten kunnen aanbrengen wat het beheer van het EBI betreft, en zij moeten ook een veel positievere promotie van het EBI doen. Er zijn maatregelen genomen op het niveau van de lidstaten, maar als het EBI zijn potentieel moet benutten, is het niet alleen de EU-instellingen die hun aanpak moeten blijven ontwikkelen. Het is belangrijker dat de lidstaten het EBI volledig aanvaarden en promoten.

Het Europees burgerinitiatief kan eenvoudiger zijn om lokale initiatieven te raadplegen — de dienst gemeentelijkeinitiatieven

0