Lokalne kampanie hiszpańskie torują drogę europejskiej inicjatywie obywatelskiej mającej na celu rozwiązanie problemu przepaści cyfrowej w Europie

W ramach różnych inicjatyw lokalnych w Hiszpanii obywatele wskazali rozwiązania problemu przepaści cyfrowej w centrum problemów społecznych. Napisali manifesty dotyczące włączenia cyfrowego kobiet, migrantów, osób starszych i osób niepełnosprawnych. Zwracają uwagę władz lokalnych i sąsiadów na konieczność zlikwidowania tej luki. Jednak brak podstawowych umiejętności cyfrowych i dostępu do internetu w pewnym stopniu pozostaje nierozwiązany nie tylko w Hiszpanii, ale również w skali europejskiej. Lokalne inicjatywy obywatelskie stanowią pierwszy krok w kierunku większego instrumentu, który pozwala na uzyskanie lepszego dostępu i wiedzy na potrzeby korzystania z usług cyfrowych.

Według ostatnich ocen przepaść cyfrowa w Europie jest nadal duża: w 2020 r. obywatele UE posiadający podstawowe umiejętności cyfrowe nadal stanowili jedynie 58 % ludności. Ponadto średnio 9,5 % obywateli UE nigdy nie miało dostępu do internetu. 54 % z nich to osoby niepełnosprawne, co stanowi stosunek 1 do trzech z nich. Kraje Europy Północnej wyraźnie różnią się jednak od państw Europy Wschodniej i Południowej. W Szwecji, Danii, Niderlandach i Luksemburgu analfabetyzm cyfrowy wynosi mniej niż trzy procent ludności. Jednak w Bułgarii, Grecji, Portugalii i Chorwacji wynosi on od 18 % do 24 %. W Hiszpanii odsetek ten wynosi średnio 8 %.

W Hiszpanii różne gminy opracowały popularne inicjatywy w ramach programów, projektów i warsztatów na rzecz uczestnictwa w życiu społecznym. Sami ludzie połączyły się w poszukiwaniu rozwiązań problemu przepaści cyfrowej, którą uważają za jeden z najistotniejszych problemów swoich społeczności. Na przykład społeczność sąsiadów z Alcobendas (na północ od Madrytu) uczestniczyła w projekcie wspieranym przez Radę Miasta pod nazwą „Szkolenie, organizacja i ustawa”. W tym kontekście napisali „manifest na rzecz wzmocnienia usług telematycznych”, aby domagać się lepszych usług cyfrowych w mieście. Ich celem jest zachęcenie wszystkich obywateli do współpracy na rzecz osiągnięcia tych celów.

 Tymczasem w Walencji, będącej miastem przemysłowym liczącym prawie dwa miliony mieszkańców, klaster 30 organizacji pozarządowych połączył się w celu promowania inicjatywy „Internet to prawo”. Napisali oni „manifest dotyczący włączenia cyfrowego”, aby domagać się środków mających na celu zlikwidowanie przepaści cyfrowej i rozwiązanie problemu nierówności płci w dostępie do usług cyfrowych i korzystaniu z nich.

Te lokalne inicjatywy wyraźnie zwiększają świadomość na temat znaczenia przepaści cyfrowej dla rozwoju społecznego, włączenia społecznego i poprawy kompetencji cyfrowych. Manifesty te dotyczą tego samego problemu, chociaż były one spontaniczne proponowane przez dwie różne grupy społeczne.

Takie manifesty inspirują do większej świadomości, ale brakuje w nich konkretnych działań do wdrożenia przez rządy, które można by skutecznie osiągnąć dzięki europejskiej inicjatywie obywatelskiej. Wymiar przepaści cyfrowej w regionie może być okazją do opracowania szerszego wniosku, biorąc pod uwagę, że zakres i zakres praw cyfrowych wykraczają poza granice państw i obejmują europejską sieć cyfrową. Ponadto w obecnym kontekście cel, jakim jest „bardziej cyfrowe i integracyjne społeczeństwo” w centrum Europejskiego filaru praw socjalnych, wskazuje na konieczność nadania priorytetu projektowaniu strategii mających na celu wyeliminowanie przepaści cyfrowej w programie planu odbudowy po kryzysie.

Ponadto kompetencje prawne Komisji Europejskiej w zakresie proponowania konkretnych środków, takich jak tworzenie specjalnych funduszy lub dotacji na dostęp do usług cyfrowych i korzystanie z nich, są motywacją do powiązania tych lokalnych inicjatyw z europejskim instrumentem opartym na potrzebach obywateli, takim jak europejska inicjatywa obywatelska.

Wreszcie obywatele określonej miejscowości – miasta, miasta lub państwa – terytorium europejskiego mogą prowadzić działania na skalę europejską oparte na prawie dostępu do Internetu i korzystania z niego. W związku z tym z zadowoleniem przyjmuje się uwagi na temat propozycji europejskiej inicjatywy obywatelskiej dotyczącej dotacji cyfrowej, która ma zostać włączona do systemu ochrony socjalnej każdego państwa członkowskiego (zwłaszcza w przypadku osób znajdujących się w sytuacji wykluczenia społecznego lub zagrożenia ubóstwem).