Het Europees burgerinitiatief: Duitsland in het middelpunt

Op 28 april 2021 vond online de eerste van 10 nationale evenementen in 2021 plaats om bekendheid te geven aan het Europees burgerinitiatief (EBI). Tijdens het evenement werd gekeken naar de rol van het EBI in de EU en naar de manier waarop het van invloed kan zijn op het leven van de burgers.

Wat is de waarde van het EBI in de EU?

 Silvia Kersemakers van de Europese Commissie legde uit dat het EBI burgers de mogelijkheid biedt de Europese Commissie te verzoeken wetgeving voor te stellen op gebieden waarop zij daartoe bevoegd is. Het proces vereist een zekere mate van doorzettingsvermogen en planning om ervoor te zorgen dat uw doelstellingen kunnen worden bereikt. Het stimuleert het debat, moedigt EU-brede samenwerking tussen burgers aan en richt in Duitsland het landschap van actieve participerende democratie op maatregelen op EU-niveau.

Het EBI is een krachtig instrument voor burgers, zowel op nationaal als op EU-niveau. Carsten Berg, directeur van het Europees burgerinitiatief e.V. in Duitsland, deelt met het woord hoe het EBI veel EU-lidstaten heeft geïnspireerd om soortgelijke initiatieven op nationaal niveau op te zetten. Zo moet het Parlement in Finland elk succesvol initiatief horen en erover stemmen. Deze nationale initiatieven stimuleren burgers om EBI’s te ontwikkelen waarvan zij menen dat zij hun medeEuropeanen ten goede zullen komen. Het stelt ons in staat problemen samen op te lossen in het kader van een grensoverschrijdende aanpak.

Maar waarom moeten de burgers erbij worden betrokken? Pablo Sánchez, organisator van het initiatief Right2Water, vat het als volgt samen: hoe meer we samenwerken op het gebied van kwesties waarmee we een gemeenschappelijke basis vinden, hoe meer verbonden we als Europeanen worden. Om tot een succesvol initiatief te komen, moeten we gelijkgestemde personen uit de hele EU vinden om het vereiste 1 miljoen handtekeningen te halen. De organisatoren moeten ervan overtuigd zijn dat zij dit zullen bereiken en een plan hebben voor wat er daarna gebeurt. Hun initiatieven zullen een impact hebben op de hele EU en toekomstige organisatoren aansporen.

U hebt dus een idee dat u denkt een positief effect te kunnen hebben op het leven van uw medeburgers. Maar je weet niet zeker hoe je je stem kunt laten horen, hoe je je kunt organiseren of hoe je er zelfs mee kan beginnen!

Dit lijkt in eerste instantie zorgwekkend en degenen die een initiatief willen voorstellen, moeten ervoor zorgen dat hun planningsfase robuust en gedetailleerd is. Om deze reis te vergemakkelijken, heeft Daniela Vancic uiteengezet hoe het EBI-forum mensen kan helpen die een EBI willen starten.

Het EBI-forum bevat een register van waardevolle kennis, ervaring en advies van degenen die in de loop der jaren met deze inspanningen zijn begonnen. Hier kunnen burgers advies inwinnen over de manier waarop zij een initiatief kunnen starten, financiering en het juiste juridisch advies. Ook zijn er richtsnoeren beschikbaar met beste praktijken en tips van degenen die het proces hebben doorlopen. Daarnaast zal er een workshop worden gehouden tijdens de EBI-dag op 3 juni 2021, waarin zal worden uiteengezet hoe onder meer een EBI kan worden gefinancierd. Als u meer wilt weten, wordt u dan ook aangemoedigd om deze gratis online workshop bij te wonen. U kunt zich hier inschrijven.

Wat betekent EBI voor u?

Het EBI is een uniek instrument dat burgers de instrumenten biedt om positieve veranderingen in Europa teweeg te brengen. Het is een actieve en zinvolle manier om samen te werken met de Europese Commissie, want zodra u aan de vereisten heeft voldaan, zal uw initiatief worden voorgesteld en besproken. Je kunt je initiatief zien voeden, koesteren en groeien tot iets tastbaar, wat het leven van je medeburgers kan veranderen.

Tijdens de breakoutsessies kregen de leden van de groep de kans om te spreken met de huidige organisatoren, die hun ervaringen met het lanceren en beheren van een EBI uiteenzetten. Het gemeenschappelijke thema was het vergroten van de bekendheid met het programma en het verstrekken van degelijke informatie over het EBI. Toen mensen op de hoogte waren van het bestaan van het EBI, waren zij zeer geïnteresseerd om meer te weten te komen. Het EBI heeft zijn weg gevonden naar andere initiatieven (zoals het beïnvloeden van nationale initiatieven), wat op zichzelf al een succes is.

De toekomst van het EBI

Waar zal het EBI over een paar jaar duren en hoe kunnen we het verder ontwikkelen, gevraagd door moderator Vincent Herr? Tijdens de paneldiscussie gaf de heer Berg het voorbeeld van de manier waarop de burgerraden in Duitsland worden opgericht en hoe zij zijn ontworpen om de toekomst van Duitsland te bespreken. Het deelt enige gelijkenis met de waarden van het EBI, en wellicht kunnen elementen van deze door burgers aangestuurde raden de toekomst van het EBI helpen vormgeven. De heer Berg gaf ook aan hoe „we ook moeten nadenken over de toegevoegde waarde van een EBI dat kan leiden tot een pan-Europees referendum”. De heer Sánchez voegt eraan toe dat het EBI misschien nog meer bindend moet worden gemaakt door ervoor te zorgen dat de EU zich ertoe verbindt deze initiatieven in stemming te brengen.

Daniela Vancic zei vervolgens dat willekeurig geselecteerde burgervergaderingen, zoals die in Duitsland, succesvol zijn geweest en dat zij interessante toepassingen hebben die op het EBI kunnen worden toegepast, zoals het introduceren van EBI’s in een willekeurig gekozen burgervergadering voor toetsing voordat de instellingen hun follow-upprocedures uitvoeren. Dit kan vanuit politiek oogpunt enig gewicht toevoegen aan de initiatieven. Mevrouw Kersemakers voegt eraan toe dat de toekomst van het EBI door de burgers kan worden besproken in het kader van de Conferentie over de toekomst van Europa.

Wat denkt u hierover, en over het EBI in zijn geheel? Denkt u dat het een verschil kan maken voor jouw leven? Is het iets dat belangstelling voor jou wekt? Zo ja, neem dan deel aan het debat.