L-azzjoni demokratika għandha s-setgħa li tipproteġi d-demokrazija tal-UE mis-sorveljanza bijometrika tal-massa

Hekk kif il-leġiżlaturi Ewropej jistgħu jipproponu liġi storika ġdida biex jirregolaw l-intelliġenza artifiċjali (IA) aktar tard dan ix-xahar, il-ħtieġa li ċ-ċittadini tal-UE jinvolvu ruħhom fl-impatti tat-teknoloġiji emerġenti fuq is-soċjetà hija aktar urġenti minn qatt qabel, u l-inizjattiva taċ-ċittadini Ewropej tagħna toffri eżattament dan. Jista’ jkun diffiċli għan-nies li jkunu jafu kif il-fehmiet tagħhom jistgħu jagħmlu differenza fuq proċessi ta’ teħid ta’ deċiżjonijiet li jidhru mbiegħda. Bħalissa, it-teknoloġiji bijometriċi bħar-rikonoxximent tal-wiċċ qed jintużaw madwar l-Ewropa b’modi li jistgħu jimminaw id-demokrazija u jiksru l-libertajiet tan-nies. Bi tweġiba, l-inizjattiva “Inizjattiva tas-soċjetà ċivili għall-projbizzjoni ta’ prattiki bijometriċi ta’ sorveljanza tal-massa” qed tisfrutta s-setgħa ta’ azzjoni taċ-ċittadini fuq skala kbira biex titlob bidla leġiżlattiva reali.

Stħarriġ li sar mill-Parlament Ewropew u mill-Kummissjoni Ewropea fi tmiem l-2020 sab li “l-maġġoranza l-kbira tal-Ewropej (92 %) fl-Istati Membri kollha jitolbu li l-ilħna taċ-ċittadini ‘jitqiesu aktar fid-deċiżjonijiet relatati mal-futur tal-Ewropa’.” Id-demokrazija — ir-rieda tal-poplu — hija wieħed mill-pilastri li fuqhom isserraħ l-UE. L-idea li flimkien, il-pajjiżi tal-Ewropa huma aktar b’saħħithom, u li nistgħu naħdmu flimkien għall-paċi, l-istabbiltà, il-prosperità u l-libertà, jinqatgħu fil-qalba tal-eżistenza tal-UE. Minn barra, il-proċessi tal-UE jistgħu jidhru intimidanti — mhuwiex faċli li jintlaħaq qbil bejn il-fruntieri politiċi, kulturali u ġeografiċi, u għalhekk huwa tant importanti li l-UE tinvolvi lin-nies biex tiżgura li d-deċiżjonijiet li jaffettwaw ħajjitna jkunu ġusti, leġittimi u inklużivi.

F’April li ġej, proposta li jmiss mill-Kummissjoni Ewropea għal liġi fl-UE kollha dwar l-intelliġenza artifiċjali se tagħti bidu għal proċess pluriennali ta’ deliberazzjoni minn dawk li jfasslu l-liġijiet tal-UE (inklużi Membri tal-Parlament Ewropew (MEPs) u rappreżentanti minn kull Stat Membru tal-UE). L-UE x’aktarx li tagħmel l-istorja bħala l-ewwel reġjun fid-dinja li jirregola b’mod komprensiv it-teknoloġiji tal-IA. Madankollu, filwaqt li s-sena l-oħra l-Kummissjoni Ewropea qalet li jridu “dibattitu pubbliku wiesa’” dwar l-użu ta’ dawn it-teknoloġiji tal-IA fis-soċjetà tagħna, ir-realtà hija li ħafna gruppi kienu assenti mid-diskussjonijiet, u l-għarfien dwar x’inhi l-IA u kif jista’ jkollha impatt fuq is-soċjetajiet tagħna huwa baxx. B’mod partikolari, naraw li n-nies razzalizzati fl-Ewropa huma l-aktar probabbli li jkunu soġġetti għal deċiżjonijiet dwar l-IA u diversi forom ta’ sorveljanza, iżda l-inqas probabbli li jkollhom vuċi fid-deċiżjonijiet dwar il-liġijiet li jirregolaw l-iżvilupp u l-użu tal-IA.

Hawnhekk tidħol fid-dibattitu l-kampanja pan-Ewropea “Reclaim Your Face” biex tipprojbixxi prattiki bijometriċi ta’ sorveljanza tal-massa. Filwaqt li l-esperti mhux dejjem jaqblu dwar id-definizzjoni ta’ “intelliġenza artifiċjali”, il-Kummissjoni Ewropea qalet li t-teknoloġiji bijometriċi bħar-rikonoxximent tal-wiċċ se jiġu inklużi fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-liġi li jmiss dwar l-AI, li għandha l-għan li tistabbilixxi regoli għal firxa wiesgħa ta’ għodod u teknoloġiji li ġeneralment iwettqu analiżi statistika tad-data permezz ta’ algoritmi biex jieħdu deċiżjonijiet jew previżjonijiet.

Id-drittijiet Diġitali Ewropej (EDRi), netwerk ta’ 44 organizzazzjoni tad-drittijiet diġitali, ilhom jimmobilizzaw matul dawn l-aħħar snin peress li — madwar l-Ewropa — il-gvernijiet u l-korporazzjonijiet adottaw dejjem aktar teknoloġiji bijometriċi ta’ sorveljanza tal-massa. It-teknoloġiji bijometriċi huma dawk li jipproċessaw id-data dwar ġismek, l-imġiba tiegħek, jew karatteristiċi sensittivi oħra li jidentifikaw. Bi tweġiba għall-użu dejjem jikber tad-data bijometrika tan-nies fil-ħajja ta’ kuljum għas-sorveljanza b’modi potenzjalment dannużi ħafna, l-EDRi, flimkien ma’ 11 organizzazzjoni tad-drittijiet diġitali oħra, nieda “Reclaim Your Face”. S’issa l-koalizzjoni espandiet għal 58 grupp, inkluż Trade Union, gruppi kontra d-diskriminazzjoni u inizjattivi tad-drittijiet tal-bniedem li jaħdmu fil-livelli nazzjonali, Ewropej u internazzjonali.

B’mod partikolari, Reclaim Your Face (Ryf) qed jagħmel kampanja kontra l-użu speċifiku ta’ teknoloġiji bijometriċi fi spazji pubbliċi li b’mod inġust jisseparaw in-nies u li jittrattaw lil kulħadd bħala suspettat sempliċiment talli marru fil-ħajja tagħhom ta’ kuljum. Dawn huma forom ta’ sorveljanza tal-massa, u l-analiżi legali wriet li mhumiex kompatibbli mar-regoli tal-UE dwar id-drittijiet tal-bniedem. Eżempji jinkludu l-użu ta’ drones għar-rikonoxximent tal-wiċċ użati kontra d-dimostranti; l-użu ta’ apparati ta’ detezzjoni ta’ aggressjoni psewdoxjentifika fit-toroq; jew l-identifikazzjoni tax-xerrejja abbażi tal-mixja tagħhom (il-mod kif jimxu).

Il-Koalizzjoni Reclaim Your Face hija mħassba dwar tali użi tat-teknoloġija tal-IA minħabba li, kif sostna reċentement l-EDRi, dawn joħolqu l-infrastrutturi perfetti għas-sorveljanza illegali tal-massa mill-istati u l-korporazzjonijiet, bl-użu tal-identità unika ta’ kull persuna kontrihom. Fl-eżempju tal-użu ta’ drones ta’ sorveljanza bijometrika kontra d-dimostranti, il-forzi tal-pulizija jistgħu jintimidaw lin-nies u jiddiżinċentivawhom milli jsemmgħu leħinhom kontra l-inġustizzja jew il-korruzzjoni, għax jibżgħu minn riperkussjonijiet jew jiġu ttikkettati bħala “produtturi tal-problemi”.

Fl-eżempju tad-detezzjoni tal-aggressjoni, l-awtoritajiet lokali użaw teknoloġiji psewdoxjentifiċi u sperimentali biex jintervjenu meta xi ħadd huwa allegatament aggressiv, minkejja l-fatt li l-persuni ta’ kulur huma interpretati b’mod konsistenti u mhux preċiż mill-algoritmi bħala aktar aggressivi minn persuni bojod. Jew fl-eżempju tas-supermarket, kull xiri u interazzjoni jistgħu jiġu traċċati, magħduda flimkien, illoggjati f’fajl sigriet dwar kull individwu u — jekk gwardjan tas-sigurtà ma jixtieqx kif persuna tidher — potenzjalment saħansitra jintuża biex jipprojbixxihom minn ħwienet lokali oħra.

F’dawn l-eżempji kollha, in-nies jitilfu l-anonimità tagħhom fl-ispazji pubbliċi. Dan id-dritt li nżommu lilna nfusna privati u li ma nsegwux matul iż-żmien u l-post huwa kritiku għad-demokrazija. Tipproteġi lill-informaturi u lis-sorsi ġurnalistiċi li jiżguraw stampa Ewropea ħielsa li jista’ jkollha s-setgħa li tagħti kont ta’ għemilhom. Dan jippermettilna ngħixu l-ħajja awtentika tagħna b’kunfidenza — bħall-espressjoni pubblika tar-reliġjon tagħna, is-sesswalità tagħna jew l-identità tal-ġeneru tagħna — mingħajr it-theddida li din tintuża kontrina. Dan jippermettilna li nibbenefikaw mill-preżunzjoni tal-innoċenza, u li nkunu soġġetti għal sorveljanza biss jekk ikun hemm raġuni ġustifikabbli għaliha. Soċjetà b’saħħitha hija waħda fejn aħna ħielsa u nistgħu naħdmu b’mod awtonomu. Huwa vitali għad-demokrazija tagħna li niddefendu dawn il-libertajiet.

L-inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej (Reclaim Your Face), “Inizjattiva tas-soċjetà ċivili għal projbizzjoni ta’ prattiki bijometriċi ta’ sorveljanza tal-massa” hija mfassla biex tiżgura li r-rieda tan-nies tkun rappreżentata fil-proċess leġiżlattiv dwar l-IA, b’mod partikolari fir-rigward ta’ affarijiet bħal prattiki bijometriċi ta’ sorveljanza tal-massa li jista’ jkollhom impatt enormi fuq id-demokrazija u l-ħajja tan-nies. Irridu l-opportunità li nwaqqfu l-aktar użi dannużi tat-teknoloġija qabel — mingħajr ma l-biċċa l-kbira tan-nies saħansitra jirrealizzaw — huma f’daqqa waħda kullimkien.

Peress lil-Ewroxettiċiżmu jirċievi validazzjoni żbaljata mill-ħruġ tar-Renju Unit mill-UE, huwa aktar importanti minn qatt qabel li l-Ewropej iħossuhom kunfidenti fil-proġett Ewropew. Wieħed mill-modi ewlenin kif dan se jseħħ huwa billi nkunu nafu li l-vuċijiet tagħna jinstemgħu u jittieħdu bis-serjetà — u li d-demokrazija tagħna taħdem għal kulħadd, mhux biss għal dawk li għandhom il-poter. Dan ifisser li nkomplu ninvestu fi proċessi demokratiċi diretti bħall-IĊE u nespandu l-għarfien tagħhom, speċjalment ma’ komunitajiet li storikament ġew esklużi mill-proċessi tat-teħid tad-deċiżjonijiet tal-UE. B’mod kritiku, dan ifisser ukoll li jitwaqqfu prattiki bħas-sorveljanza bijometrika tal-massa, li tista’ tkun ta’ theddida eżistenzjali għall-kapaċità tagħna li nipprotestaw, li nesprimu lilna nfusna jew li nsibu informazzjoni. Il-ġlieda għall-projbizzjoni ta’ prattiki bijometriċi ta’ sorveljanza tal-massa hija fl-aħħar mill-aħħar ġlieda biex l-UE tiġi ppreservata bħala sinjal tad-demokrazija.

Dikjarazzjoni ta’ ċaħda ta’ responsabbiltà: L-opinjonijiet espressi dwar il-Forum tal-ECI jirriflettu biss il-fehma tal-awturi tagħhom u bl-ebda mod ma jistgħu jitqiesu li jirriflettu l-pożizzjoni tal-Kummissjoni Ewropea jew tal-Unjoni Ewropea.